اب انبار

به دلیل خشکی آب و هوای بخش عمده ای از کشور ایران و عدم ریزش باران کافی در بیش از شش ماه از سال در اکثر نقاط و در نتیجه فصلی بودن آب رودخانه ها و عدم دسترسی به آب، از دیرباز تمهیدات گوناگونی جهت تأمین آب شیرین در فصول خشک سال اندیشیده می شده است. احداث بند، قنات و آب انبار از این جمله اند.
آب انبار یکی از عناصر شاخص در سکونت گاه های کویری از جمله مناطق یزد، کرمان، میناب، لار، کاشان و جنوب استان فارس و هرمزگان است. در استان های مختلف ایران همچون در استان فارس در حال حاضر تعدادی از آب انبارها هنوز مورد استفاده قرار می گیرند.
در سراسر راه های کویری ایران، آب انبارها قابل مشاهده اند برخی از آن ها که در شهرهای خشک و کم آب ساخته شده، اثری بسیار زیبا و از نگاه معماری شایان توجه است. آب انبارها در گذشته به منظور ذخیرهٔ آب شرب و غیرشرب در فصول خشک و کم باران مورد استفاده قرار گرفته است.
آب انبار به نام های مختلفی همچون برکه، منبع، مصنع، انبار ( در برخی نقاط هم چون بیرجند ) یا هود ( به معنی حوض ) خوانده می شود. واژه برکه در منابع متاخر اسلامی به همان معنای آب انبار است. در دیگر کشورهای اسلامی به این نوع از مخازن آبی، سردابه ( در ترکمنستان ) ، مصنع ( در مصر ) ، خزان ( در فلسطین ) و حوض ( در هرات ) می گویند.
به آب انبار، اَنباز، حوض انبار، سردابه، بِرکه، مَصنَع، مَنبَع و گاه آبدان نیز گفته می شد. در گویش یزدی، آب انبار را «اومبار» می نامند. طبق تحقیقات انجام شده از گذشته دور تا زمان قاجار به آب انبار «مَصنَعه» می گفتند.
منشأ اصلی و هسته اولیه تشکیل تجمع های انسانی، وجود آب در مناطق مختلف بوده است. در ایران به دلیل کمبود بارندگی در گسترهٔ بیابانی آن، برای تأمین آب از روش های سنتی مانند قنات، چشمه، چاه و آب انبار استفاده می شده است. آب معمولاً در فصول بارش به آب انبار هدایت و در آن ذخیره شده و در تابستان مصرف شده است.

چوبی پیستون مانند را که داخل یک سیلندر سنگی در عمق دو متر بود می کشیدند و آب آب انبار وارد حوض میشد آن انبار سر پوشیده اب انبار بود نه حوض ولی در نیمه دوم قرن شمسی حاضر عوام که ندیده و کم منازل اعیانی را دیده بودند به حوض هم اب انبار میگفتند والا آب انبار جداست و حوض جدا