مدافع

ریشه دستوری: ترکیب عربی دِفاع پسوند فارسی/عربی کننده - کننده.
- - -
۲. ریشه های اوستایی و پهلوی
در اوستایی و پهلوی، مفاهیم مرتبط با محافظت و نگهداری اغلب با ریشه های dah - / da - بیان می شوند:
1. اوستایی:
dāta - → �دادن، قرار دادن، تخصیص دادن�.
کتاب مرجع: Bartholomae, “Altiranisches W�rterbuch” ( 1904–1915 ) .
این ریشه با مفهوم �نگهداری و حفاظت� همخوانی معنایی دارد.
2. پهلوی:
dād → �دادن، حفظ کردن�
کتاب مرجع: MacKenzie, “A Concise Pahlavi Dictionary” ( 1971 ) .
به عنوان مثال، اصطلاحاتی مثل dādwar ( حافظ عدالت ) مفهوم �مدافع� نزدیک دارند.
جمع بندی اوستایی/پهلوی:
ریشه dah - /dād → �دادن، نگه داشتن، محافظت کردن� → پایه معنایی نزدیک به �مدافع�
- - -
۳. ریشه های سانسکریت
در سانسکریت، مفهوم محافظت و نگهبانی با ریشه rakṣ - بیان می شود:
rakṣ - → �نگهداری کردن، محافظت کردن�
rakṣaka → �نگهبان، محافظ، مدافع�
منابع:
Monier - Williams, A Sanskrit - English Dictionary ( 1899 )
Whitney, Sanskrit Grammar ( 1889 )
- - -
۴. جمع بندی تطبیقی
زبان ریشه معنای پایه تطبیق با �مدافع�
اوستایی dāta - دادن، قرار دادن، نگه داشتن محافظت، نگهداری
پهلوی dād دادن، حفظ کردن محافظ، نگهدارنده
سانسکریت rakṣ - محافظت کردن، نگه داشتن نگهبان، مدافع
فارسی مدرن دفاع - کننده دفاع کردن مدافع
نتیجه:
واژه ی �مدافع� در فارسی معاصر مستقیماً از دفاع عربی گرفته شده است.
اما مفهوم �محافظت/نگهبانی� در اوستایی، پهلوی و سانسکریت وجود داشته و با معنای مدافع نزدیکی دارد.
بنابراین، ریشه معنایی ( conceptual ) واژه در فارسی کهن/سانسکریت/اوستایی قابل ردیابی است، اما شکل لفظی آن عربی است.
- - -
۵. منابع معتبر پیشنهادی
1. Bartholomae, Altiranisches W�rterbuch, 1904–1915
2. MacKenzie, D. N. , A Concise Pahlavi Dictionary, 1971
3. Monier - Williams, A Sanskrit - English Dictionary, 1899
4. Whitney, W. D. , Sanskrit Grammar, 1889
5. Benveniste, �mile, Dictionary of Indo - European Concepts and Roots, 1973
- - -