66 . گیاهی هـــــم هست بـــــنام p‛o - lo - te، *bwa - ra - tïk، یــــــــا p‛o - lo - lo، *bwa - ra - lak ( lok, lek ) که هنوز شناسایی نشده. باز هم کهن ترین منبع اطلاعات ما لی سون است که می گوید ’’p‛o - lo - te در سرزمینهای دریای باختری ( سی ـ هایی ) و در پو ـ سه می روید. این درخت شبیه است به بید چینی و دانه هایش به کرچک pei - ma tse ) ، Ricinus communis، ص کتاب پیش رو ) ماند؛ و داروسازان آن را فراوان کار گیرند. 2‘‘ لی شی چن این واژه را سنسکریت می داند و عناصر آوانگاشت هم براستی از واژه ای سنسکریت حکایت دارند. مراد بروشنی bhallātaka سنسکریت است که pālāla در زبان نِواری ( Newārī ) ، belatak یا bhelā در زبان هندوستانی، بلادر*، balādur فارسی و بلاذور، belādur عربی ( گارسیا: balador ) از آن مشتق شده اند. نامهای سنسکریت دیگر برای این گیاه عبارت اند از: aruska، bījapādapa، vīravr ksa ، و Visāsyā و dahana . نامش در چندین جای نسخه خطی باور آمده است.
... [مشاهده متن کامل]
این همان درخت بادام رنگ ( Semecarpus anacardium ، تیره سماقیان ) ، گونه ای از درختان هندی، است که در جاهای گرمتر آن سرزمین در جهت خاور تا آسام می روید و در مجمع الجزایر نیز تا فیلیپین3 و شمال استرالیا پراکنده است. این گیاه نه در برمه یا سیلان، ونه در ایران یا باختر آسیا نمی روید. محفظه گوشتی که میوه در آن قرار دارد ماده ای تلخ و قابض دارد که در سر تا سر هند به جای جوهر مُهر به کار می رود. چینی ها تصریح کرده اند این ماده مو و سبیل را مشکی می کند. 4 پارچه های نخی را هم با آن مشکی می کنند و می گویند در آب نامحلول اما در الکل محلول است. شیره پوشینه میوه را پیش ازآنکه برای نقش زدن بر پارچه به کار برند با آب آهک درآمیزند تا رنگ تثبیت شود. در بعضی سرزمین های بنگال کارگیری این میوه در رنگ آمیزی پارچه های نخی متداول است. 5 کاسه های گوشتی را که میوه روی آن قرار دارد در خاکستر بو داده می خورند؛ مغز دانه را هم خورد خود کنند. بر این باورند که خوردنش قوای ذهنی بخصوص حافظه را نیرو بخشد. شیره تلخ پوشینه میوه ماده تاول زای قوی است و خود میوه هم کاربرد پزشکی دارد.
ابن بیطار درباره بلادر، balādur فارسی ـ عربی بروشنی گفته است که واژه ای است هندی، 1 و بی چون و چرا از bhallātaka سنسکریت مشتق شده است. ابو منصور نیز همین نام را بکار برده و کاربرد دارویی این ماده را تشریح کرده است. 2 نکته اصلی این است که p‛o - lo - te نوعاً گیاهی است هندی، و مراد از پو ـ سه در متن چینی بالا نمی تواند ایران باشد. به هر روی از آنجا که در منطقه مالایا می روید، منطقی است که یک بار دیگر نتیجه بگیریم که در اینجا نیز پو ـ سه مالایا در نگر بوده است. این مورد شبیه به مورد پیش است که در آن مردمان پو ـ سه مالایا نقش رابط را داشتند. به هر روی ، انتقال محصولی هندی همراه با نام سنسکریت آن از راه پو ـ سه مالایا به چین به مراتب محتمل تر از آن است که این انتقال از راه ایران انجام شده باشد. همچنین به این نتیجه کلی رسید ه ام که تقریباً تمامی محصولات پو ـ سه که در Hai yao pen ts‛ao نوشته لی سون ذکر شده اند تنها از پو ـ سه مالایا برخاسته اند. از کتاب در دست انتشار مرکز نشر دانشگاهی، به شناخت دو سویه ایران و چین باستان، ، بـــــرگردان فارسی مهرداد وحدتی دانشمند از ساینو - ایرانیکا اثر جــــــاوید برتولد لوفر، آمریکائی آلمانی تبار.
... [مشاهده متن کامل]
این همان درخت بادام رنگ ( Semecarpus anacardium ، تیره سماقیان ) ، گونه ای از درختان هندی، است که در جاهای گرمتر آن سرزمین در جهت خاور تا آسام می روید و در مجمع الجزایر نیز تا فیلیپین3 و شمال استرالیا پراکنده است. این گیاه نه در برمه یا سیلان، ونه در ایران یا باختر آسیا نمی روید. محفظه گوشتی که میوه در آن قرار دارد ماده ای تلخ و قابض دارد که در سر تا سر هند به جای جوهر مُهر به کار می رود. چینی ها تصریح کرده اند این ماده مو و سبیل را مشکی می کند. 4 پارچه های نخی را هم با آن مشکی می کنند و می گویند در آب نامحلول اما در الکل محلول است. شیره پوشینه میوه را پیش ازآنکه برای نقش زدن بر پارچه به کار برند با آب آهک درآمیزند تا رنگ تثبیت شود. در بعضی سرزمین های بنگال کارگیری این میوه در رنگ آمیزی پارچه های نخی متداول است. 5 کاسه های گوشتی را که میوه روی آن قرار دارد در خاکستر بو داده می خورند؛ مغز دانه را هم خورد خود کنند. بر این باورند که خوردنش قوای ذهنی بخصوص حافظه را نیرو بخشد. شیره تلخ پوشینه میوه ماده تاول زای قوی است و خود میوه هم کاربرد پزشکی دارد.
ابن بیطار درباره بلادر، balādur فارسی ـ عربی بروشنی گفته است که واژه ای است هندی، 1 و بی چون و چرا از bhallātaka سنسکریت مشتق شده است. ابو منصور نیز همین نام را بکار برده و کاربرد دارویی این ماده را تشریح کرده است. 2 نکته اصلی این است که p‛o - lo - te نوعاً گیاهی است هندی، و مراد از پو ـ سه در متن چینی بالا نمی تواند ایران باشد. به هر روی از آنجا که در منطقه مالایا می روید، منطقی است که یک بار دیگر نتیجه بگیریم که در اینجا نیز پو ـ سه مالایا در نگر بوده است. این مورد شبیه به مورد پیش است که در آن مردمان پو ـ سه مالایا نقش رابط را داشتند. به هر روی ، انتقال محصولی هندی همراه با نام سنسکریت آن از راه پو ـ سه مالایا به چین به مراتب محتمل تر از آن است که این انتقال از راه ایران انجام شده باشد. همچنین به این نتیجه کلی رسید ه ام که تقریباً تمامی محصولات پو ـ سه که در Hai yao pen ts‛ao نوشته لی سون ذکر شده اند تنها از پو ـ سه مالایا برخاسته اند. از کتاب در دست انتشار مرکز نشر دانشگاهی، به شناخت دو سویه ایران و چین باستان، ، بـــــرگردان فارسی مهرداد وحدتی دانشمند از ساینو - ایرانیکا اثر جــــــاوید برتولد لوفر، آمریکائی آلمانی تبار.