( renaissance رنسانس یا تجدید حیات علم هم لقب گرفته ) . عصر روشنگری جنبش فکری و فلسفی بود که در قرن 17 و 18 در اروپا رخ داد.
تمثیل
عصر روشنگری
Start date: 1715
The Age of Enlightenment ( also known as the Age of Reason or simply the Enlightenment ) was an intellectual and philosophical movement that dominated the world of ideas in Europe during the 17th and 18th centuries. The Enlightenment included a range of ideas centered on the pursuit of happiness, sovereignty of reason, and the evidence of the senses as the primary sources of knowledge and advanced ideals such as liberty, progress, toleration, fraternity, constitutional government, and separation of church and state.
... [مشاهده متن کامل]
عصر روشنگری ( به فرانسوی: Si�cle des Lumi�res ) ( به انگلیسی: Age of Enlightenment ) جنبشی فکری و فلسفی در تاریخ فلسفه غرب بود که از میانه های سدهٔ هفدهم ابتدا در انگلستان و سپس در فرانسه، آغاز شد و تا پایان سدهٔ هجدهم ادامه داشت. این جنبش انقلابهای عظیمی را در دانش و فلسفه به وجود آورد که در نهایت باعث از میان رفتن کامل جهان بینی قرون وسطایی شد. اهداف اصلی متفکران روشنگری، آزادی، پیشرفت، دلیل، مدارا، و پایان دادن به سوء استفاده از کلیسا ( منظور دین ) و دولت بود. در فرانسه، اساس آموزه های روشن فکری، ( Lumi�res ) آزادی فردی و مدارای مذهبی، در تقابل با پادشاهی مطلقه و تعصبات ثابت کلیسای کاتولیک روم بود. روشنگری با افزایش تجربه گرایی، دقت علمی و تقلیل گرایی، همراه با افزایش بازجویی از دین مشخص شده بود.
دیدرو، ولتر، روسو، مونتسکیو، کانت و ساد از فیلسوفان عصر روشنگری اند.
روشنگری، اشاره به حرکت تاریخی روشنفکری است که دنباله رو دکارت و مدافع عقل به عنوان مبنای سیستم زیبایی شناسی معتبر، اخلاق، حکومت و منطق بوده و به فیلسوفان اجازه می دهد که حقیقت قابل مشاهده را در جهان به دست آورند.
عصر روشنگری دوران آزاداندیشی است. البته این آزاداندیشی هنوز به معنای تحقق عملی آزادی و کسب حقوق شهروندی نیست، بلکه دوران پاشیدن بذر اندیشه و معرفت و دوران آمادگی برای رهایی خویشتن از طریق معرفت و شناخت است. سه اصل بنیادین روشنگری عبارتند از:تساهل عقل و انسان باوری
خاستگاه
عصر روشن گری دوره ای پرشور و هیجان در تاریخ غرب بود که به صورت تقریبی از ۱۶۵۰ تا ۱۷۸۹ میلادی به طول انجامید. از اهداف مهم آن تابانیدن نور فهم و ادراک بر تاریکیِ نادانی بود. گهواره عصر روشنگری انگلستان و سرزمین بالندگیِ روشنگری فرانسه بود، تا در نهایت این جنبش به دیگر کشورها از جمله آمریکا نیز گسترش یافت.
روشن اندیشی در واقع واکنشی است در برابر شیوهٔ تفکر دیگری که پیش از آن در اروپا رایج بود. در اوایل قرن هفدهم که زمینهٔ انقلاب علمی اروپا فراهم می شد دو مرجع مقتدر بر فضای فرهنگی اروپای غربی حکومت می کردند. اول احکام متون مسیحی، که کلیسای کاتولیک خود را نگهبان و مفسر آن می دانست. کلیسا حتی تاریخ بشر، پزشکی، فیزیک و بسیاری از پدیده ها و علوم طبیعی را بر اساس کتاب مقدس تبیین می نمود و به هیچ شخص یا مقام دیگری اجازه اظهارنظر نمی داد. بدین ترتیب هرگونه نظریه برخاسته از مشاهده علمی و تجربی که مخالف با آموزه های کلیسا بود، تکفیر می گردید. از آن جمله می توان به برخورد قاطع کلیسا با گالیله اشاره کرد. دوم ادبیات کلاسیک، آثار نویسندگان یونان و روم باستان، که در جنبش رنسانس ( نوزایی فرهنگ ) از نو کشف شده بود و گروه انسان گرایان ( اومانیستها ) خوانندگان و ستایندگان آن بودند. این دو مرجع از بسیاری جهات معارض هم بودند و میان پیروانشان نبرد سختی جریان داشت، ولی هردو در یک موضوع با هم مشابهت داشتند، و آن نوعی برداشت تاریخی بدبینانه بود، به این معنی که هردو تاریخ تمدن بشری را نوعی سیر نزولی و انحطاطی تصور می کردند، سیری که از گذشتهٔ دور طلایی آغاز می شد و به وضع نابهنجار و بد کنونی می رسید. انسان گراها با استفاده از ادبیات و فرهنگ روم و یونان باستان به اتکای فر و شکوه دوران سپری شده به کلیسای کاتولیک حمله می کردند و کلیسای کاتولیک نیز از فلسفه ارسطو یاری می جست و به مصاف انسان گراها می رفت که هردو میراث باستان بود.
در قرن شانزده پیش از طرح نظریهٔ جدید، کرهٔ زمین مرکز جهان تصور می شد. با آن که قاره ها کم و بیش معلوم شده اند و مرزهای بیرونی با نقشهٔ جغرافیا مطابقت می کند، اما تصور از دیگران در این مرزها تغییر نکرده است. آنچه از دیگر ملت ها گفته و شنیده می شود غالباً خیال و افسانه است. از تمدن های کهن ایران، مصر، هند و چین اطلاعی در دست نیست، اگر هم به دست می آید این طور تعبیر می شود که این است نمونه وضع و حالی که محروم ماندگان از فیض و رحمت خدای مسیحیت دچارش می شوند. انسان گراها هم تمدن های یونان و روم باستان را تنها سرمشق زندگی می شناسند و بیرون از این دایره معیاری برای سنجش تمدن و فرهنگ در دست ندارند.
ساختار اجتماعی هم بازماندهٔ سنت های کهن قرون وسطی است. جامعه به سه مرتبهٔ سَروران دینی یا روحانیان، اشراف و عوام یا بورژوا تقسیم می شود. در رأس این سلسله مراتب مقام سلطنت قرار دارد که ساختار اجتماعی را برپا نگه می دارد. ارادهٔ پادشاه نمایندهٔ مقولات اساسی حق حاکمیت و عقل و عدالت است، و لذا مقید به هیچ شرطی نیست. حق حاکمیت نه از جانب جامعه بلکه برحسب ارادهٔ الهی در شخص پادشاه تجسم یافته است.
در عرصهٔ امور قضایی و حقوقی تا اواخر قرن هفدهم کمابیش همان راه و رسم قرون وسطی برقرار است. غرض از تعقیب و محاکمهٔ مجرم مجازات است، نه دفاع از بقا و نظم جامعه؛ به همین دلیل شدت مجازات بیش از حتمیت آن منظور می شود. محیط زندان ها هولناک و شکنجه دادن متهم درگرفتن اعتراف امری است عادی؛ صِرف اعتراف هم دلیل جرم شناخته می شود. اعلام اتهام اجباری نیست، اختیارات قضات نامعین و نامحدود است، در احکام آنها تناقض به چشم می خورد، نفوذ و قدرت صاحبان مقامات دولتی و کلیسایی در تخفیف و تشدید مجازات تأثیر کلی دارد. مأموران و ضابطان قانون میان متهم و مجرم فرقی نمی گذارند. مجازات اعدام برای نه تنها جرائم عمده بلکه برای بعضی جرائم جزئی معمول است.
دیوانگی و بیماری روانی را نشانهٔ تسلیم شدن به تلقینات شیطان یا دچار آمدن به لعنت الهی می شناسند؛ و دیوانگان و روانیان را مستوجب مجازات می دانند.
مقدمات ریزش این جهان بینی با به وجود آمدن جنبش رنسانس در قرن شانزدهم فراهم شد. رنسانس گرچه دربرداشت تاریخی قرون وسطی تغییری به وجود نیاورد، اما در شکستن جزمیت و ترویج شکاکیت مؤثر بود، آنها در مجادلات خویش با اهل کلیسا غالباً از شیوه شکاکان و سوفسطاییان یونان باستان کمک می گرفتند، که می گفتند در امر کسب دانش، به ویژه امور بشری، هرگز به حقیقت مطلق نمی توان رسید، چنان که در همه جا و همه زمان ها معتبر باشد. این مجادلات وحدت آهنین کلیسای کاتولیک را در هم شکست و بسیاری از استعدادهای برجسته را که پیش از آن جذب کلیسا می شدند به زمینهٔ تازهٔ علوم طبیعی سوق داد.
قرن هفدهم قرن ریزش بنای تاریک جهان بینی قدیم و روشن شدن فضای طبیعت است. منبع این روشنایی تازه عقل انسانی است. شیوه استدلال عقلی و قرار دادن عقل به عنوان یکی از منابع مشروعیت و تعیین قانون که از سوی دکارت مطرح شده بود، بنای مستحکم و استبدادی کلیسا و سلطنت را در قرون بعد فروریخت و تغییر دیدگاه نسبت به علوم طبیعی که به جای الاهیات و آموزه های کلیسا ریاضی را مبنای تحلیل قرار داد هم یکی دیگر از دست آوردهای دکارت بود که نقشی تعیین کننده در دوران خردگرایی و در ادامهٔ آن عصر روشنگری داشت.
با الهام از انقلاب در فیزیک که با قانون حرکت نیوتن آغاز شد، متفکران روشنگری استدلال داشتند که تفکر روشمند مشابه آن می تواند در همهٔ شکل های فعالیت های بشر به کار بسته شود. از این رو عصر روشنگری به انقلاب علمی پیوند یافته است. برای هردو، حرکت تجربه گرایی، خرد، علم و عقلانیت اهمیت داشت.
سردستگان روشنگران باور داشتند که آنها جهان را که سال ها در زیر سنت های مشکوک، نابخردی، موهوم پرستی و استبداد عصر تاریکی ( قرون وسطی ) بوده است به پیشرفت سوق خواهند داد. حرکت روشنگری به ظهور چهارچوب روشنفکرانه انقلاب آمریکا و انقلاب فرانسه، حرکت استقلال طلبانهٔ کشورهای آمریکای لاتین و قانون اساسی مشروطه ۳ ماه مه ۱۷۹۱ لهستان کمک کرد و منجر به ترقی لیبرالیسم کلاسیک، مردم سالاری و سرمایه داری شد.
عصر روشنگری هم زمان است با بالندگی سبک باروک و عصر کلاسیک در موسیقی و دورهٔ کلاسیک جدید در هنر، که توجه امروزی به عنوان یکی از سرمشق های جنبش های در عصر مدرن را می طلبید.
روشن نگری چیست؟
ین پرسشی است که یک کشیش پروتستان در شماره دسامبر ۱۷۸۳ میلادی ژورنال ماهانه برلین ( Berlinische Monatsschrift ) در مخالفت با ازدواج کامن لا و دفاع از تزویج کلیسایی ( = شرعی ) مطرح ساخت. وی در پانوشت مقاله اش این پرسش چالشگرانه را پیش کشیده است که: �به راستی روشن نگری چیست؟�
به این پرسش مهم که در تاریخ فلسفه نتایجی ثمربخش و ژرف بر جای نهاد تاکنون پاسخ های زیادی داده شده است. نخستین کسی که به این پرسش پاسخ می دهد موزس مندلسزون بود که در شماره سپتامبر ۱۷۸۴ میلادی برلینیشه موناتسشریفت در مقاله ای زیر عنوان �معنای روشن نگر ساختن چیست؟� به آن مقاله پاسخ می گوید.
هم زمان کانت نیز با تعریفی مشهور در شمارهٔ دسامبر همان نشریه، بی اینکه بداند مندلسزون نیز به آن پرسش پاسخ گفته، مقاله مشهور خویش را با عنوان �در پاسخ به پرسش روشن نگری چیست؟� منتشر می نماید.
کانت مقاله خویش را با این جمله مشهور آغاز می نماید:
�روشن نگری خروج آدمی است از نابالغیِ به تقصیرِ خویشتنِ خود؛ و نابالغی ناتوانی در به کار گرفتن فهم خویشتن است بدون هدایت دیگری. �
�دلیر باش در به کار گرفتن فهم خویش! این است شعار روشن نگری�.
این شعار چکیدهٔ خوش بینیِ بنیادینی بود که مشوق بیشترِ متفکرانِ روشنگری بود.
امانوئل کانت معتقد بود مشخصهٔ مهم عصر او اشتیاق به دانستن حقیقت است. او در پاسخ به این پرسش خودش که �آیا ما اکنون در عصر روشن نگر زندگی می کنیم؟� پاسخ گفت: �خیر، بلکه ما در عصر روشنگری زندگی می کنیم�.
پخش اندیشه ها
فیلسوفان، انرژی زیادی را صرف پراکندن و انتشار اندیشه هایشان در میان مردان و زنان تحصیل کرده در جهان شهرها کردند. آن ها از انجامگاه های زیادی بهره جستند، که برخیشان بسیار جدید بودند.
صنعت کتاب
افزایش مصرف مطالب و چیزهای خواندنی از هر نوع، یکی از ویژگی های کلیدی روشنگری �اجتماعی� بود.
توماس هابز یکی از دانشمندان و نوابغ این دوده بود
... [مشاهده متن کامل]
عصر روشنگری ( به فرانسوی: Si�cle des Lumi�res ) ( به انگلیسی: Age of Enlightenment ) جنبشی فکری و فلسفی در تاریخ فلسفه غرب بود که از میانه های سدهٔ هفدهم ابتدا در انگلستان و سپس در فرانسه، آغاز شد و تا پایان سدهٔ هجدهم ادامه داشت. این جنبش انقلابهای عظیمی را در دانش و فلسفه به وجود آورد که در نهایت باعث از میان رفتن کامل جهان بینی قرون وسطایی شد. اهداف اصلی متفکران روشنگری، آزادی، پیشرفت، دلیل، مدارا، و پایان دادن به سوء استفاده از کلیسا ( منظور دین ) و دولت بود. در فرانسه، اساس آموزه های روشن فکری، ( Lumi�res ) آزادی فردی و مدارای مذهبی، در تقابل با پادشاهی مطلقه و تعصبات ثابت کلیسای کاتولیک روم بود. روشنگری با افزایش تجربه گرایی، دقت علمی و تقلیل گرایی، همراه با افزایش بازجویی از دین مشخص شده بود.
دیدرو، ولتر، روسو، مونتسکیو، کانت و ساد از فیلسوفان عصر روشنگری اند.
روشنگری، اشاره به حرکت تاریخی روشنفکری است که دنباله رو دکارت و مدافع عقل به عنوان مبنای سیستم زیبایی شناسی معتبر، اخلاق، حکومت و منطق بوده و به فیلسوفان اجازه می دهد که حقیقت قابل مشاهده را در جهان به دست آورند.
عصر روشنگری دوران آزاداندیشی است. البته این آزاداندیشی هنوز به معنای تحقق عملی آزادی و کسب حقوق شهروندی نیست، بلکه دوران پاشیدن بذر اندیشه و معرفت و دوران آمادگی برای رهایی خویشتن از طریق معرفت و شناخت است. سه اصل بنیادین روشنگری عبارتند از:تساهل عقل و انسان باوری
خاستگاه
عصر روشن گری دوره ای پرشور و هیجان در تاریخ غرب بود که به صورت تقریبی از ۱۶۵۰ تا ۱۷۸۹ میلادی به طول انجامید. از اهداف مهم آن تابانیدن نور فهم و ادراک بر تاریکیِ نادانی بود. گهواره عصر روشنگری انگلستان و سرزمین بالندگیِ روشنگری فرانسه بود، تا در نهایت این جنبش به دیگر کشورها از جمله آمریکا نیز گسترش یافت.
روشن اندیشی در واقع واکنشی است در برابر شیوهٔ تفکر دیگری که پیش از آن در اروپا رایج بود. در اوایل قرن هفدهم که زمینهٔ انقلاب علمی اروپا فراهم می شد دو مرجع مقتدر بر فضای فرهنگی اروپای غربی حکومت می کردند. اول احکام متون مسیحی، که کلیسای کاتولیک خود را نگهبان و مفسر آن می دانست. کلیسا حتی تاریخ بشر، پزشکی، فیزیک و بسیاری از پدیده ها و علوم طبیعی را بر اساس کتاب مقدس تبیین می نمود و به هیچ شخص یا مقام دیگری اجازه اظهارنظر نمی داد. بدین ترتیب هرگونه نظریه برخاسته از مشاهده علمی و تجربی که مخالف با آموزه های کلیسا بود، تکفیر می گردید. از آن جمله می توان به برخورد قاطع کلیسا با گالیله اشاره کرد. دوم ادبیات کلاسیک، آثار نویسندگان یونان و روم باستان، که در جنبش رنسانس ( نوزایی فرهنگ ) از نو کشف شده بود و گروه انسان گرایان ( اومانیستها ) خوانندگان و ستایندگان آن بودند. این دو مرجع از بسیاری جهات معارض هم بودند و میان پیروانشان نبرد سختی جریان داشت، ولی هردو در یک موضوع با هم مشابهت داشتند، و آن نوعی برداشت تاریخی بدبینانه بود، به این معنی که هردو تاریخ تمدن بشری را نوعی سیر نزولی و انحطاطی تصور می کردند، سیری که از گذشتهٔ دور طلایی آغاز می شد و به وضع نابهنجار و بد کنونی می رسید. انسان گراها با استفاده از ادبیات و فرهنگ روم و یونان باستان به اتکای فر و شکوه دوران سپری شده به کلیسای کاتولیک حمله می کردند و کلیسای کاتولیک نیز از فلسفه ارسطو یاری می جست و به مصاف انسان گراها می رفت که هردو میراث باستان بود.
در قرن شانزده پیش از طرح نظریهٔ جدید، کرهٔ زمین مرکز جهان تصور می شد. با آن که قاره ها کم و بیش معلوم شده اند و مرزهای بیرونی با نقشهٔ جغرافیا مطابقت می کند، اما تصور از دیگران در این مرزها تغییر نکرده است. آنچه از دیگر ملت ها گفته و شنیده می شود غالباً خیال و افسانه است. از تمدن های کهن ایران، مصر، هند و چین اطلاعی در دست نیست، اگر هم به دست می آید این طور تعبیر می شود که این است نمونه وضع و حالی که محروم ماندگان از فیض و رحمت خدای مسیحیت دچارش می شوند. انسان گراها هم تمدن های یونان و روم باستان را تنها سرمشق زندگی می شناسند و بیرون از این دایره معیاری برای سنجش تمدن و فرهنگ در دست ندارند.
ساختار اجتماعی هم بازماندهٔ سنت های کهن قرون وسطی است. جامعه به سه مرتبهٔ سَروران دینی یا روحانیان، اشراف و عوام یا بورژوا تقسیم می شود. در رأس این سلسله مراتب مقام سلطنت قرار دارد که ساختار اجتماعی را برپا نگه می دارد. ارادهٔ پادشاه نمایندهٔ مقولات اساسی حق حاکمیت و عقل و عدالت است، و لذا مقید به هیچ شرطی نیست. حق حاکمیت نه از جانب جامعه بلکه برحسب ارادهٔ الهی در شخص پادشاه تجسم یافته است.
در عرصهٔ امور قضایی و حقوقی تا اواخر قرن هفدهم کمابیش همان راه و رسم قرون وسطی برقرار است. غرض از تعقیب و محاکمهٔ مجرم مجازات است، نه دفاع از بقا و نظم جامعه؛ به همین دلیل شدت مجازات بیش از حتمیت آن منظور می شود. محیط زندان ها هولناک و شکنجه دادن متهم درگرفتن اعتراف امری است عادی؛ صِرف اعتراف هم دلیل جرم شناخته می شود. اعلام اتهام اجباری نیست، اختیارات قضات نامعین و نامحدود است، در احکام آنها تناقض به چشم می خورد، نفوذ و قدرت صاحبان مقامات دولتی و کلیسایی در تخفیف و تشدید مجازات تأثیر کلی دارد. مأموران و ضابطان قانون میان متهم و مجرم فرقی نمی گذارند. مجازات اعدام برای نه تنها جرائم عمده بلکه برای بعضی جرائم جزئی معمول است.
دیوانگی و بیماری روانی را نشانهٔ تسلیم شدن به تلقینات شیطان یا دچار آمدن به لعنت الهی می شناسند؛ و دیوانگان و روانیان را مستوجب مجازات می دانند.
مقدمات ریزش این جهان بینی با به وجود آمدن جنبش رنسانس در قرن شانزدهم فراهم شد. رنسانس گرچه دربرداشت تاریخی قرون وسطی تغییری به وجود نیاورد، اما در شکستن جزمیت و ترویج شکاکیت مؤثر بود، آنها در مجادلات خویش با اهل کلیسا غالباً از شیوه شکاکان و سوفسطاییان یونان باستان کمک می گرفتند، که می گفتند در امر کسب دانش، به ویژه امور بشری، هرگز به حقیقت مطلق نمی توان رسید، چنان که در همه جا و همه زمان ها معتبر باشد. این مجادلات وحدت آهنین کلیسای کاتولیک را در هم شکست و بسیاری از استعدادهای برجسته را که پیش از آن جذب کلیسا می شدند به زمینهٔ تازهٔ علوم طبیعی سوق داد.
قرن هفدهم قرن ریزش بنای تاریک جهان بینی قدیم و روشن شدن فضای طبیعت است. منبع این روشنایی تازه عقل انسانی است. شیوه استدلال عقلی و قرار دادن عقل به عنوان یکی از منابع مشروعیت و تعیین قانون که از سوی دکارت مطرح شده بود، بنای مستحکم و استبدادی کلیسا و سلطنت را در قرون بعد فروریخت و تغییر دیدگاه نسبت به علوم طبیعی که به جای الاهیات و آموزه های کلیسا ریاضی را مبنای تحلیل قرار داد هم یکی دیگر از دست آوردهای دکارت بود که نقشی تعیین کننده در دوران خردگرایی و در ادامهٔ آن عصر روشنگری داشت.
با الهام از انقلاب در فیزیک که با قانون حرکت نیوتن آغاز شد، متفکران روشنگری استدلال داشتند که تفکر روشمند مشابه آن می تواند در همهٔ شکل های فعالیت های بشر به کار بسته شود. از این رو عصر روشنگری به انقلاب علمی پیوند یافته است. برای هردو، حرکت تجربه گرایی، خرد، علم و عقلانیت اهمیت داشت.
سردستگان روشنگران باور داشتند که آنها جهان را که سال ها در زیر سنت های مشکوک، نابخردی، موهوم پرستی و استبداد عصر تاریکی ( قرون وسطی ) بوده است به پیشرفت سوق خواهند داد. حرکت روشنگری به ظهور چهارچوب روشنفکرانه انقلاب آمریکا و انقلاب فرانسه، حرکت استقلال طلبانهٔ کشورهای آمریکای لاتین و قانون اساسی مشروطه ۳ ماه مه ۱۷۹۱ لهستان کمک کرد و منجر به ترقی لیبرالیسم کلاسیک، مردم سالاری و سرمایه داری شد.
عصر روشنگری هم زمان است با بالندگی سبک باروک و عصر کلاسیک در موسیقی و دورهٔ کلاسیک جدید در هنر، که توجه امروزی به عنوان یکی از سرمشق های جنبش های در عصر مدرن را می طلبید.
روشن نگری چیست؟
ین پرسشی است که یک کشیش پروتستان در شماره دسامبر ۱۷۸۳ میلادی ژورنال ماهانه برلین ( Berlinische Monatsschrift ) در مخالفت با ازدواج کامن لا و دفاع از تزویج کلیسایی ( = شرعی ) مطرح ساخت. وی در پانوشت مقاله اش این پرسش چالشگرانه را پیش کشیده است که: �به راستی روشن نگری چیست؟�
به این پرسش مهم که در تاریخ فلسفه نتایجی ثمربخش و ژرف بر جای نهاد تاکنون پاسخ های زیادی داده شده است. نخستین کسی که به این پرسش پاسخ می دهد موزس مندلسزون بود که در شماره سپتامبر ۱۷۸۴ میلادی برلینیشه موناتسشریفت در مقاله ای زیر عنوان �معنای روشن نگر ساختن چیست؟� به آن مقاله پاسخ می گوید.
هم زمان کانت نیز با تعریفی مشهور در شمارهٔ دسامبر همان نشریه، بی اینکه بداند مندلسزون نیز به آن پرسش پاسخ گفته، مقاله مشهور خویش را با عنوان �در پاسخ به پرسش روشن نگری چیست؟� منتشر می نماید.
کانت مقاله خویش را با این جمله مشهور آغاز می نماید:
�روشن نگری خروج آدمی است از نابالغیِ به تقصیرِ خویشتنِ خود؛ و نابالغی ناتوانی در به کار گرفتن فهم خویشتن است بدون هدایت دیگری. �
�دلیر باش در به کار گرفتن فهم خویش! این است شعار روشن نگری�.
این شعار چکیدهٔ خوش بینیِ بنیادینی بود که مشوق بیشترِ متفکرانِ روشنگری بود.
امانوئل کانت معتقد بود مشخصهٔ مهم عصر او اشتیاق به دانستن حقیقت است. او در پاسخ به این پرسش خودش که �آیا ما اکنون در عصر روشن نگر زندگی می کنیم؟� پاسخ گفت: �خیر، بلکه ما در عصر روشنگری زندگی می کنیم�.
پخش اندیشه ها
فیلسوفان، انرژی زیادی را صرف پراکندن و انتشار اندیشه هایشان در میان مردان و زنان تحصیل کرده در جهان شهرها کردند. آن ها از انجامگاه های زیادی بهره جستند، که برخیشان بسیار جدید بودند.
صنعت کتاب
افزایش مصرف مطالب و چیزهای خواندنی از هر نوع، یکی از ویژگی های کلیدی روشنگری �اجتماعی� بود.
توماس هابز یکی از دانشمندان و نوابغ این دوده بود
عصرروشنگری