بکرزایی نوعی تولید جنسی است که در آن از تخمک لقاح نیافته، یک موجود زنده کامل به وجود می آید. این پدیده در تعداد زیادی از بی مهرگان و مهره داران شامل گونه هایی نظیر کرم های لوله ای، شکم پایان، سخت پوستان، حشرات به خصوص زنبور عسل و زنبور بی عسل، ماهی ها، دوزیستان و خزندگان نظیر بعضی مارها دیده می شود. ... [مشاهده متن کامل]
در برخی گونه ها بکرزایی به ندرت و در شرایط خاصی صورت می گیرد که در این گونه ها معمولاً بکرزایی و تولید مثل جنسی به طور متناوب انجام می شود یعنی چندین نسل از طریق بکرزایی تولید مثل کرده و در برخی شرایط دوباره از طریق جنسی، تولید مثل صورت می گیرد. درحقیقت بکرزایی در برخی گونه ها به عنوان نوعی سازگاری برای بقا در شرایط فشارهای محیطی و کاهش شدید تعداد افراد جمعیت رخ می دهد. در بکرزایی، سلول تخمک ماده می تواند بدون لقاح توسط سلول اسپرم نر به جنین تبدیل شود. در واقع در این روش، سلول پیش گام به چهار سلول تقسیم می شود، یکی به سلول تخمک تبدیل شده و ساختارهای سلولی کلیدی و سیتوپلاسم ژل مانند را حفظ می کند، در حالی که سه سلول دیگر مواد ژنتیکی اضافی را حمل می کنند. سپس یکی از آن سلول ها در نقش یک سلول اسپرم عمل کرده و با تخمک ترکیب می شود تا آن را بارور کند. بکرزایی منظم ( به انگلیسی: Regular یا Physiologic یا Normal ) نوعی بکرزایی است که در آن برخی گونه ها با تخمک های لقاح نیافته به طور معمول از طریق بکرزایی نسل بعد را به وجود می آورند. در بکرزایی اختیاری ( به انگلیسی: Facultative ) ، تخمک ها چه بارور شوند و چه نشوند توانایی ایجاد فرد جدید را دارند اما در اثر بکرزایی فقط یک جنس به وجود می آید. در چندین گونه از حشرات، بکرزایی از نوع اختیاری است و تخمک های بارور نشده تنها یک جنس را به وجود می آورند و جنس دیگر از تخم های لقاح یافته به وجود می آید. به عنوان مثال در زنبور عسل اروپایی همیشه جنس نر از طریق بکرزایی و جنس ماده از طریق جنسی به وجود می آید و تنها بر اساس میزان تغذیه، لارو به ملکه ( بالغ از نظر جنسی ) و کارگر ( نابالغ از نظر جنسی ) تبدیل می گردد. اگر ذخیره اسپرمی ملکه فرسوده باشد یا اینکه ملکه جفت گیری انجام نداده باشد، در آن صورت، ملکه قادر به گذاشتن تخمک بارور نخواهد بود و تمامی فرزندان در جمعیت نر خواهد بود یا در صورت نبود ملکه در آن جمعیت، ماده های کارگرها اقدام به تخم گذاری خواهند کرد و باز جمعیت نر خواهد بود. موقعیت مشابهی در حشره ساس سپری دیده می شود و از تخمک های لقاح نیافته ماده ها به وجود می آیند و در شپشک یا شته، تخم های لقاح نیافته هم به جنس نر و هم به جنس ماده می توانند تبدیل شوند.