شگفتا از شادروان دهخدا که نیمی از زبان پارسی را عربی و ترکی نوشته بادیه /باطیه همان پاتیله /پاتیل است و اگرچه باطیه را با ط نوشتند این بسیار افتاده که وازگان پارسی را با ط نوشته اند مانند طبری و طبرستان - این بدین روست که در پهلوی حرف ت را به گونه ط مینوشتند و هرچه که در اغاز از پارسی به عربی رفته انرا با ط نوشته اند و سپس پارسی گویان انرا انگونه نوشته اند -
... [مشاهده متن کامل]
دوستی که بالا گفتند امپراتور و باطیه و طوفان ترکی است نه دوست عزیز هیچکدام انان ترکی نیست توفیدن و توفان پارسی است اینکه میبینی اذرپادگانیان این همه واژه کهن در زبان دارند برای اینست که زبان اذربایجانیان تا دویست سیصدسال پیش هنوز پهلوی بود
وازگان ترکی ان واژگانند که در همه زبانهای ترکی باشند در قرقیزی و قزاقی و ایغوری و مغولی و ترکمنی و ازبکی
دیس، کماجدان
بادیه به معنای بیابان و به معنای کاسه مسی
آبی در بادیه نیست . . . دومعنا دارد اولی اینکه آبی دربیابان نیست. . . . . ویاآبی در کاسه نیست. . . که این مغالطه اشتراک لفظ رخ میدهد
بادیه یعنی بیابان ، تیه ، خرابات.
باطیه یعنی پیاله و کاسه.
بنده ترک هستم و کاملا مطمئنم که باطیه یعنی کاسه.
لذا کلماتی که از ترکی وارد وارسی شده است را با ط مینویسند نه ت . مانند طوفان ، امپراطور، باطلاق و. . .
بادیه: بیابان
باطیه: کاسه
هر دو کلمه عربی است، . بادیه به معنای "بیابان" و باطیه به معنای" کاسه "است:
برخیز ای جاریه، می در فکن در باطیه
آراسته کن مجلسی، از روم تا ارمینیه
اما باطیه در تداول پارسی زبانان بادیه تلفظ می شود و گاهی هم اشتباهاً به همین صورت نوشته می شود.
... [مشاهده متن کامل]
آن بیت معروف را باید به صورت زیر نوشت و خواند
آن یکی شیریست اندر بادیه
وین دیگر شیریست اندر باطیه
به عقیده بعضی از محققان بادیه واژه فارسی است و باطیه معرب آن است.
( غلط ننویسیم ، ابوالحسن نجفی ، چاپ نهم ۱۳۷۸ ص ۵۵. )
ما در زبان ترکی بادیه را"بایدا" تلفظ می کنیم. "بایدا" ظرفی بود از جنس مس که در موقع دوشیدن شیر استفاده می شود. و از کاسه بزرگتر است.
شهریار گفته:
سوری قالخیب، دولائیدان آشاردی
بایدا لارین سوتی آشیب ـ داشاردی
ترجمه: یک دفعه می دیدی که گله از دامنه ی کوه به ( اتراق ) سرازیر می شد. و موقع دوشیدن شیر در داخل بایدا ( بادیه ) شیر برکت پیدا می کرد و بادیه ها ( بایدا لار ) پر و لبریز از شیر گوسفندان می شدند.
حیدر بابا شهریار.
بادیه نوعی ظرف مسی قابلمه مانند است که فاقد درب و فاقد دستبوده گیره که قبلاً جزء ظروف و لوازم خانگی در آباده بوده است .