حرامزاده

همچنان کانجامغول حیله دان
گفت میجویم کسی از مصریان .
مولوی .
و در این تأمل است چه از سیاق قصه معلوم میشود که لفظ کانجایک جا علیحده و مغول علیحده باید اعتبار کرد. ( انجمن آرا ) . ذاغول مخفف دامغول . ( آنندراج ) ( انجمن آرا ) . خشوک . سند. ( آنندراج ) . این لفظ و معنی آن را از این بیت مثنوی استخراج کرده اند :
همچنان کان جا مغول حیله دان
گفت میجویم کسی از مصریان .
ولی در این بیت �جا� جداست و �مغول � هم جدا بمعنی فردی از قوم تاتار. نیکلسن ( مثنوی ج 3 ص 49 ) بیت را چنین نقل کرده است :
همچنان کاینجا مغول حیله دان
گفت میجویم کسی از مصریان .
و در فهرست حکایات دفتر سوم حکایت مزبور را تحت عنوان ( حکایت مغول حیله دان ) آورده است . ( برهان چ معین ج 4 تصحیحات و اضافات ) .

که بچه خورده حرام بوده و به همین ترتیب حرام زاده شده بچه و در نتیجه فردی غیرانسان و بدکار و بدجنس و بی وجدان بار آمده مثلا بچه ای که پدر مادرش دزد یا جانی یا خودفروش یا خائن به حق و عدالت باشن. به نظرم تعریفی که به ما گفتن منطقی تره تا اینکه پدر بچه مشخص نبوده باشه به خصوص که از بدترین توهینهاست و بچه ای که با نان حرام و کارهای حرام مادر پدرش بزرگ شده و پدر و مادرش حرام کار بودن خیلی بدتر هست تا اینکه مادر یا پدر بچه مجهول باشد. شاید این واژه چندین معنی داره ولی من در زمان حاضر این تعریفی که به ما گفتن رو خیلی شنیدم و با مدرنیته این واژه با معنی اینکه کسی فقط پدر یا مادرش مشخص نباشه کم کم از کارکرد افتاده.

غریب زاده که تخمش بیفتد از عالم
نمی شود که نباشد گزنده و بدذات.
ناظم هروی ( از آنندراج ) ( از مجموعه ٔ مترادفات ص 312 ) .
|| باوصف این قباحت به معنی مسافرزاده نیز آید :
همچو بیاض چشم سیاهان خوش نگاه
هند از غریب زاده ٔ ایران سپیدروست.
علی قلی خان اعظم بن حسین خان شاملو. ( از آنندراج ) ( از مجموعه ٔ مترادفات ص 312 ) .
ترانه ای که ز شوخی ندیم محفلهاست
غریب زاده ٔ هندونژاد خامه ٔ ماست.
شفیع اثر ( از آنندراج ) .

مشک گویند، بخالش سر دعوی دارد
این عجب نیست از آن هندوی مادربه خطا.
ارسلان بیک ( از آنندراج ) .

Sendareh ( پارسى درى: بچه بى پدر، حرامزاده ، ولدالزنا ) ، ویشودگ Vishudag ( پهلوى: فرزند بد ، ولدالزنا )