بادگیر

بادگیر از مظاهر و سمبل های تمدن ایرانی است دقیقاً معلوم نیست اولین بادگیر در کدام شهر ایران ساخته شده است.
استفاده از بادگیر از سال های بسیار قدیم در ایران متداول بوده است. بادگیرها با اشکال مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده که هر کدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده اند. تا قبل از اختراع کولر برقی و گسترش آن در شهرهای مختلف، از بادگیر در ابنیه مختلف مسکونی، مذهبی و خدماتی استفاده می شده است و هنوز هم می توان باقی مانده این بادگیرها را در اقلیم
گرم و مرطوب جنوب در شهرهایی مانند بندر عباس، بندر لنگه، قشم، بوشهر و اقلیم گرم خشک نواحی مرکزی مانند کرمان، نایین، یزد، طبس، کاشان، سمنان، اصفهان، قم و حتی نواحی جنوب شهر تهران مشاهده نمود.
بادگیر معمولاً چهارگوش است و در دیوارهای چهارگانهٔ آن چند سوراخ تعبیه شده است. درون بادگیر با تیغه ها و جدارهایی که از خشت یا چوب و
خشت ساخته شده است، به چند بخش تقسیم می شود.
معماران محلی برای ساختن بادگیر از پشت بام خانه و از جایی که مشرف به اتاق کوچکی است که برای بادگیر اختصاص داده اند با خشت یا آجر، تنوره بادگیر را با مقطع مستطیل می چینند تا به ارتفاع معینی برسد. سپس بالای این تنوره ها چهار دیواره را دو چوب به شکل ضربدر «×» می گذارند. به گونه ای که دو سمت هر چوب در دو زاویه مقطع قرار بگیرد و سپس دیوارهای سمت شرق و غرب و جنوب بادگیر را دو تا پنج و دو دهم متر بالا می آوردند. سپس در قسمت شمال که رو به باد «اصفهانی» است با نیم خشت یا آجر نیمه به عرض شش سانتی متر، روی تنور را تا ارتفاع معینی می چینند. ارتفاع این تیغه ها ۴۰ سانتی متر بلندتر از سایر دیوارهاست.
بادگیر در ساختمان هایی که دسترسی کمی به باد دارد می تواند باد بالای بام را به ساختمان بیاورد ( سرمایش ) در بافت های متراکم با ساختمان های کوتاه دسترسی یکایک ساختمان ها به باد امری دشوار است زیرا ساختمان های رو به باد مانع دسترسی ساختمان های پشت به باد می گردند.