افراسیاب

منبع. لغت نامه دهخدا

📚 منبع:
• شاهنامه فردوسی، داستان جنگ های کیخسرو با افراسیاب
• داریوش آشوری، "واژگان و جهان بینی شاهنامه"
۲. �فرزندانت هزاران سال است که بر ایران حکومت می کنند�
ترک ها از حدود قرن ۱۱ میلادی ( ورود غزنویان، سپس سلجوقیان ) به تدریج در ساختار سیاسی ایران نفوذ کردند. حکومت های ترک تبار متعددی چون غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، تیموریان، صفویان، افشاریان و قاجار بخشی از تاریخ سیاسی ایران هستند.
با این حال، هزاران سال حاکمیت اغراق آمیز است، چون ایران قبل از آن هم هزاران سال تاریخ ( عیلامیان، مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و . . . ) دارد که حاکمانش ترک تبار نبوده اند.
📚 منابع:
• حسن پیرنیا، "تاریخ ایران باستان"
• ایلامی، "تاریخ سیاسی ایران بعد از اسلام"
• والتر هنینگ، "تمدن ایرانی"
۳. �ثلث جمعیت ایران را ترک ها تشکیل می دهند�
آمار دقیق در این زمینه وجود ندارد، چون ایران آمار رسمی از قومیت ها منتشر نمی کند. اما برآوردهای بین المللی و مطالعات داخلی نشان می دهد که ترک زبانان ( آذری ها، قشقایی ها، ترکمن ها و. . . ) حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد جمعیت ایران را تشکیل می دهند، نه یک سوم.
📚 منابع:
• Ethnologue ( 2024 ) : https://www. ethnologue. com/language/azb/
• آمار تقریبی مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه
• World Population Review: Iran Demographics ( 2023 )
🟢 شخصیت های برجسته ترک تبار ایران:
1. نظامی گنجوی ( 535–614 ق )
• زمینه: شاعر و داستان سرای بزرگ فارسی زبان.
• زادگاه: گنجه ( در حال حاضر در جمهوری آذربایجان ) .
• تبار: بیشتر منابع وی را ترک تبار دانسته اند، هرچند اشعارش به فارسی است.
• منبع:
• صفا، ذبیح الله. تاریخ ادبیات در ایران، جلد دوم.
• Edward G. Browne, A Literary History of Persia, vol. 2.
2. شمس تبریزی
• زمینه: عارف بزرگ و مرشد مولوی.
• زادگاه: تبریز.
• تبار: ترک تبار بودن شمس از طرف بسیاری از منابع تأیید شده است.
• منبع:
• شمس تبریزی، مقالات شمس، تصحیح محمدعلی موحد.
3. ستارخان ( ۱۲۸۴–۱۳۳۲ق )
• زمینه: رهبر جنبش مشروطه در تبریز.
• تبار: ترک زبان و اهل آذربایجان.
• منبع:
• کسروی، احمد، تاریخ مشروطه ایران.
• ناظم الاسلام کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان.
4. شهریار ( 1285–1367 شمسی )
• نام کامل: سید محمدحسین بهجت تبریزی.
• زبان شعر: فارسی و ترکی ( بخصوص منظومه ی �حیدربابایه سلام� به ترکی آذری ) .
• منبع:
• آثار خود شهریار.
• دایرة المعارف بزرگ اسلامی، مدخل �شهریار�.
🔵 جمع بندی:
تُرک تباران ایران سهم بزرگی در فرهنگ و تمدن ایرانی داشته اند. از عرفا و شعرا گرفته تا فلاسفه، سیاستمداران و رهبران اجتماعی. بسیاری از این بزرگان به فارسی نیز خدمت کرده اند و همین هم زیستی زبانی و فرهنگی، یکی از وجوه برجسته تمدن ایرانی است.
اگر دوست دارید فهرست را گسترش دهم ( مثلاً دانشمندان، رجال سیاسی یا هنرمندان ترک تبار معاصر ) ، خوشحال می شوم ادامه بدهم.
ترک زبانان بخش بسیار مهمی از جامعه ایرانی را تشکیل می دهند و در تاریخ، فرهنگ، سیاست و ادب ایران نقش برجسته ای داشته اند. اما ایران کشوری با تاریخ هزاران ساله، چندقومیتی و چندفرهنگی است که همه اقوام، از فارس، کرد، لر، بلوچ، عرب، ترک، ترکمن و . . . در شکل گیری آن سهیم بوده اند.
بنابراین بهتر است با نگاهی همدلانه و علمی، به جای تقابل نمادین با شخصیت هایی چون افراسیاب، بر اشتراکات تاریخی، فرهنگی و نقش وحدت آفرین اقوام ایرانی تأکید شود.

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

منبع: دایرة المعارف فارسی، غلامحسین مصاحب

5 - نام ایران و توران از دو نام و سردار آریایی گرفته شده.
6 - جنگ ایران و توران جنگ خانوادگی بود بر سرقدرت
7 - چون هرکس شاه ایران میشد درواقع شاه شاهان می بود
8 - تورانیان که از نژاد فریدونیان ( ایرانی ) بودند سرزمین چین و ترکان چین و قسمتی از سکاها ( ایرانی ) رااداره میکردند و انها به مردمان انجا جنگ اموختند و از انها برای لشکر و سپاه استفاده کردند.

واگر نام ایرانی بودشاید بصورت افراسب نوشته می شد به نوعی ازنام افراسیاب اینگونه می توان حدس زد که لشکر ایران اسب سوار بودند وپادشاه را آسب می خواندند ولشکر بیگانه تورانی ( جاده ابریشمی آسیا ) چون قاطر سواربودند پادشاه را یآب ( یابو سوار ) می نامیدند بعبارتی امروز حاکمیت را تخت پادشاهی می خوانند ولی درقدیم آن را اسب پادشاهی می خوانده اندو . . . معنی دیگر افراسیاب می تواند ( ( ابراست وآب ( باران ) ) ) تلقی شود زیرا به افرادی که اعصاب تندی دارند مجازاًابر سیاه ( ابر باران زا ) می گویند وداستان افراسیاب پراز انتقام های بی رحمانه است بنابراین می توان او را پادشاه غضبناک نامید

پس او پسرش افراسیاب را که جوانی ماجرا جو و بسیار دلیر بود را به جنگ با ایران فرستاد افراسیاب در این حمله نوذر پادشاه ایران را می کشد و ایران را به خاک و خون می کشد او همچنین برادر خردمند خویش اغریرث را به دونیم می کند
دومین یادکرد او پس از مرگ زو بود پس از مرگ زو او دوباره به ایران حمله می کند و بدستور پدرش پشنگ با کیقباد می جنگد اما سرانجام از رستم شکست می خورد
او همچنین هنگامی که کیکاووس در دست شاه هاماوران اسیر بود به ایران حمله می کند ولی شکست می خورد.
در اواخر پادشاهی کاووس وی سیاوش را به توران پناه می دهد اما پس از مدتی او را میکشد😭 او وزیر خردمندی داشت بنام "پیران ویسه"او سرانجام بدست کیخسرو کشته شد شد

۱_ساخت مدرسه بهار دوسیران
۲_احداث حمام عمومی
۳_لوله کشی آب
۴_ساخت فلکه
۵_آوردن پزشک متخصص به دوسیران
۶_همکاری باسپاه بهداشت وسپاه دانش
وهزاران خدمت دیگر از خدمات این بزرگمرد بود