تخمیر

ا↙️
#فریاشتن ( faryāshtan )
یا:
#فریازیدن ( faryāzidan ) 👈 فَر ( پیشوند، به معنایِ "بالا" ) یاز ( ستاکِ برساخته از ریشه ی اوستاییِ yaoz به معنای "ناآرام شدن، جنبیدن" ) - - یدن ( نشانه ی مصدر )
( پایینِ صفحه را ببینید. )
🔺نکته:
ستاکِ حالِ فَریاشتن می شود: فَریاز . ( بسنجید با: افراشتن —> افراز . )
▪️مثال:
۱ - آب انگور را شیرین کرده و آنقدر بگذارید بِفَریازَد ( تخمیر شود ) که همه ی قندِ آن به الکل تبدیل شود.
۲ - کارش این بود که آرد را خمیر می کرد و پس از افزودنِ مخمر می گذاشت خمیر فَریاشته شود ( تخمیر شود ) تا اینکه نانوا ساعتِ شش ونیم از راه برسد.
🔺 توجه:
🔸 #fermentation
🔸 #فریازش ( فَریازِش )
یا: #فریاشت ( فَریاشت )
▪️مثال:
اتانول نوعی الکل است که از فَریازِشِ ( تخمیرِ ) قند به دست می آید.
🔹 #fermentative
or: #fermental
🔹 #فریازا
یا: #فریازنده
یا: #فریازی
▪️مثال:
به دلیلِ کمبودِ اکسیژن، بسیاری از فرآیندهای تولیدِ انرژی در باکتری ها ممکن است فَریازی ( تخمیر - پایه ) شوند.
🔸 #fermentativeness
🔸 #فریازایی
یا: #فریازندگی ( فَریازَندِگی )
🔹 #fermentatively
🔹 #فریازانه
🔸 #fermentor اندامگان یا دستگاهِ تخمیرکننده
or: #fermenter
🔸 #فریازگر ( فَریازگر )
یا: #فریازنده ( فَریازَنده )
▪️مثال:
او رفت و یک ساعت بعد با یک فَریازگرِ ( دستگاهِ تخمیرِ ) پنجاه کیلویی برگشت، و کار را شروع کرد.
🔹 #fermentable
🔹 #فریاشتنی ( فَریاشتَنی )
یا: #فریازشوا ( فَریازشَوا )
یا: #فریازپذیر
▪️مثال:
این دانه های فَریاشتَنی ( قابلِ تخمیر ) معمولا از نوعی جو به دست می آیند.
🔸 #fermentability
🔸 #فریازشوایی ( فَریازشَوایی )
یا: #فریازپذیری
🔹 #fermented تخمیرشده
🔹 #فریاشته ( فَریاشته )
▪️مثال:
این نوشابه ی الکلی از عسلِ فَریاشته ( تخمیرشده ) و آب به دست می آمد
🔸 #unfermented تخمیرنشده، ترش نشده
🔸 #نافریاشته ( نافَریاشته )
▪️مثال:
آب انگورهای نافریاشته ( تخمیرنشده ) را گذاشته بودند کنارِ پنج دَری، تا با آن شراب های آماده اشتباه نشوند.
☑️ هم ریشه های دیگرِ #فریاشتن ، #فریازنده و #فریاشته در زبان های ایرانی و هندواروپاییِ غیرِایرانی:
نیاایرانی 👈 ناآرام بودن، جنبیدن ➖ yauš
اوستایی 👈 جنبش، تلاطم ➖ - yaoza
فارسی میانه 👈 آشفته کردن، تقلا کردن ➖ - āy�z
پارتی 👈 ناآرام بودن، جنبیدن ➖ yuštan, y�z
سغدی 👈 آشفته کردن ➖ - y'wšt''
سکایی 👈 آشفته بودن ➖ āyauys
فارسی 👈 جوشیدن، جُستن، یوز
کردی 👈 جوشاندن ➖ jūšānin
پشتو 👈 توفان، سیل ➖ nyuz
بلوچی 👈 جنبش، حرکت ➖ juzzog
ابوزیدآبادی 👈 جوش ➖ yuš
آشتیانی 👈 جوشاندن ➖ vīšen
بهدینی 👈 جوشیدن ➖ yos
پ. ه. ا 👈 ناآرام، به هیجان آمده ➖ - įeuğ
🔺 نکته:
باید دانست که فعلِ to ferment در انگلیسی نیز از ریشه ای می آید که معنای آن "جوشیدن و حباب زدن" است. بروید به etymonline .
🔻🔻🔻
@JavidPajin 👈 فرهنگِ ریشه شناختیِ واژگانِ عمومی و تخصصی

فروکتوز می گویند و بسیار شیرین است. این با فروکتوزی که در میوه هاست بسیار نا همسو است و باید از آن دوری کرد. در بیوشیمی دگر زابی به فرایندی می گویند که برای خوشمزه کردن aroma در ماده خوراکی یا ماده گورابخش ( خوشی بخش ) مانند چای و توتون بکار می رود. در آلمان برای آنچه ماده نه خوراکی است باید 19% خراج یا باژ داد چیزهایی مانند سابون چای شراب سیگار و [. . . ] ونکه خراج گوشت نان و شیر و فرآورده های آن کمتر است. یکی از آشنایان ما ( هم میهنمان ) کنجکاو بود و از من می پرسید این چایی های سیاه را چگونه درست می کنند, آیا به آنها رنگ می زنند؟ شاید کسانی بخواهند بدانند: چای را هنگامیکه برداشت می کنند برگهای آن سبز است. آنها را با دست از بوته جدا می کنند و توی کیسه های بزرگی می ریزند. این برگها بسیار تلخ است وگرنه فیلها در هندوستان همه را می خوردنند. برگهای چای به کارخانه می رود و در دستگاهی که از تکه های فلزی درست شده آنها را لوله می کنند. با این روش دیوارهای سلولی گیاه شکسته می شود و شیره گیاه که در واکوئلها Vacuoles است با اکسیژن آمیخته می شود و چای رنگ سیاه می گیرد و پیمانه کافئین آن هم بالا می رود. این پدیده در پایه بایستی اکسیدآسیون Oxidation نامیده شود چون همانگونه که نوشتم اکسیژن با شیره گیاه آمیخته می شود و گیاه در این واکنش شیمیایی اکسیژن می گیرد ونکه از دید سنتی به آن Fermentation می گویند. برای اینکه چای سبز درست کنند, باید نگذارند که برگهای چای در هنگام لوله کردن اکسیده یا دگر زابی شود. اینکار به دو روش انجام می گیرد. در ژاپن با بخار آب که بیش از 100 درجه سلسیوس گرما دارد از این واکنش جلوگیری می کنند. در چین به آن گرمایی تا 300 درجه سلسیوس می دهند و نمی گذارند که چای سیاه شود. چای سیاه را هم که پدید می آورند تر است, آنرا گرمای 85 درجه سلسیوس می دهند تا خشک شود. چایهای سبز رنگی هست که مزه وانیل می دهند به آن aroma می زنند که خوب ( تندرست ) نیست. نوشیدن چای یا قهوه مینای دندانها را سیاه می کند. انگلیسی ها به شکل سنتی چای به جای قهوه می نوشند آنها اینکار را می کنند و در آن شیر می ریزند و با آن دندانها کمتر رنگ می گیرد.