مشهد

رسیده آفت نشبیل او به هر کامی
نهاده کشته آسیب او به هر مشهد.
منجیک.
از آن جمله آنکه مشهد علی بن موسی الرضا ( ع ) . . . آبادان کرده بود سوری در آن زیادتهای بسیار فرموده بود. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 420 ) . و او را هم در پهلوی هارون الرشید دفن کردند. و آنجا مشهد است. ( مجمل التواریخ و القصص ص 352 ) .
ازکشتگان زنده زآن سو هزار مشهد
وز ساکنان ره رو زین سو هزار معشر .
خاقانی ( دیوان چ سجادی ص 188 ) .
پس به کوفه مشهد پاک امیرالنحل را
همچو جیش نحل جوش انسی وجان دیده اند.
خاقانی.
بر تربت هر دو زار نالید
در مشهد هر دو روی مالید.
نظامی.
نهاد آن مهد را بر دوش شاهان
به مشهد برد وقت صبحگاهان.
نظامی.
مضی احمدبن فارس فی صفر سنة 395 بالری و دفن بها مقابل مشهد قاضی القضاة ابی الحسن علی بن عبدالعزیز. ( معجم الادباء ج 2 ص 12 ) . عضدالدوله در بغداد در سنه ٔ. . . به صرع درگذشت و به مشهد امیرالمؤمنین علی رضی اﷲعنه مدفون شد. ( تاریخ گزیده ص 422 ) .
- مشهد حائری ؛ روضه حضرت امام حسین علیه السلام :. . . گور حسین بن علی المرتضی سبط رسول اﷲ ( ص ) را خراب کرد چنانکه زمین را شخم زدند ومردم را از زیارت کردن و مجاور شدن منع نمودند و آب در صحرا افکندند تا گور بکلی باطل گردد چندانکه گوربود آب بازایستاد و بدانجا نرسید، بدین سبب او را مشهد حائری خواندند. ( تاریخ گزیده ص 324 ) .
منبع. لغت نامه دهخدا

شهر مشهد در حوزهٔ رودخانهٔ کشف رود و در دشت مشهد بین کوه های هزارمسجد و بینالود گسترده شده است. بیشینهٔ ارتفاع شهر مشهد ۱۱۵۰ متر و کمینهٔ آن ۹۵۰ متر است. شهر مشهد دارای آب و هوای متغیر، اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و از تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و مرطوب برخوردار است. بیشینهٔ درجه حرارت در تابستان ها ۴۳ درجه بالای صفر و کمینهٔ آن در زمستان ها ۲۲ درجه زیر صفر است.
مشهد دارای ۱۳ منطقهٔ شهرداری است و شهردار آن توسط شورای شهر ۱۵ نفره انتخاب می شود. این شهر دارای یک فرودگاه بین المللی، یک ایستگاه راه آهن و سه پایانه است که ارتباط آن با شهرهای دیگر را ممکن می سازد. حمل و نقل داخلی مشهد، توسط سامانهٔ تاکسی رانی و اتوبوس رانی و قطار شهری انجام می شود. اقتصاد مشهد متکی به گردشگری مذهبی با تمرکز بر حرم امام رضا است. در کنار آن، وجود مراکز تجاری بزرگ و امکانات پزشکی قابل توجه، موجب رونق گردشگری تفریحی و گردشگری سلامت در این شهر نیز شده است.
بیش از ۹۳٪ مردم مشهد فارسی زبان هستند. تراکم جمعیت در مشهد بیش از ۹ هزار تن در هر کیلومتر مربع است. این شهر در سال ۱۳۸۸ رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شد.
واژهٔ «مَشْهَد» ( جمع: «مَشاهِد» ) به معنی محل شهود و محل شهادت است. به باور شیعیان، علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون، خلیفهٔ عباسی، در سال ۲۰۳ ه‍. ق، در آرامگاه هارون الرشید سناباد به خاک سپرده شد. از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد و کم کم بر پهنهٔ آن، به ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی، افزوده شد و مردم توس ( طوس ) به مشهد کوچ داده شدند؛ و به مرور زمان نام مشهد بر این شهر ماندگار شد. به مشهد نام «قبلهٔ هفتم» را نیز اطلاق می کنند.