denisovan

- نخستین بار در سال ۲۰۰۸ در **غار دنیسووا** در سیبری کشف شدند؛ در سال ۲۰۱۰ با بررسی DNA یک استخوان انگشت شناسایی شدند.
- - -
### 🔹 ویژگی های جسمی و زیستی
- احتمالاً **پوست، مو و چشم های تیره** داشتند.
- دندان های آسیاب بزرگ، کاسه ی چشم پهن و صورت نسبتاً تخت.
- اندازه ی مغز مشابه انسان مدرن و نئاندرتال ها.
- - -
### 🔹 فرهنگ و نقش تکاملی
- ابزارهای سنگی و زیورآلات در غار دنیسووا یافت شده است.
- با نئاندرتال ها و انسان های مدرن آمیزش داشتند.
- هنوز بحث هست که آیا باید آن ها را یک **گونه ی مستقل ( Homo denisova ) ** یا یک **زیرگونه ی انسان خردمند** دانست.
- - -
### 🔹 اهمیت
دنیسوواها نشان می دهند که تکامل انسان خطی و ساده نبوده، بلکه شبکه ای از **آمیزش، سازگاری و تعامل** بین گروه های مختلف انسانی بوده است. میراث ژنتیکی آن ها هنوز در بدن برخی جمعیت های امروزی دیده می شود.