"انگیزه سایه" ( Shadow Motivation ) در روان شناسی به آن دسته از نیروهای محرکه ناخودآگاه اشاره دارد که از "سایه" ( The Shadow ) فرد سرچشمه می گیرند و رفتارها، تصمیمات و انتخاب های او را تحت تأثیر قرار می دهند، بدون اینکه فرد لزوماً از ریشه واقعی آن ها آگاه باشد. این مفهوم ریشه در روان شناسی تحلیلی کارل یونگ دارد. سایه یک آرکتایپ ( کهن الگو ) و بخشی از ناخودآگاه جمعی و فردی در نظریه یونگ است. سایه شامل تمام آن جنبه های شخصیت ما می شود که:
... [مشاهده متن کامل]
- سرکوب شده اند: ما آن ها را ناخوشایند، شرم آور، غیراخلاقی یا نامطلوب می دانیم و به همین دلیل، از آگاهی خود دور کرده و به "سایه" روان خود تبعید می کنیم. اینها می توانند شامل خشم، حسادت، طمع، خودخواهی، تنبلی، پرخاشگری و غیره باشند.
- ناشناخته باقی مانده اند: گاهی اوقات، سایه شامل استعدادها، توانایی ها و ویژگی های مثبتی نیز می شود ( مانند خلاقیت، قدرت، قاطعیت، استقلال ) که ما به دلایل مختلف ( ترس از موفقیت، عدم تشویق در کودکی، باورهای محدودکننده ) آن ها را در خود نادیده گرفته یا سرکوب کرده ایم.
"انگیزه سایه" نشان می دهد که رفتارهای ما همیشه ریشه های آگاهانه و منطقی ندارند. بخش بزرگی از آنچه ما را به حرکت وا می دارد، در قلمرو ناخودآگاه و سایه ما قرار دارد و کار کردن بر روی آن، گامی اساسی در مسیر رشد و سلامت روان است.
... [مشاهده متن کامل]
- سرکوب شده اند: ما آن ها را ناخوشایند، شرم آور، غیراخلاقی یا نامطلوب می دانیم و به همین دلیل، از آگاهی خود دور کرده و به "سایه" روان خود تبعید می کنیم. اینها می توانند شامل خشم، حسادت، طمع، خودخواهی، تنبلی، پرخاشگری و غیره باشند.
- ناشناخته باقی مانده اند: گاهی اوقات، سایه شامل استعدادها، توانایی ها و ویژگی های مثبتی نیز می شود ( مانند خلاقیت، قدرت، قاطعیت، استقلال ) که ما به دلایل مختلف ( ترس از موفقیت، عدم تشویق در کودکی، باورهای محدودکننده ) آن ها را در خود نادیده گرفته یا سرکوب کرده ایم.
"انگیزه سایه" نشان می دهد که رفتارهای ما همیشه ریشه های آگاهانه و منطقی ندارند. بخش بزرگی از آنچه ما را به حرکت وا می دارد، در قلمرو ناخودآگاه و سایه ما قرار دارد و کار کردن بر روی آن، گامی اساسی در مسیر رشد و سلامت روان است.