"شایَستَن/شای - " = ممکن بودن ( moeglich sein )
" نَشایستن/نَشای - " = ممکن نبودن ( nicht moeglich sein )
" شایَد " = ممکن است ( شیوه برخورد با " شایَد" بمانندِ " بایَد" است ) ( es ist moeglich )
... [مشاهده متن کامل]
" نَشایَد" = ممکن نیست ( es ist nicht moeglich )
" شایِش، شایندگی، شایشی ( به ریختِ پارسیِ میانه: شایِشنیه ) " = امکان، احتمال ( Wahrscheinlichkeit, Moeglichkeit )
" شاینده، شایا" = ممکن، محتمل ( moeglich )
" شایانیدن" ( سببیِ " شایستن" ) = ممکن ساختن ، امکانِ چیزی را فراهم کردن= ermoeglichen ( همچنین است: فراشایانیدن )
و بسیاری واژگانِ دیگر همچون " شایایی، شایستار، شایستاری، شایِشیک ( بمانند توانیک در پارسیِ میانه ) و. . . " .
اکنون این واژه را با پیشوندها نیز بکار ببرید و هزاران نوواژه بسازید.
نکته : من برای " احتمال، محتمل" پیشنهادهایِ دیگری نیز دارم.
. . . . .
پَسگشت :
به زیرواژه یِ " Verba Impersonalia " در همین تارنما بروید و پیامِ شماره یِ " 3 " را بخوانید.
" شاید وشُدن. شاید وشُد. ":امکان و فعلیت.
شاید و توانستن به جای امکان داشتن و ممکن بودن
شاید=امکان دارد=ممکن بودن [در جمله ی خبری]:
امکان داره دوستم هم بیاد= شاید دوستم هم بیاد
.
توانستن=امکان داشتن=ممکن بودن [در جمله پرسشی]:
امکان داره دوستم هم بیاد؟ = دوستم هم می تونه بیاد؟
... [مشاهده متن کامل]
. . .
امکان ندارد= نشدنی است
امکان نداره= نشدنیه
امکان = شایند
شایِش
داشتمان:امکانات.
توانبود Tav�nbud
توان - امکان دارد: می تواند
تواند بود ( بیهقی )
ممکن، چیزی که هم میشه بشه هم میشه نشه
فرصت
شایدمندی
در پهلوی داریم:
شایِن = ممکن
بن خان: فرهنگ پهلوی به فارسی، استاد فره وشی
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
بنابراین می توان داشت:
شاینا = امکان
( همچون ژرفا از ژرف، درازا از دراز، پهنا از پهن و . . . )
یارایی
دورنما، چشم انداز
دو آمیخته واژه ی �دورنما� و �چشم انداز� را می توان در بسیاری باره ها بجای واژه ی از ریشه عربی �امکان� نشاند و بکار برد؛ نمونه ها:
. . . چنین دورنمایی ( امکانی ) از هستی برخوردار است.
... [مشاهده متن کامل]
با روند کنونی، این چشم انداز ( امکان ) که به میهن مان دست درازی شود، نیرومندتر می شود.
توانایی
جناب کزازی این واژگان را آورده:
امکان: توانایی، شایش،
امکان پذیر: شدنی،
امکان دارد: شایسته است، شاید، جادارد
واژه ( توان ) هم در بسیاری گزاره ها سودمند است.
باسپاس
این واژه مثل هفتاد درصد واژه گان دیگر عربی ایرانی است:
امکان سنجی=feasibility=آیان سنجی
واژه عربی امکان دو معنا دارد که یکی آماده فراهم مهیا و دیگری شایددار مگر دار اگرمند است. امکان اولی از روی واژه مگان به معنای فراهمیدگان مهیاشدگان و امکان دومی باب افعال از واژه پهلویک ممکن=میمکینت است.
بخت، شایستگی
یارای
این واژه تازى ( اربى ) است و میتوان بجاى آن از این جایگزین هاى پارسى بهره جست شایش Shayesh ( پهلوى: شاییشْنْ : احتمال ، امکان ، شایدى بودن ) ، شایستار Shayestar ( پهلوى: احتمال ، امکان ، قابلیت ) ، بَویدیهْ Bavidih ( پهلوى: احتمال ، امکان ) ، شایِتیهْ Shayetih
... [مشاهده متن کامل]
( احتمال ، امکان ) ، پیواب Pivab - غنیاتQaniat - لگینLegin - شیمانهShimaneh - لوانیگLevanig ( کردى: احتمال، امکان )
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ٢١)
