[زمین شناسی] فنیت نوعی سنگ متاسوماتیک است. فنیت، در محل تماس توده های نفوذی آلکالین با سنگهای اطراف و در مراحل بعدی تشکیل می شود. بنابراین فنیت در حاشیه اطراف توده های نفوذی آلکالین کشف می شود. مهمترین چیزی که رخ می دهد این است که محلولهای غنی از سدیم به سنگهای اطراف نفوذ می کنند. کوارتز با آلبیت و بیوتیت جانشین می شود و آمفیبولها با آژیرین جانشین می شوند. هنگامی که فنیتی شدن ضعیف باشد، می توان ساختار سنگ اولیه را تشخیص داد. اما هنگامی که فرآیند پیشرفت کرده، فنیت از سنگهای آلکالین دارای منشا ماگمایی، غیرقابل تشخیص است. یک سنگ کوارتز فلدسپاتی که بوسیله متاسوماتیسم قلیایی در تماس با یک کمیکلس درونی کربناتیتی، دگرسان شده است. این فرآیند، فینتی شدن خوانده می شود. فنیت عمدتاً فلدسپات قلیایی است با مقداری آژیدین، هورنبلند آلکالی پراکنده و اسفن و آپاتیت فرعی.
