اوگاندا ( به انگلیسی: Uganda ) ( به سواحلی: Jamhuri ya Uganda، جَمهُورِ یَ أُڠَانْدَ ) به صورت رسمی جمهوری اوگاندا، کشوری محصور در خشکی در شرق قاره آفریقا است که پایتخت آن کامپالا است.
اوگاندا از شمال با سودان جنوبی و از غرب با جمهوری دموکراتیک کنگو و از شرق با کنیا و از جنوب با تانزانیا و از جنوب غرب با رواندا مرز مشترک دارد.
... [مشاهده متن کامل]
برزگترین دریاچه قارهٔ آفریقا دریاچهٔ ویکتوریا است که در بخشی از دریاچه در جنوب شرقی اوگاندا جای گرفته است.
جمعیت این کشور ۴۵٬۷۴۱٬۰۰۰ نفر است. زبان نخست رسمی در اوگاندا انگلیسی و زبان رسمی دوم زبان سواحلی است. واحد پول این کشور شیلینگ اوگاندا است. ۸۵ درصد مردم این کشور مسیحی و ۱۲ درصد مسلمان هستند.
یووری موسونی، رئیس جمهوری اوگاندا، در ژانویه ۱۹۸۶ و در پی جنگ های چریکی شش ساله بر سر کار آمد.
اوگاندا در ۱۸۹۴ به عنوان کشوری تحت الحمایهٔ بریتانیا و در ابتدا به صورت یک پادشاهی تشکیل گردید. اوگاندا در سال ۱۹۶۲ استقلال خود را از بریتانیای کبیر به دست آورد و به عنوان یک جمهوری اعلام موجودیت کرد.
در سال ۱۹۷۱ حکومت میلتون اوبوته رئیس جمهور اوگاندا که در ۱۹۶۶ به قدرت رسیده بود، طی کودتایی به رهبری عیدی امین که در دورهٔ ریاست جمهوری میلتون اوبوته فرماندهی ارتش و نیروی دریایی اوگاندا را در دست داشت سرنگون شد. در سال ۱۹۷۱، هنگامی که میلتون اوبوته در سفر خارج به سر می برد، امین دست به کودتا زد و حکومت وی را سرنگون کرد. قذافی رهبر لیبی جزو نخستین کسانی بود که حمایت خود را از امین اعلام نمود. رژیم عیدی امین در سال ۱۹۷۹ و پس از آن که نیروهای نظامی تانزانیا، همسایهٔ اوگاندا، این کشور را اشغال کردند سرنگون شد. اشغال اوگاندا به هشت سال حکومت امین خاتمه داد در حالیکه گفته می شد در این دوره، هزاران نفر در اوگاندا کشته شده بودند. از آن زمان تا کنون یووری موسوینی رهبری کشور را در دست دارد.
اوگاندا رشد اقتصادی حدود ۸ درصدی تولید ناخالص ملی در طول سه سال گذشته تجربه کرده است. شورش های مسلحانه در شمال و شرق اوگاندا یکی از بزرگ ترین جمعیت های آوارهٔ آفریقا را به وجود آورده است. این شورش در مدتی نزدیک به دو دهه ۶٫۱ میلیون نفر از مردم اوگاندا را مجبور به پناه گرفتن در اردوگاه های پناهندگان کرده است. شمار آوارگان داخل این کشور از سال ۲۰۰۲ تقریباً سه برابر شده است. سوء تغذیهٔ کودکان در بعضی مناطق تا ۳۰ درصد برآورد شده است. وحشت از عوارض جنگ داخلی و شورش تأثیر شدیدی برای فصل کشاورزی سال ۲۰۰۴ داشته است. با تمام شدن ذخایر دارویی و فرار امدادگران بهداشتی مؤسسه های بهداشتی با دشواری به کار ادامه می دهند.
اوگاندا از شمال با سودان جنوبی و از غرب با جمهوری دموکراتیک کنگو و از شرق با کنیا و از جنوب با تانزانیا و از جنوب غرب با رواندا مرز مشترک دارد.
... [مشاهده متن کامل]
برزگترین دریاچه قارهٔ آفریقا دریاچهٔ ویکتوریا است که در بخشی از دریاچه در جنوب شرقی اوگاندا جای گرفته است.
جمعیت این کشور ۴۵٬۷۴۱٬۰۰۰ نفر است. زبان نخست رسمی در اوگاندا انگلیسی و زبان رسمی دوم زبان سواحلی است. واحد پول این کشور شیلینگ اوگاندا است. ۸۵ درصد مردم این کشور مسیحی و ۱۲ درصد مسلمان هستند.
یووری موسونی، رئیس جمهوری اوگاندا، در ژانویه ۱۹۸۶ و در پی جنگ های چریکی شش ساله بر سر کار آمد.
اوگاندا در ۱۸۹۴ به عنوان کشوری تحت الحمایهٔ بریتانیا و در ابتدا به صورت یک پادشاهی تشکیل گردید. اوگاندا در سال ۱۹۶۲ استقلال خود را از بریتانیای کبیر به دست آورد و به عنوان یک جمهوری اعلام موجودیت کرد.
در سال ۱۹۷۱ حکومت میلتون اوبوته رئیس جمهور اوگاندا که در ۱۹۶۶ به قدرت رسیده بود، طی کودتایی به رهبری عیدی امین که در دورهٔ ریاست جمهوری میلتون اوبوته فرماندهی ارتش و نیروی دریایی اوگاندا را در دست داشت سرنگون شد. در سال ۱۹۷۱، هنگامی که میلتون اوبوته در سفر خارج به سر می برد، امین دست به کودتا زد و حکومت وی را سرنگون کرد. قذافی رهبر لیبی جزو نخستین کسانی بود که حمایت خود را از امین اعلام نمود. رژیم عیدی امین در سال ۱۹۷۹ و پس از آن که نیروهای نظامی تانزانیا، همسایهٔ اوگاندا، این کشور را اشغال کردند سرنگون شد. اشغال اوگاندا به هشت سال حکومت امین خاتمه داد در حالیکه گفته می شد در این دوره، هزاران نفر در اوگاندا کشته شده بودند. از آن زمان تا کنون یووری موسوینی رهبری کشور را در دست دارد.
اوگاندا رشد اقتصادی حدود ۸ درصدی تولید ناخالص ملی در طول سه سال گذشته تجربه کرده است. شورش های مسلحانه در شمال و شرق اوگاندا یکی از بزرگ ترین جمعیت های آوارهٔ آفریقا را به وجود آورده است. این شورش در مدتی نزدیک به دو دهه ۶٫۱ میلیون نفر از مردم اوگاندا را مجبور به پناه گرفتن در اردوگاه های پناهندگان کرده است. شمار آوارگان داخل این کشور از سال ۲۰۰۲ تقریباً سه برابر شده است. سوء تغذیهٔ کودکان در بعضی مناطق تا ۳۰ درصد برآورد شده است. وحشت از عوارض جنگ داخلی و شورش تأثیر شدیدی برای فصل کشاورزی سال ۲۰۰۴ داشته است. با تمام شدن ذخایر دارویی و فرار امدادگران بهداشتی مؤسسه های بهداشتی با دشواری به کار ادامه می دهند.
نام فارسی آن دخیل از انگلیسی است. از سواحیلی Buganda، پادشاهی خاندان Baganda. این نام تلفظ انگلیسی آن در 1894 است. ویکی