حمص ( humus )
[واژه غذای حمص نیز نام شهری مقدس در صوریه که هومس homs تلفظ مسشود]
وازه حمص در زبان آرامی هیمسا himmesa بمعنی نخود و همخوان در عبری himsā برگرفته از زمان عکادها هماتو hamātu بمعنی برشته کردن حبوبات حمص از غذاهای مشهور در بیشتر رستورانهای عربی که با مخلوطی از نخود ارده و ماده ای از کنجد بنام طحینه تهیه میشود. مصرف حمص در کتاب کنزالاطعمه از قرن سیزدهم در مصر کذازش شده.
... [مشاهده متن کامل]
[واژه غذای حمص نیز نام شهری مقدس در صوریه که هومس homs تلفظ مسشود]
وازه حمص در زبان آرامی هیمسا himmesa بمعنی نخود و همخوان در عبری himsā برگرفته از زمان عکادها هماتو hamātu بمعنی برشته کردن حبوبات حمص از غذاهای مشهور در بیشتر رستورانهای عربی که با مخلوطی از نخود ارده و ماده ای از کنجد بنام طحینه تهیه میشود. مصرف حمص در کتاب کنزالاطعمه از قرن سیزدهم در مصر کذازش شده.
... [مشاهده متن کامل]
حمّص
به کسر حا ی مهمله و فتح میم مشدده و سکون صاد مهمله به فارسی نخود و به هندی چنه به لغتی بونت به ضم با ی موحده و سکون واو و خفای نون و تا ی چهار نقطه هندی و به ترکی بولچاق نامند .
ماهیت آن : برّی و بستانی میباشد گیاه بستانی آن به قدر یک ذرع و تا یک و نیم ذرع و با شاخهای بسیار باریک و بر آن برگهای بسیار ریزه مشرف و ثمر آن در غلافی به قدر پسته کوچکی در هر غلافی یک دانه و دو دانه تا چهار دانه و بهترین حبوب مأکوله است مانند باقلا و غیر آن و اجود آن سفید بزرگدانه تازه آنست و برّی آن نیز شبیه به بستانی و تیره رنگ و کوچکتر و ثمر آن اندکی با تلخی و مایل به سرخی و دراز و نیز بستانی اصناف میباشد صنفی سفید بزرگ دانه ملایم و صنفی سرخ صلب ریزه دانه و صنفی سیاه و صنفی سرخ مایل به سیاهی و برّی را حمص کرسنی نامند .
... [مشاهده متن کامل]
طبیعت آن : در اول گرم و خشک و برّی آن در آخر آن یعنی
گ رمتر و خشکتر از آن و نز د بقراط در دویم گرم و در اول
خشک و سبز تازه آن در اول تر و قوت آن تا سه سال باقی
میماند و مولد ریاح و نفاخ .
افعال و خواص : برّی آن منقی و مفتح سده جگر و سپرز و گرده شرباً و جالی جرب متقرح و قوبا و ملین اوارم بناگوش و انثیان ضماداً و با عسل جهت تنقیه قروح و جراحت سرطان مفید و بستانی آن ملین طبع و مقوی حرارت غریزی و ر و هی ظهر و مولد خون صالح و کثیرالغذا و مسمن و منبه اشتها * . اعضاء الصدر و
الغذا و المعده * تغذیه آن جهت ریه زیاده از حبوب دیگر است و با شیر تازه جهت گرفتگی آواز که از خشکی باشد و تب با او نباشد و چون با تب باشد به جای شیر با آب بنوشند چون یک شب در سرکه بخیسانند و صبح ناشتا تناول نمایند و در آن روز چیزی دیگر نخورند جهت کشتن کرم معده بسیار مجرب و آشامیدن آب طبیخ آن با قدری نمک مقطع لزوجات و مفتح سدد به سبب کسب ملوحت و مدر بول به سبب حرارت و بالخاصیه جهت درد سینه و قروح شش نافع. *الباه * چون در آب خیسانیده
خام تناول نمایند و آب منقوع آن را با اندک عسل بالای آن
بنوشند جهت اعاده شهوت جماع مایوسین بیعدیل گفته اند و خوردن حمص مابین طعام معین بر هضم آن و چون هریسه آن از ترتیب داده با سرکه بنوشند و در طبیخ آن بنشینند جهت اصلاح امراض مقعد و تنقیه رحم و اخراج کرم شکم و مقعده بهترین ادویه است و خوردن برشته آنکه سرد نشده باشد جهت بواسیر دموی آزموده و سبز تازه آن مولد فضول آشامیدن نقیع آن جهت
تحلیل ورم لثه و درد دندان نافع و روغن حمص در سیم گرم و خشک و تند و با قوت نافذه و مقوی موی و باه و جهت تسکین درد دندان و لثه و دردهای بارد و جذام و امثال اینها بغایت مؤثر و آشامیدن آن جهت امراض مذکوره و تصفیه رنگ رخسار و صوت و طلای آن جهت تقویت باه و نمش و کلف و امثال اینها مفید و طبیخ نخود سیاه مسقط جنین و مفتت حصات و مدر فضلات و در جمیع افعال قویتر از سفید آن و با قوت تریاقیه و
جهت استسقا و یرقان سدی و سده جگر و تحلیل ریاح و جذام نافع و طلای اقسام آن جهت رفع صداع و زردی رخسار و سعفه اززح و کلف و خارش اعضا و بیحسی آنها و امراض مفاصل و تقویت موی نافع و گفته اند که از خواص آنست که چون در اول هلال ماه به عدد ثآلیل در بدن یک عدد نخود بالیده گرفته و مجموع را در لته بسته از میان هر دو پای خود و یا از بالای شانه آن لته را به جانب عقب اندازند در آخر آن ماه آن ثوالیل نشو برطرف می د و حمص مضر قرحه مثانه است مصلح آن خشخاش و مولد ریاح و نفخ و ثقیل خصوصاً تازه ، آن مصلح آن جوارش کمونی و زیره و شبت و گلقند و در محرورین سکنجبین
ساده و خشخاش و بدل آن در قوت باه لوبیا و در سایر افعال ترمس و آشامیدن آب بعد از تناول نخود بغایت مضر است
به کسر حا ی مهمله و فتح میم مشدده و سکون صاد مهمله به فارسی نخود و به هندی چنه به لغتی بونت به ضم با ی موحده و سکون واو و خفای نون و تا ی چهار نقطه هندی و به ترکی بولچاق نامند .
ماهیت آن : برّی و بستانی میباشد گیاه بستانی آن به قدر یک ذرع و تا یک و نیم ذرع و با شاخهای بسیار باریک و بر آن برگهای بسیار ریزه مشرف و ثمر آن در غلافی به قدر پسته کوچکی در هر غلافی یک دانه و دو دانه تا چهار دانه و بهترین حبوب مأکوله است مانند باقلا و غیر آن و اجود آن سفید بزرگدانه تازه آنست و برّی آن نیز شبیه به بستانی و تیره رنگ و کوچکتر و ثمر آن اندکی با تلخی و مایل به سرخی و دراز و نیز بستانی اصناف میباشد صنفی سفید بزرگ دانه ملایم و صنفی سرخ صلب ریزه دانه و صنفی سیاه و صنفی سرخ مایل به سیاهی و برّی را حمص کرسنی نامند .
... [مشاهده متن کامل]
طبیعت آن : در اول گرم و خشک و برّی آن در آخر آن یعنی
گ رمتر و خشکتر از آن و نز د بقراط در دویم گرم و در اول
خشک و سبز تازه آن در اول تر و قوت آن تا سه سال باقی
میماند و مولد ریاح و نفاخ .
افعال و خواص : برّی آن منقی و مفتح سده جگر و سپرز و گرده شرباً و جالی جرب متقرح و قوبا و ملین اوارم بناگوش و انثیان ضماداً و با عسل جهت تنقیه قروح و جراحت سرطان مفید و بستانی آن ملین طبع و مقوی حرارت غریزی و ر و هی ظهر و مولد خون صالح و کثیرالغذا و مسمن و منبه اشتها * . اعضاء الصدر و
الغذا و المعده * تغذیه آن جهت ریه زیاده از حبوب دیگر است و با شیر تازه جهت گرفتگی آواز که از خشکی باشد و تب با او نباشد و چون با تب باشد به جای شیر با آب بنوشند چون یک شب در سرکه بخیسانند و صبح ناشتا تناول نمایند و در آن روز چیزی دیگر نخورند جهت کشتن کرم معده بسیار مجرب و آشامیدن آب طبیخ آن با قدری نمک مقطع لزوجات و مفتح سدد به سبب کسب ملوحت و مدر بول به سبب حرارت و بالخاصیه جهت درد سینه و قروح شش نافع. *الباه * چون در آب خیسانیده
خام تناول نمایند و آب منقوع آن را با اندک عسل بالای آن
بنوشند جهت اعاده شهوت جماع مایوسین بیعدیل گفته اند و خوردن حمص مابین طعام معین بر هضم آن و چون هریسه آن از ترتیب داده با سرکه بنوشند و در طبیخ آن بنشینند جهت اصلاح امراض مقعد و تنقیه رحم و اخراج کرم شکم و مقعده بهترین ادویه است و خوردن برشته آنکه سرد نشده باشد جهت بواسیر دموی آزموده و سبز تازه آن مولد فضول آشامیدن نقیع آن جهت
تحلیل ورم لثه و درد دندان نافع و روغن حمص در سیم گرم و خشک و تند و با قوت نافذه و مقوی موی و باه و جهت تسکین درد دندان و لثه و دردهای بارد و جذام و امثال اینها بغایت مؤثر و آشامیدن آن جهت امراض مذکوره و تصفیه رنگ رخسار و صوت و طلای آن جهت تقویت باه و نمش و کلف و امثال اینها مفید و طبیخ نخود سیاه مسقط جنین و مفتت حصات و مدر فضلات و در جمیع افعال قویتر از سفید آن و با قوت تریاقیه و
جهت استسقا و یرقان سدی و سده جگر و تحلیل ریاح و جذام نافع و طلای اقسام آن جهت رفع صداع و زردی رخسار و سعفه اززح و کلف و خارش اعضا و بیحسی آنها و امراض مفاصل و تقویت موی نافع و گفته اند که از خواص آنست که چون در اول هلال ماه به عدد ثآلیل در بدن یک عدد نخود بالیده گرفته و مجموع را در لته بسته از میان هر دو پای خود و یا از بالای شانه آن لته را به جانب عقب اندازند در آخر آن ماه آن ثوالیل نشو برطرف می د و حمص مضر قرحه مثانه است مصلح آن خشخاش و مولد ریاح و نفخ و ثقیل خصوصاً تازه ، آن مصلح آن جوارش کمونی و زیره و شبت و گلقند و در محرورین سکنجبین
ساده و خشخاش و بدل آن در قوت باه لوبیا و در سایر افعال ترمس و آشامیدن آب بعد از تناول نخود بغایت مضر است
1 - نخود
2 - نام غذا عربی با ارده و نخود
2 - نام غذا عربی با ارده و نخود