مهندس

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

خوارزمی، سده ۴ ق
جـــوهــــری، ســده ۴ ق
اسماعیل بن عباد، سده ۴ق
جـوالـیقـی، ســده ۵ - ۶ قمـری
عـوتبـی صحـاری، سـده ۶ قمـری
♦️ در مفاتیح العلوم خوارزمی سده ۴ قمری چنین گفته شده است :
این صنعت در زبان یونانی "جومطریا" نامیده می شود و به معنای دانش مساحت سنجی است. اما واژه "هندسه" یک کلمه فارسی معرب شده است و در زبان فارسی "اندازه" گفته می شود که به معنای مقادیر است. خلیل می گوید: مهندس کسی است که مسیر قنات ها و محل های حفاری آن ها را تعیین می کند. این کلمه از "هندزه" گرفته شده که واژه ای فارسی است و در هنگام تعریب، حرف "ز" به "س" تبدیل شده است، زیرا در زبان عربی پس از حرف "د"، "ز" نمی آید. برخی گفته اند که "هندسه" از واژه "اندیشه" گرفته شده است، به معنای فکر، اما این نادرست است، زیرا در برخی متون فارسی آمده است: "اندازه با اختر ماری باید"، یعنی هندسه همراه با احکام نجوم مورد نیاز است. همچنین، این نام می تواند به دانش سنجش آب نیز اطلاق شود، همان طور که خلیل گفته است، زیرا این دانش یکی از شاخه های این صنعت محسوب می شود.
.
🔷 واژه هندسه در پارسی از عربی � هندسة � آمده که در عربی نخستین بصورت � هَنْدَزَة �� ( handaza ) بوده و همه اینها، خود از پارسی � اندازه / انداز � و صورت دیگر آن � هندازه / هنداز � آمده اند. ریشه واژه � اندازه / اندازگ � در ایرانی باستان :
از پهلوی ساسانی handāxtan به معنای � طرح کردن، اندیشیدن، حساب کردن، اندازه گرفتن � که این مفهوم، به همان فعل � انداختن � به معنای � پرتاب کردن، انداختن � برمیگردد. چرا و چگونه مفهوم � اندازه گرفتن � به � انداختن � ربط پیدا می کند ؟ زبانشناسان دو نظریه مطرح کرده اند :
☑️ ۱ - نظریه نخست : فعل انداختن از ایرانی باستان ham tāxta آمده ( ماده مضارع آن hamtāča ) و از ریشه tak به معنای تاختن و جاری شدن، و در کل hamtāxta یعنی روان کردن، به حرکت درآوردن چیزی، که همان مفهوم پرتاب کردن و انداختن است. / اندازه گرفتن و حساب کردن نیز یعنی به حرکت درآوردن مغز و برانگیختن ذهن است. / در خود عربی نیز مطرح کردن، از ریشه طرح است که این ریشه به معنای افکندن و انداختن است
☑️ ۲ - نظریه دوم : انداختن و اندازه از همان ریشه hamtāxta به معنای روان کردن، به حرکت درآوردن چیزی، هستند و چون در گذشته با حرکت دادن دست و پا اندازه گیری میکردند ( یعنی پا انداختن، دست انداختن ) این فعل کم کم معنای � اندازه گیری، طرح کردن، نقشه کشیدن و . . . � پیدا کرد. واحدهای اندازه گیری قدیم ایران نیز همگی برمبنای طول دست و پا هستند که با جلو انداختن یکسان دست و پا، اندازه گیری می کردند :
🔺 اَرَش : از پهلوی ساسانی ārešn⁠ و از پارسی هخامنشی 𐎠𐎼𐏁𐎴𐎡 ( arašni ) یک واحد اندازه گیری بوده که برابر با فاصله آرنج تا نوک انگشت میانی
🔺 وژه : وجب، بلست، بدست، به فاصله نوک انگشت کوچک تا انگشت بزرگ گفته میشود
🔺 گام : یک واحد اندازه گیری و فاصله میان دو پا هنگام راه رفتن یکنواخت
🔺 جریب : از پهلوی ساسانی و اشکانی griw آمده و یک واحد اندازه گیری سطح ( متر مربع ) برپایه گام یا ارش بوده است
🔺 فرسخ : معرب فرسنگ پارسی و یک واحد اندازه گیری مسافت بوده و تقریبا برابر با ۶. ۲ کیلومتر است ؛ یعنی ۶۰۰۰ � گز � و هر � گز � ( ۱۰۴ س. م ) برابر با ۱۶ گره ( ۶. ۵ س. م ) و هر گره تقریبا یک بند انگشت است.
📘 عطار :
مدرسه با چند مسجد ساختم
خانقه هم چند طرح #انداختم
. . . و�اندیشه�فردا با که�انداختن
📘 فردوسی :
و زان پس یکی چاره ای ساختن
ز هر گونه اندیشه #انداختن
یکی چاره باید کنون ساختن
ز هر گونه اندیشه #انداختن
📘 حافظ :
بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم
فلک را سقف بشکافیم و #طرحی نو #دراندازیم
نبود نقش دو عالَم، که رنگ الفت بود
زمانه طرح محبّت، نه این زمان #انداخت
📘 جامی :
ز دست خود روانی خنجر�انداخت
به قصد صلح�طرح�دیگر�#انداخت
🆔 @iranzamin777
🆔 Admin @f777kim
.
🟩 واژه مهندس پارسی است
اینکه با دانش اتیمولوژی پارسی بودن واژه � مهندس و هندسه و . . . � را بررسی کنیم، ممکن است برای برخی ها باورپذیر نباشد، ولی وقتی چند زبان شناس عرب زبان در ۱۰۰۰ سال پیش تاکید کرده اند این واژه پارسی است ( نوشته پیوستی را بخوانید 👆👆 ) دیگر سخنی برای گفتن باقی نمی ماند :
خوارزمی، سده ۴ ق
جـــوهــــری، ســده ۴ ق
اسماعیل بن عباد، سده ۴ق
جـوالـیقـی، ســده ۵ - ۶ قمـری
عـوتبـی صحـاری، سـده ۶ قمـری
🆔 @iranzamin777
🆔 Admin @f777kim
.

چندساله بسته به هوش و علاقه شایدگفت ماه من بعدازچهل سال بعضی ازوقتها درامورفنی احساس عقب ماندگی دارم سپاس هوشیار باشید