paradigm

Paradigms are essential in shaping how we think about and approach various subjects, influencing our perspectives and methodologies.
پارادایم به استاندارد، دیدگاه یا مجموعه ای از ایده ها اشاره دارد که نحوه نگرش و درک ما از جهان را شکل می دهد. این می تواند یک چارچوب فلسفی یا نظری در یک رشته علمی، راهنمای نظریه ها، قوانین و آزمایش ها باشد.
پارادایم ها در شکل دادن به نحوه تفکر و رویکرد ما در مورد موضوعات مختلف ضروری هستند و بر دیدگاه ها و روش شناسی ما تأثیر می گذارند.
*** پارادایم سرمشق و الگویی مسلط و چارچوبی فکری و فرهنگی است که مجموعه ای از الگوها و نظریه ها را برای یک گروه یا یک جامعه شکل داده اند. هر گروه یا جامعه ای واقعیات پیرامون خود را در چارچوب الگوواره ای که به آن عادت کرده است تحلیل و توصیف می کند. به عبارت دیگر، پارادایم، نوعی چارچوب مرجع ( و مدوس اپراندی ) و رویه ها و فنون و روش ها و سبک هایی برای علم ورزی یک جامعه ی علمی به دست می دهد. البته در یک زمان، لزوماً یک پارادایم نیست بلکه معمولاً ما با انواع پارادایم ها و یا ترکیبی از این سپهرهای معرفتی مواجهیم.

بر اساس ایدهٔ توماس کوهن، پارادایم چیزی است که اعضای یک جامعه علمی با هم و هر کدام به تنهایی در آن سهیم هستند. مجموعه ای از مفروضات، مفاهیم، ارزش ها و تجربیات که روشی را برای مشاهدهٔ واقعیت جامعه ای که در آن سهیم هستند ( به ویژه در رشته های روشنفکرانه ) ارائه می کند. بر اساس ایدهٔ کوهن، پارادایم اصطلاح فراگیری است که همهٔ پذیرفته های کارگزاران یک رشته علمی را دربرمی گیرد و چارچوبی را فراهم می کند تا دانشمندان برای حل مسائل علمی در آن محدوده استدلال کنند. کوهن معتقد است پارادایم یک علم تا مدت های مدید تغییر نمی کند و دانشمندان در چارچوب مفهومی آن سرگرم کار خویش هستند. البته، دیر یا زود بحرانی پیش می آید که پارادایم را درهم می شکند و دگرگونی علمی به وجود می آید که پس از مدتی پارادایم جدیدی به وجود می آورد و دوره ای جدید از علم آغاز می شود و در جهان بینی علمی دگرگونی به وجود می آید. کوهن تئوری جاری را پارادایم نمی نامد، بلکه جهان بینی موجود را که آن نظریه در قالب آن شکل گرفته و همه کاربردهایی که از آن حاصل شده است را پارادایم می نامد. تغییر پارادایم را پارادیم شیفت ( به انگلیسی: Paradigm shift ) می گویند. پارادایم شیفت نگاه ما را به جهان و پدیده ها تغییر می دهد، طوری که آنچه پیش از آن غیرمنطقی یا حتی غیرممکن می نمود ممکن و عادی جلوه می کند.