تهران

روزی هم در تاکسی نشسته بودم، موبایلم زنگ زد ؛ طبیعی است اغلب کسانیکه به من زنگ می زنند از اعضاء خانواده، فامیل و یا دوستان که به ترکی صحبت می کنیم، کمتر اتفاق می افتد که از همکاران و یا اشنایان فارس زبان به من زنگ بزنند که طبیعی است در آن زمان به فارسی حرف می زنیم.
آنروز هم یکی از آشنایان به من زنگ زد و طبق معمول صحبتهایمان به ترکی بود که زیاد هم طول نکشید. به محض تمام شدن صحبتها، راننده تاکسی با تبسم ملیح و البته کمی هم نیشدار و در ظاهر به شوخی گفت:
�شما ترکها بدون خونریزی تهران را اشغال کردید!�
گفتم به نظر من، شما فارسها تهران را از دست ترکها گرفته اید و حالا هم قصد تصاحب آنرا دارید و ما را هم اشغالگر می نامید، یعنی مهمان آمده قصد بیرون کردن صاحبخانه را از خانه خود دارد!
گفت: یعنی میگوئید ما فارسها تهران را اشغال کردیم؟
گفتم : اگر به آن تعبیری که شما در مورد ساکنین ترک تهران گفتیدگفته باشم ، بلی!
گفت چطور؟
گفتم همانطوریکه از تاریخ بر می آید تهران روستایی بیش نبوده و به احتمال زیاد اکثریت ساکنین آنهم ترکها بوده اند، زیرا هم اکنون هم بیشتر ساکنین بومی روستاهای اطراف تهران ترک نشین هستند و اگر کسی بخواهد بداند زبان اصلی و بومی مردم یک شهر چیست و یا در گذشته چه بوده باید سری به روستاهای اطراف آن بزند و ببیند ساکنین اصلی و بومی این روستاها به چه زبانی صحبت می کنند؟ زیرا زبان روستائیان در اصل خالص ترین و دست نخورده ترین زبانهاست و مثل زبان ساکنین شهرها در کوتاه مدت تغییر نمی کند.
زبان بومی مردم ساکنین اغلب روستاهای غرب، جنوب و جنوب شرقی تهران هم ترکی است و طبق تحقیقات محققی، حتی تا سال 1330 اکثریت ساکنین بومی منطقه رودهن ، بومهن و افجه در شمال شرقی تهران هم ترک بوده اند، ( 1 ) نام رودخانه �دلی چای� به معنی � رودخانه دیوانه � در نزدیکهای شهردماوند هم نشان می دهد ساکنین اصلی و بومی این مناطق هم بیشتر از ترکان بوده اند، یعنی حتی در گذشته علاوه بر غرب و جنوب و جنوب شرقی تهران، حتی شمار قابل توجهی از ساکنین اصلی و بومی مناطق شرق و شمال شرقی تهران را هم ترکان تشکیل می داده اند.
در ثانی پادشاهان ترک قاجار و در اصل اجداد ما بودند که از 200 سال پیش تهرانی که روستایی بیش نبود را به پایتختی انتخاب و به آن رونق دادند و در اثر پایتخت شدن تهران، از مناطق مختلف ایران مهاجرت به سوی آن سرازیر شد که طبعا در گذشته و در زمان قاجار مهاجرت فارسها به تهران بیشتر از ترکها بود، چرا که اگرچه تهران دارالخلافه و پایتخت و مقر پادشاهان قاجار بود ، شهر پر رونق تبریز دارالسلطنه و شهر تربیت کننده ولیعهد برای حکومت آینده ایران و شهری آباد و مرکز تجارت بر سر راه اروپا بود که بعد از کودتای رضا شاه و سقوط خاندان قاجار تبریز از رونق افتاد و ترکان به حال و روزی افتادند که امروز شماها آنها را در شهر ابا - اجدادی خود تهران اشغالگر می نامید!
راننده با لحنی آرام و اندکی هم انگار شرمنده است گفت : �تا حالا من چنین چیزی نشنیده بودم� که به مقصد رسیدیم .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
( 1 ) طبق تحقیق دکتر محمود پناهیان نویسنده کتاب � فرهنگ جغرافیای ملی ترکان ایران زمین � تهران 209 روستای ترک نشین دارد!

گروه های قومی در تهران
بر پایه سرشماری در دوره قاجار در سال ۱۸۵۳ میلادی صاحب خانه های تهران به این صورت بوده اند ۱۵٪ تهرانی و ۱۲٪�اصفهانی�و ۱۰٪�شیرازی�و ۸٪�کاشانی�و ۴٪�شمالی�و بقیه از نقاط دیگر مانند�قزوین�و�تبریز�و�ایروان�و�کرمانشاه�و . . بودند. و در سال ۱۸۶۸ میلادی کسانی که خود را تهرانی اصل می دانستند ۲۶٫۸٪ و اصفهانی ۶٫۷٪ و آذربایجانی ۵٫۶٪ و قاجارها ۱٫۴٪ بوده اند. ۵۹٪ از دیگر نقاط ایران بوده اند از جمله کاشانی ها و عراقی ها ( اهالی مرکز ایران ) و شیرازی ها که در این میان کاشانی ها بیشتر از بقیه بوده اند.
امروزه بیشینه مردم تهران را�فارسی زبانان�تشکیل می دهند؛ پس از آن ها، به ترتیب، �ترک های ایرانی�و�مازندرانی ها�بزرگ ترین اقلیت های قومی موجود در تهران هستند. همچنین قومیت های�کرد�و�گیلک�نیز از دیگر اقوام پرجمعیت شهر هستند. �تهران میزبان جمعیت خارجی کمی است و بیشترین خارجی های ساکن آن را�افغانستانی ها�و پس از آن، �پاکستانی ها�و�عراقی ها�تشکیل می دهند.
تهران بزرگ ترین شهر�فارسی زبان�جهان است. در هر بخش از تهران، این لهجه از شهرهای مجاور اثر گرفت و مناطق شمالی مانند�ونک�و�شمیران�و�تجریش، �گویش مازندرانی، مناطق جنوبی تهران که با�شهر ری�مجاور بوده�گویش راجی� ( رازی ) داشته و مناطق غرب تهران به سمت�کرج�نیز متأثر از�تاتی�بود.
منابع ها.
�مهاجرت و همزیستی قومیتها درتهران دورة قاجار�
https://amar. org. ir/
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kjeilen، Tore. ��Teheran - LookLex Encyclopaedia�. �looklex. com
https://web. archive. org/web/20210524155737/http://www. nlai. ir/documents/10184/1024801/مهاجرت و همزیستی قومیت ها در تهران دورة قاجار؛/2424e8d7 - 792d - 41a5 - b6f5 - 40101d16be12
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
�یک و نیم میلیون مازندرانی پایتخت نشین شدند�. خبرگزاری جمهوری اسلامی
https://tophotels. com/e - o/teheran/
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
https://www. irna. ir/news/82021017/یک - و - نیم - میلیون - مازندرانی - پایتخت - نشین - شدند
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
اطلس کلان شهر تهران. شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری. �چاپ اول، ۱۳۸۴. صص. �۱۱۲ و ۱۱۳
. ��مقایسه ویژگیهای جمعیتی و اجتماعی مناطق ٢٢ گانه شهر تهران��
�مهاجران در ایران؛ تعداد اتباع کدام کشورها بیشتر است؟�� ( به انگلیسی ) . BBC News فارسی. �۲۰۱۷
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
بند لینک منبع پایین قرار می دهم.

tirun گفته می شود که می تواند گویش دیگری از واژه ی اوستایی تئیره باشد؛ و به نظر می رسد که نام تهران همین واژه ی اوستایی بوده که بعدها روی قله نیز نهاده شده است؛ مانند دماوند که در سنسکریت دماوندو damāvandu و نام روستایی بوده که امروز شهرستان دماوند است و سپس روی قله نیز نهاده شده است؛ و تئیره نیز تیرو شده و در گذر زمان تهران گشته است. همچنان که ری در اوستایی رَغا بوده است.

که متوجه می شود عده ای قصد دارند تا در طول سفر فرانکلین دلانو روزولت به تهران برای شرکت در کنفرانس تهران او را ترور کنند. این اتفاق در طول جنگ جهانی دوم رخ می دهد.

از دید ناهمواری های طبیعی، تهران به دو ناحیهٔ دشتی و کوهپایه ایِ البرز تقسیم می شود و گسترهٔ کنونی آن از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافته است. تهران دارای اقلیم نیمه خشک است. در بیشتر سال ها، فصل زمستان نیمی از کل بارش های سالانهٔ تهران را تأمین می کند و تابستان نیز کم باران ترین فصل در تهران است.
تهران شهری با گوناگونی گروه های قومی است اما جمعیت خارجی آن کم است. به عنوان بزرگ ترین شهر فارسی زبان جهان، اکثریت مردم تهران را فارسی زبانان تشکیل می دهند و بیشتر مردم این شهر رسماً مسلمان و شیعهٔ دوازده امامی هستند. دیگر جوامع مذهبی در تهران شامل اهل سنت، بهائیان، زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان می شود.
پیشینهٔ زندگی در تهران به دوران نوسنگی برمی گردد و کاوش های باستان شناسی صورت گرفته در تهران، منجر به کشف اسکلت های ۷۰۰۰ سالهٔ انسان و ابزارهای سنگی شده است. در اوایل سده هفتم، با ویرانی شهر ری و مهاجرت مردم آن به تهران، دانش تجارت، ساخت وساز و شهروندی مردم ری به تهران انتقال یافت و باعث پیشرفت آن شد. در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد اما سرچشمهٔ شکوفایی و پیشرفت این شهر، به پایتختی آن برمی گردد. آقامحمدخان قاجار، بنیان گذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران، بالاخره موفق به انجام این کار شده بود، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سال ها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند. تبدیل شدن تهران از شهری معمولی به یک پایتخت مدرن، از دوران پهلوی شروع شد. در دوران پهلوی، امور کشوری در پایتخت متمرکز شد و شمار کارکنان دولتی در شهر به سرعت افزایش یافت؛ در این دوران، شهر تهران علاوه بر دو وظیفهٔ سیاسی و تجاری، وظیفهٔ اداری را نیز پذیرفت. با انقلاب ۱۳۵۷ و آغاز جنگ ایران و عراق، برای نزدیک به یک دهه توسعه ای در تهران صورت نگرفت و پس از پایان این دوره، توسعهٔ پایتخت ایران ادامه یافت و تهران به کانون پذیرش جمعیت در ایران تبدیل شد.