جرگه ( پشتو: جرګه ) ، یک گردهمایی سنتی رهبران است که طی آن باید بر اساس نظریه های جمعی و بر مبنای آموزه های پشتونوالی تصمیم بگیرند. یک سیستم فرهنگی قبیله ای که از قوانین ثابت یا مکتوب امروزی قدیمی تر بوده و به منظور حل و فصل منازعات میان مردم پشتون برگزار می شود، این سیستم تا حدی در میان سایر اقوام در افغانستان و پاکستان که از رسوم پشتون ها متأثر شده اند ( از نظر تاریخی به آن ها افغان گفته می شود ) نیز رایج است. هدف اولیه جرگه این بوده است تا از جنگ میان قبیله ها جلوگیری نماید. بیشتر جرگه ها در افغانستان برگزار می شود، اما در میان قبایل پشتون که در کشور همسایه پاکستان، به ویژه در ایالت خیبر پختون خوا ( KPK ) ، زندگی می کنند نیز برگزار می گردد. حکومت پاکستان در ۲۰۱۷ قانون جایگزین حل منازعات ۲۰۱۷ را به این منظور تصویب کرد تا جرگه ها نیز در نظام قضایی رسمی شامل گردد. دیوان عالی پاکستان در پاسخ به دادخواست در ژانویه ۲۰۱۹ از جانب کمیسیون ملی وضعیت زنان ( NCSW ) و گزارش هایی از تحقیر نورم های قانون اساسی و حقوق بشر، برگزاری جرگه ها را تا اندازه ای که قانون اجازه می دهد و تنها به عنوان مجمعی برای حکمیت، میانجی گری، مذاکره یا آشتی میان جوانب دخیل در یک منازعه مدنی، محدود نمود. ... [مشاهده متن کامل]
طبق مجله اکونومیست، «بربریت از این منظر با جرگه مترادف است» که آن ها از مجازاتی چون به آتش کشیدن خانه مجرم استفاده می کنند، در حالی که از نظر دیگران این چنین مجازات نادر بوده و ریشه در بی سوادان دور افتاده دارد. سرمقالهٔ که در اوایل ژوئن ۲۰۲۰ در یک روزنامه پاکستانی بنام داون منتشر شد می گوید که، جرگه های غیرقانونی تنها محدود به ولسوالی های مربوط به قبایل نبوده، بلکه در سراسر پاکستان با مصونیت قانونی برگزار می گردد. هرچند دیوان عالی پاکستان در ژانویه ۲۰۱۹ علیه رفتارهای غیرقانونی در جرگه ها و پنجایت ها ( جرگه های کوچک ) رأی داد، اما نخست وزیر پاکستان عمران خان در ژوئیه ۲۰۱۹ اظهار داشت که حکومت وی متعهد به تداوم نظام جرگه است. بر اساس گفته های شیخ عبدالرشید، جرگه های غیررسمی از منابع عظیم تخطی حقوق بشر علیه زنان است. رشید می گوید که مردان هنوز هم به طور مداوم در معرض تهدیدهای جانی جنگ های میان قبیلهٔ قرار دارند و کار آن ها از این جنگ ها متأثر می شود، در عین حال زنان آن ها نیز مجبور به کارهای شاقه و گدایی می شوند. رشید می گوید که برخلاف تصوری که در مورد مزایای دادخواهی های سریع در جرگه ها وجود دارد، داوری های جرگه باعث محکوم شدن زنان، اقلیت ها و افرادی می شود که از نظر اقتصادی ضعیف تر هستند.
جر به معنی دعوا و نزاع مثل جر و بحث. . جایی که نفرات یا حیوانات دوره شوند و در وسط دو هماورد نزاع کنند یا بحث و جدل کنند را جرگه کویند یا همان جر گاه به معنای جایی برای جر کردن.
جر به معنی جر و بحث که جر گه یا جر گاه یعنی جایی برای جر و بحث و دعوا یا مبارزه که بصورت دایره تماشاچی دوره می ایستاد یا می نشست و در این مبارزه شرکت می کردند و تماشا می کردند.
به انگلیسی category
به جرگه در آمدن:به طرف کسی یا کسانی یا چیزی در آمدن
گروه، مقوله
جرگه : درخت بادام کوهی ( گویش جهرمی )
جَر در زبان لری به معنی دعوا و جنگ است و جَرگه معنی مکان دعوا و جنگ است