حرمت

حرمت. [ ح ُ م َ ] ( ع اِمص ، اِ ) حُرمة. اسم از احترام. شکوه. ( محمودبن عمر ربنجنی ) . حشمت. آب رو. منزلت. قدر. مرتبت. عز. شرف. بزرگی. عظمت. ج ، حُرُمات :
ای ترک بحرمت مسلمانی
کم بیش بوعده ها نپخسانی.
معروفی.
من در این روزها جز آن یک روز
می نخوردم بحرمت یزدان.
فرخی.
آمد ای سید احرار شب جشن سده
شب جشن سده را حرمت بسیار بود.
منوچهری.
از آزادمردی آنچه آمد گفتم و کردم و تو حرمت من نگاه نداشتی. ( تاریخ بیهقی ) . هرکه از شما بزرگتر باشد وی را بزرگتر دارید و حرمت وی نگاه دارید. ( تاریخ بیهقی ص 339 ) . صدر به وی دادند و ویرا حرمت بزرگ داشتند. ( تاریخ بیهقی ص 365 ) . خواجه بانگ بر او [ بر بوسهل ] زد و گفت این مجلس سلطان را که این جا نشسته ایم هیچ حرمت نیست. ( تاریخ بیهقی ص 181 ) . بونصر گفت : زندگانی خداونددراز باد. عبداﷲ را امیرمحمد فرمود تا بدیوان آوردند حرمت جدش را، وی برنائی خویشتن دار و نیکوخط است. ( تاریخ بیهقی ص 140 ) . امیر رحمه اﷲ حرمت وی نگاه میداشت. ( تاریخ بیهقی ص 609 ) . عبدالجبار پسر خود را با خوددارد که چون حرمت بارگاه بیابد. . . بازگردد. ( تاریخ بیهقی ص 374 ) . گفت [ مسعودبن محمود سبکتکین ] آن حاصل بدو بخشیدم حرمت پیری تو را و حق حرمت او را. ( تاریخ بیهقی ص 122 ) . ابومطیع. . . به درگاه آمده بود. . . مردمان او را حرمت نگاه داشتندی. ( تاریخ بیهقی ) . البته به قلیل و کثیر از من هیچ پیغام ندهی تا مگر حرمت ترا نگاه دارد. ( تاریخ بیهقی ) . ویرا بزرگتر دارید و حرمت وی نگاه دارید و از او گردن نکشید. ( تاریخ بیهقی ) . گرفتم که بر خون این مرد تشنه ای ، مجلس وزیر ما راحرمت و حشمت بایست داشت. ( تاریخ بیهقی ) . پس از پدر این زن را سخت نیکو داشتی بحرمت خدمتهای گذشته. ( تاریخ بیهقی ص 107 ) . چشمت از دیرباز [ خطاب محمودبن سبکتکین به برادر خود یوسف ] بر این طغرل بمانده است و اگر حرمت روان پدرم نبودی تو را مالشی سخت تمام رسیدی. ( تاریخ بیهقی ص 253 ) .
منبع. لغت نامه دهخدا

همتای پارسی این واژه ی عربی، اینهاست: ژیبَند žiband ( سغدی: citband ) ، اپکس apeks ( سنسکریت )