یقه

ریشه و معنی:
واژه ی یوغ در فارسی باستان و اوستایی وجود داشته و به معنای �تخته یا تسمه ای که برای اتصال دو حیوان به هم استفاده می شود� یا به تعبیر ساده تر �ربط یا اتصال گردن� است.
منابع:
لغت نامه دهخدا: �یوغ، پارسی است و ریشه اوستایی دارد. �
فرهنگ واژه های اوستا: در رویه های 1183، 1184، 1188 آمده است.
نکته واجی:
تغییرات صوتی یوغ → یوخت نشان دهنده ی دگرگونی آوایی غ/خ است که در فارسی باستان رخ داده است.
مشابه تغییرات دوغتر → دختر نیز در این زمینه وجود دارد.
- - -
2️⃣ واژه یغ
یغ مخفف یوغ است، همانطور که در لغت نامه دهخدا ذکر شده است.
کاربرد شعری یا عامیانه داشته و غالباً به معنای �ربط گردن� یا �یوغ� به کار می رفته است.
مثال دهخدا:
> تو را گردنت نیست بسته به یغ / وگرنی بر او راست باشد سپار
- - -
3️⃣ واژه یقه
واژه یقه در فارسی نوین به معنای �گردن بند لباس� است و معنای ضمنی �محل اتصال� را از یوغ به ارث برده است.
تحلیل ریشه شناسی:
یوغ → یغ → یقه
تغییر صوتی و تطور معنایی:
از یوغ ( اتصال گردن حیوانات )
به یغ ( مخفف، کاربرد شعری/عامیانه )
به یقه ( محل اتصال لباس به گردن انسان )
منابع معتبر:
دهخدا، مدخل �یغ� و �یوغ�
فرهنگ واژه های اوستا ( ریشه ی اوستایی )
فرهنگ فارسی عمید و فرهنگستان زبان و ادب فارسی: یقه را مشتق از یوغ می دانند.
- - -
4️⃣ نتیجه گیری
با توجه به منابع:
یوغ: واژه اصلی فارسی با ریشه اوستایی، به معنای اتصال گردن.
یغ: مخفف شعری و عامیانه یوغ.
یقه: مشتق از یغ/یوغ، به معنای گردن بند یا محل اتصال لباس به گردن، با تغییرات واجی طبیعی در مسیر تطور زبان.
✅ بنابراین ادعای شما درست است: یقه از ریشه یوغ/یغ فارسی است و ریشه اوستایی دارد.
- - -

نکته:در واژگانِ ( یوغ/یوخت ) بمانندِ واژگانِ ( دوغتَر/دُختر ) با دگرگونی آوایی ( غ/خ ) روبه رو هستیم.
ق حرف بیست وچهارم در الفبای فارسی، حرف بیست ویکم در الفبای عربی ( قاف ق ) و نوزدهمین حرف از حروف الفبای عبری ( کوف ק ) است.
در اغلب گویش های زبان فارسی حرف ق ( قاف ) و غ ( غین ) متفاوت تلفظ می شوند اما در برخی گویش ها و لهجه ها این دو حرف یکسان تلفظ می شوند.
بیشتر واژه هایی که با همخوان /ق/ آغاز می شوند، ریشهٔ عربی دارد معرب هست در بعضی از واژه ها که از فارسی یا زبان های دیگر وارد زبان عربی شده و سپس دوباره وارد زبان فارسی شده است، همخوان ( صامت ) ابتدایی به �ق� تغییر کرده است. برای نمونه �قند� معرب �کند� و �قرمز� معرب �کرمست�. برخی دیگر از واژه های فارسی که همخوان غین در آن شنیده می شود به غلط با قاف نوشته شده است. مانند قباد، قشنگ، قالیچه و قلندر. بعضی از واژه های فارسی هم هستند که همخوان آغازین آن ها به �ق� تبدیل شده است. برای نمونه �قلک� که در اصل به صورت �کولک� و �غلک� رایج بوده است. حرف ق از حرف های عربی است طبق در کتاب فرهنگ واژه های اوستا این کلمه غ در این کتاب است.
لینک منبع. پایین قرار می دهم