خیانت

در واقع تعریف دیگری از خیانت عبارت است از سوءاستفاده از اعتماد شخص یا یک گروه و انجام عملی که آن ها را از لحاظ مادی یا معنوی متضرر سازد.
خیانت در لغت مشتق از «خَوَن» به معنای مخالفت با حق و پیمان در پنهانی است. اهل لغت خیانت را از جمله مخالفت با حق از طریق نقض عهد مخفیانه معنا کرده اند. ولتر خالی کردن خزانه، افشای اسرار، تحویل دوست به دشمن یا افشای محل او به دشمن را به خائن نسبت می دهد.
از دید حکومت گران، خیانت فعل عمدی یک فرد یا گروهی است که منافع یک قدرت بیگانه را در زمان صلح یا جنگ به زیان میهن خویش تأمین، و امنیّت کشور و نظام حکومتی را به مخاطره اندازد و مهم ترین مصادیق آن همکاری با دولت خارجی و گِرا دادن به بیگانه است. میلان کوندرا، در کتاب «هنر رمان» می گوید: «خیانت از صف خارج شدن و به سوی نامعلوم رفتن است.
خیانت در زمینه های متفاوت به کار می رود، اما در تمام آن ها، یک کاربرد معین دارد: حذف و نابود کردن کسی که قرار است خائن معرفی شود.
«خیانت»، اگرچه در زندگی روزمره و در ادبیات ( از جمله ادبیات دینی، مثلاً مورد یهودا ) مطرح بوده، اما کمتر موضوع اندیشه ورزی جدی قرار گرفته است. با توجه به سیالیت مفهوم خیانت، برای تثبیت آن بایستی به مفهوم «قرارداد» رجوع کرد.
خیانت همواره زیرپاگذاشتن یک قرارداد است و در نهایت نظر به یک قرارداد است که نظر نسبت به خیانت به آن را تعیین می کند. از این زاویه هم باز به یک مفهوم نسبی می رسیم. خائن به مفهوم پیمان شکن است. مسئله این جا است که پیمان به عنوان قراردادی جمعی و گروهی امری فرهنگی - اجتماعی است و در نتیجه تاریخی؛ بنابراین پیمان ها قراردادی هستند و پیمان شکنی نیز امری قراردادی است و مفهوم آن به نسبت زمان و مکان تغییر می کند. پیمان ها می توانند برسر ارزش هایی خانوادگی، سیاسی، اخلاقی، مذهبی، ایدئولوژیک و غیره باشند. می توانند پیشرفته، روادار و به نفع حقوق و آزادی انسان ها باشند یا برعکس، ارزش هایی تنگ نظرانه و واپسگرا را نمایندگی کنند. قراردادها حتی می توانند ارزش هایی تحمیلی به زور و جبر اِعمال شوند.

اگر کسی به خدا خیانت کند و پیمان با او را بشکند بی تردید پیمان و عهد با او اعتباری ندارد چون عهد خود با انسان را هم خواهد شکست.
۲ ) خیانت انسان به انسان دیگر
لَمْ أَخُنْهُ بِالْغَیْبِ: خطاب یوسف نبی به پادشاه مصر که در نبود او به همسرش خیانت نکرده است.
۳ ) خیانت انسان به نفس خود
وَ لا تُجادِلْ عَنِ الَّذِینَ یَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ
کسی که با خود عهد بسته مراقب وجود خود باشد، اما با خوردن شراب به خود خیانت می کند.
۴ ) خیانت چشم
یَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ
کسی با دیدن ثروت دوست خود در قلبش حسادت کرده یا ناراحت است، ظاهراً به او تبریک می گوید و خود را خوشحال نشان می دهد ولی دچار خیانت چشم است.