اروغ

گر در حکایت آید بانگ شتر کند
وآروغها زند چو خورد ترب و گندنا.
لبیبی.
زامتلا هضم نیابد بدوصد کوزه فقاع
گر کسی نان خورد و بر درش آروغ زند.
انوری.
همیشه لب مرد بسیارخوار
در آروغ بد باشد از ناگوار.
نظامی.
گیرد چوصبح آروغ از قرص آفتاب
آن را که تو بخوان کرم میهمان کنی.
کمال اسماعیل.
ز امتلا چو قناعت همی زند آروغ
ز خوان جود وی از بس که خورده معده آز.
کمال اسماعیل.
این پیر گشته را که نبد آب در جگر
آروغ امتلا زند اکنون ز خوان شکر.
کمال اسماعیل.
- آروغ دادن ، آروغ زدن ؛ آروغ افتادن کسی را. آروغ کردن. تَجَشﱡؤ. و بمسامحه اوحدی آروق گفته و با عیوق قافیه کرده است. رجوع به حاشیه کلمه آرغ شود.
اروغ. [ اَ ] ( اِ ) آرغ. آروغ. رجک. آجل. جشاء. باد گلو :
گیردچو صبح اروغ از قرص آفتاب
آنرا که تو بقرص کرم میهمان کنی.
کمال اسماعیل.
- اروغ کردن ؛ آروغ زدن. ( شعوری ) . کمال اسماعیل.
- اروغ کردن ؛ آروغ زدن. ( شعوری ) .
اروغ. [ اَ وَ ] ( ع ن تف ) نعت تفضیلی از رَوْغ. دونده تر. || نعت تفضیلی از مراوغه. فریبنده تر. مکارتر.
- امثال :
اروغ من ثعالة و من ذنب الثعلب . ( ؟ ) . قال طرفة:
کل خلیل کنت خاللته
لاترک اﷲ له واضحة
کلهم اروغ من ثعلب
ما اشبه اللیلة بالبارحة.
( مجمع الامثال میدانی ) .
اروغ. [ اُ ] ( ترکی - مغولی ، اِ ) خاندان. خویش و تبار. نسل و اعقاب و آل و احفاد. ( شعوری ) : اروغ و اولاد و احفاد چنگیزخان. ( جهانگشای جوینی ) . اکنون که اکثر اقالیم در تحت تصرف و فرمان اروغ چنگیزخان. . . ( جهانگشای جوینی ) . طائفه مغولان پیش از آنک کوس دولت چنگیزخان و اروغ او فروکوبند. . . ( جهانگشای جوینی ) . بفر دولت. . . چنگیزخان و اروغ او کار مغول از آن چنان مضایق. . . بامثال چنین وسعت. . . رسیده است. ( جهانگشای جوینی ) . تا سرحدّ ماچین و اقصای چین که مقر سریر مملکت و اروغ اسباط چنگیزخان است. ( جهانگشای جوینی ) . فرمانروایی چنگیزخان و اروغ او. ( جامع التواریخ رشیدی ) . اکناف ربع مسکون در تحت فرمان ما و اروغ چنگیزخان است. ( رشیدی ) . غرض از ترتیب این مقدمه. . . که مشتمل است بر ذکر تواریخ. . . چنگیزخان و آباء و اجداد. . . و اولاد و اروغ نامدار. ( رشیدی ) . داستان جغتای خان پسر دوم چنگیزخان و اروغ او. ( رشیدی ) . داستان جوجی خان پسر مهین چنگیزخان و اروغ او. ( رشیدی ) . نوبت خانیت و پادشاهی عالم بچنگیزخان و اروغ بزرگوار و اخلاف نامدار او رسید. ( رشیدی ) . در بیان داستانهای چنگیزخان و اروغ نامدار او که بعضی قاآن هر عهد شده اند و پادشاهی معین نیافته. . . ( رشیدی ) . و بیضه حوزه ممالک را. . . باروغ نامدار و اخلاف بزرگوار باقی گذاشت. ( رشیدی ) . و رجوع به اوروق شود.