راست

زبان و تاریخ تورک و
امین و سید سرور تا شاهین تورک و شاهین و یاشار نیازی�و استاد حسین جعفری خویی و بهرام غفوری
حساب های دیگر
شغل تکنیکال روانشناسی بازار
سعید سرور
شغل کاشف واقعیت سابق
رضا اصغریان ( اشکبوس )
زبان و تاریخ تورک
عبدالرضا
پزشک
اردبیل
و غیر این داری حساب های زیاد هست�

- - -
❌ ادعای ۱: واژه �راس� در ترکی و عربی یکی است و در فارسی هم استفاده می شود
✅ پاسخ:
راس ( رأس ) در عربی به معنای �سر� است و از ریشه ی ثلاثی �ر - أ - س� مشتق شده است. این واژه در قرآن، احادیث و ادبیات عربی کاربرد فراوان دارد.
📚 منبع:
Lane’s Arabic - English Lexicon
المعجم الوسیط، مادة �رأس�
در زبان فارسی �راس� ( به معنای دقیق یا رأس ساعت ) یک وام واژه ی عربی است و از همان �رأس� عربی گرفته شده است. به کارگیری آن در فارسی، چه در زبان رسمی ( �راس ساعت ۵� ) چه در عامیانه، به هیچ وجه ربطی به زبان ترکی ندارد.
📚 منبع:
لغت نامه دهخدا، ذیل واژه �راس�
فرهنگ معین
در زبان ترکی آذری یا ترکی استانبولی واژه ای مستقل به نام �راس� به معنای �دقیق� یا �سر� وجود ندارد. واژگان معادل برای "دقیق" شامل "dəqiq" ( آذری ) یا "tam", "kesin" ( استانبولی ) هستند.
- - -
❌ ادعای ۲: فارسی زبانی مشتق از ترکی است، گرامر و ضمایر آن از ترکی گرفته شده
✅ پاسخ:
این ادعا کاملاً نادرست و فاقد اعتبار علمی است. زبان فارسی از شاخه ی زبان های ایرانیِ هندواروپایی است و دستور زبان آن، از جمله ضمایر، ساختار جمله، صرف افعال، و واج شناسی، شباهت نزدیکی به دیگر زبان های ایرانی ( مانند کردی، پشتو، بلخی، سغدی، اوستایی، فارسی میانه ) دارد.
در مقابل، زبان ترکی از شاخه ی زبان های آلتایی ( یا تورکی ) است که تفاوت بنیادین ساختاری و تاریخی با فارسی دارند.
🔍 تفاوت های بنیادین گرامر ترکی و فارسی:
ویژگی زبان فارسی زبان ترکی
خانواده زبانی هندواروپایی آلتایی ( تورکی )
ترتیب کلمات SOV SOV
تصریف افعال براساس زمان و شخص براساس افزونه های پسوندی
ضمایر واژگانی جداگانه ( من، تو، او. . . ) نیز جداگانه، ولی صرف افعال بسیار متفاوت
فعل کمکی �بودن، داشتن� و شکل های صرف شده صرف فعل با پسوندهای الزامی
📚 منابع:
Windfuhr, Gernot. The Iranian Languages. Routledge, 2009.
Johanson, Lars. The Turkic Languages. Routledge, 1998.
- - -
❌ ادعای ۳: "راست" و "راستا" در فارسی از ترکی آمده اند و ربطی به واژه های هندواروپایی ندارند
✅ پاسخ:
واژه راست ( به معنای مستقیم، درست، بدون کجی ) در فارسی باستان 𐎼𐎠𐎿𐎫‎ ( rāsta ) و در اوستایی rašta - وجود داشته است. این واژه با واژه های هندواروپایی مانند:
لاتین: rectus
سانسکریت: ṛju - ( راست، مستقیم )
انگلیسی: right هم ریشه است.
📚 منابع:
Mayrhofer, Etymologisches W�rterbuch des Altindoarischen
Watkins, The American Heritage Dictionary of Indo - European Roots
بنابراین �راست� واژه ای ایرانی ـ هندواروپایی است و هیچ ارتباطی با زبان ترکی ندارد. تشابهات احتمالی، تصادفی اند یا مربوط به وام گیری های متأخر در دوره ی پهلوی یا صفوی هستند.
- - -
❌ ادعای ۴: زبان های اروپایی و ترکی اشتراک دارند ولی فارسی بیگانه است
✅ پاسخ:
ساختار زبان های هندواروپایی از جمله فارسی، کردی، پشتو، و حتی زبان های اروپایی مثل آلمانی، فرانسوی و انگلیسی در ریشه ی واژگان بنیادین ( اعداد، اعضای بدن، افعال پایه، ضمایر و غیره ) شباهت فراوانی دارند که حاصل ریشه ی مشترک در زبان نیا - هندواروپایی ( Proto - Indo - European ) است.
مثلاً واژه "مادر":
زبان واژه
فارسی مادر
کردی دایک / دا
انگلیسی mother
لاتین mater
سانسکریت mātṛ
اوستایی mātar
در حالی که زبان ترکی واژه ای کاملاً متفاوت دارد: "ana" یا "anne"
📚 منابع:
Beekes, R. S. P. Comparative Indo - European Linguistics
Fortson, Benjamin W. Indo - European Language and Culture
- - -
❌ ادعای ۵: عدد �هشت� در فارسی جعلی است و ریشه ندارد
✅ پاسخ:
واژه ی هشت در فارسی با واژه ی اوستایی ašta و سانسکریت aṣṭa هم ریشه است. در دیگر زبان های هندواروپایی:
زبان واژه برای ۸
فارسی هشت
اوستایی ašta
سانسکریت aṣṭa
یونانی oktō
لاتین octo
انگلیسی eight
📚 منابع:
Mallory & Adams. The Oxford Introduction to Proto - Indo - European
Buck, Carl Darling. Comparative Dictionary of Indo - European Languages
- - -
🔚 جمع بندی
ادعاهایی که در متن آمده:
نه تنها فاقد پشتوانه علمی هستند،
بلکه با شواهد تاریخی، ریشه شناسی تطبیقی، و ساختار زبان شناختی کاملاً در تضادند.
همه ی شواهد از این حکایت دارند که:
زبان فارسی یک زبان مستقل، تاریخی، و ریشه دار در شاخه ی ایرانی از خانواده هندواروپایی است.
زبان ترکی نیز زبان مستقلی از خانواده زبان های تورکی است، و هیچ یک مشتق از دیگری نیست.
- - -

واژه های �right � ( راست ) - regulate ( تنظیم کردن ) - rectify ( اصلاح کردن ) - regular ( منظم ) - �erect� ( راست شدن ) - �regal, royal� ( پادشاهی ) - �correct� ( درست کردن ) - �region � ( ناحیه ) - �rectus� ( راست ) - �director� ( هدایت کننده ) - ruler ( خط کش ) - reign ( پادشاهی کردن ) - register ( ثبت کردن ) - rex ( پادشاه ) - raj ( فرمانروایی کردن ) همگی برگرفته از این ریشه می باشند .
فردوسی:
چو دیدی که ناحق بود رایِ شاه
به بیداد، گردد دلِ دستگاه
تو با راستی باش و پیمان مدار
مبر دل سوی راه کج و نابکار

پندار و گفتار و کردار خود وآیینش می گردد. وبد بهرگی نخستین نمودار آن است. زیرا همگان پنداشتهای واژگان را درست یک دست بجا نمی آورند و به دشمنی پنهان و آشکار همگان می انجامد. ورا ه آن درست یابی در واژگان وزبان خود است. و نادریافته گرایی بیماری درونی وبیرونی را در پی دارد که دشمنی با خود و خلق و خداست.

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

نام «راست» در خسروانی های دوران ساسانیان دیده نمی شود، و اولین اشاره به آن در متون حدود ۴۰۰ سال پس از ساسانیان، به عنوان یکی از پرده های موسیقی صورت گرفته است. با این حال، در برخی از اشعار نام «راست» همراه با نام نکیسا ( موسیقی دان دورهٔ ساسانی که اختراع هفت خسروانی به او نسبت داده می شود ) یا باربد ( موسیقی دان دورهٔ ساسانی ) آمده است که احتمال این که این مقام ریشه در خسروانی ها داشته باشد را مطرح می کند.
به عقیدهٔ فرهاد فخرالدینی، این مقام از آن جهت «راست» نامیده می شده که درجات یا نغمه های آن در دو سیم سازی مانند عود ( که با فاصله چهارم درست کوک می شده ) در یک راستا قرار می گرفته اند، یعنی محل انگشتان دست در پرده های دو سیم متناظر بوده است. مقام دیگری که این خاصیت را داشته مقام عشاق بوده است و از همین رو فخرالدینی معتقد است که نام راست در متون جدید ( و از جمله در طبقه بندی دستگاهی به خصوص در دستگاه راست پنجگاه ) در واقع اشاره به مقام عشاق دارد و نه مقام راست. این نظریات در تئوری موسیقی حال حاضر موسیقی ترکی نیز مطرح شده است ( ر. ک § موسیقی ترکی ) .
در تقسیم بندی مقامی موسیقی ایرانی، راست یکی از مقام های دوازده گانه اصلی بود. فواصل مقام راست در متون قدیمی به صورت «ط ج‍ ج ط ج‍ ج‍ ط» آمده است که با نت نویسی ابجد به صورت «ا د و ح یا یج یه یح» نمایش داده می شده است. با تبدیل آن به نت نویسی امروزی، مقام راست از نت سل به شکل زیر به دست می آید: فاصلهٔ بین «لا» تا «سی کرن»، «سی کرن» تا «دو»، «ر» تا «می کرن» و «می کرن» تا«فا» برابر با دوم نیم بزرگ است ( تقریباً سه چهارم پرده ) ، و فاصلهٔ بین دیگر نت ها برابر است با دوم بزرگ ( یک پرده ) . به عبارت دیگر، در هر دو دانگ این مقام، فواصل نت ها به صورت «پرده - سه ربع پرده - سه ربع پرده» است.