امن

چو عدل او باشد آنجایگه نباشد جور
چو امن او باشد آنجایگاه نیست هراس.
منوچهری.
تدبیر کارها ندانستی کردن اما با این همه امنی بود و عمارتی میکردند. ( فارسنامه ابن بلخی ) .
آن رسوم و آثار ستوده و امن و عدل. . . هیچ جای نیست. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 109 ) . از زوال وفنا و انتقال. . . امن صورت نبندد. ( کلیله و دمنه ) .
این سخن خال سپید تن خذلان یابم
من خط امن ز خذلان بخراسان یابم.
خاقانی.
امنی شامل و سکون کامل ظاهر کرد. ( ترجمه تاریخ یمینی ) . رعایای آن بقعه را در ریاض امن و جنان امان بداشت. ( ترجمه تاریخ یمینی ) .
مرده گردم خویش بسپارم به آب
مرگ پیش از مرگ امن است از عذاب
مرگ پیش از مرگ امن است ای فتی
این چنین فرمودما را مصطفی.
مولوی ( مثنوی ) .
مرا در منزل جانان چه امن عیش چون هر دم
جرس فریاد میداردکه بربندید محملها.
حافظ.
|| راحت و سازگاری. امنیت و آسودگی. سلامت و عافیت. ( از ناظم الاطباء ) . راحت. آسایش. ( فرهنگ فارسی معین ) :
هر کجا او بود، سلامت و امن
هر کجا دشمنش ، بلا و محن.
فرخی.
تا خلایق روی زمین آسوده و مرفه پشت بدیوار امن و فراغ آوردند. ( کلیله و دمنه ) . همه در مرغزار امن و راحت جولان نمودند. ( کلیله و دمنه ) . اکنون چیزی اندیشیده ام که ترا از آن فراغت و ما را امن و راحت باشد. ( کلیله و دمنه ) . اگر بدان آبگیر تحویل توانید کرد در امن و راحت. . . افتید. ( کلیله و دمنه ) .
منبع. لغت نامه دهخدا

نمونه ی کاربرد واژه ی بَگ بمعنای امن در متون پارسی میانه:
mānāg dar īg gōšān ō ōy merd, kē pad rāh ī bag raft abāg was ganz.
ترجمه : دروازۀ گوشها، مانند آن مرد[ی] است که با گنج بسیار به راه امن می رفت.
( مصطفوی کاشانی، 1400 )

منابع:
Parsig Database
Dictionary Of Manichean Middle Persian & Parthian
by Durkin - Meisterernst, Desmond