پرسش خود را بپرسید

"رانتریسم" به چه معناست

تاریخ
١٠ ماه پیش
بازدید
٢٦٩

"رانتریسم"

 به چه معناست و این نظام در کدوم دوره تاریخی و در کدوم کشور ها حاکم بوده  ؟

٣,٠٩٠
طلایی
٠
نقره‌ای
٢
برنزی
١٤٤

٢ پاسخ

مرتب سازی بر اساس:

رانتیریسم (Rent-seeking) به معنای کسب درآمد یا منافع بدون ایجاد ارزش افزوده است. در این نظام، افراد یا گروه‌ها از طریق دستکاری بازار یا سیاست‌گذاری، به کسب درآمد یا منافع غیرعادلانه دست می‌یابند.

رانتیریسم می‌تواند در هر دوره تاریخی و در هر کشوری وجود داشته باشد. اما به طور کلی، این نظام در دوره‌هایی که منابع طبیعی فراوان وجود دارد، بیشتر دیده می‌شود. در این دوره‌ها، دولت‌ها از طریق فروش منابع طبیعی، درآمدهای زیادی کسب می‌کنند. این درآمدها، می‌تواند منجر به رانت‌جویی در میان افراد و گروه‌ها شود.

از جمله کشورهایی که در دوره‌ای از تاریخ خود، تحت تأثیر رانت‌جویی بوده‌اند، می‌توان به کشورهای زیر اشاره کرد:

  • کشورهای نفت‌خیز، مانند ایران، عربستان سعودی، و کویت
  • کشورهایی که دارای منابع طبیعی دیگری، مانند معادن، جنگل‌ها، و آب‌های زیرزمینی، هستند
  • کشورهایی که دارای اقتصاد دولتی هستند

رانتیریسم می‌تواند پیامدهای منفی زیادی برای جامعه داشته باشد. از جمله این پیامدها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کاهش تولید و بهره‌وری
  • افزایش نابرابری اقتصادی
  • کاهش رقابت
  • فساد سیاسی و اقتصادی

برای مقابله با رانت‌جویی، دولت‌ها می‌توانند اقدامات مختلفی انجام دهند. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • اصلاح سیاست‌های اقتصادی
  • بهبود شفافیت و پاسخگویی
  • مبارزه با فساد
  • توسعه اقتصاد مبتنی بر تولید

در ایران، رانت‌جویی از جمله مشکلات اقتصادی و اجتماعی است که در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. این امر، منجر به کاهش تولید و بهره‌وری، افزایش نابرابری اقتصادی، و فساد سیاسی و اقتصادی شده است. برای مقابله با این مشکل، دولت ایران باید اقدامات جدی انجام دهد.

٧٨,١٦٤
طلایی
١١٦
نقره‌ای
٧٩٥
برنزی
١,٠٤٣
تاریخ
١٠ ماه پیش

"رانتریسم" اصطلاحی است که از علم اقتصاد وارد مباحث سیاسی و اقتصاد سیاسی شده است. رانت در علم اقتصاد، به اجاره زمین واجاره بها اطلاق می گردد و به طور کلی هرگونه درآمدی که حاصل کار و تلاش تولیدی نباشد، تحت عنوان رانت نام گذاری می شود. در اقتصاد سیاسی، رانت به درآمدهایی اطلاق می شود که از منابع خارجی (فروش مواد خام، منابع زیرزمینی) به تملک دولت در می آید و از یک فعالیت مولد اقتصاد داخلی به دست نمی آید مثل درآمدهای نفتی.

دولتی که قسمت عمده درآمد خود را از منابع خارجی و به شکل رانت دریافت کند، دولت رانتیر یا دولت تحصیلدار نامیده می شود. ماهیت دولت رانتیر به گونه ای است که در آن جامعه وزنه قابل اعتنایی به شمار نمی رود چرا که دولت در سایه دریافت رانت ها از خارج (با فروش نفت یا هر ماده خام دیگر) به منابع داخلی درآمد (مالیات ها، عوارض و صدور کالاهای صنعتی) احساس نیاز نمی کند.

رانتیریسم در دوره های تاریخی مختلف و در کشورهای مختلف حاکم بوده است. به عنوان مثال، در دوره فئودالیسم، اربابان زمیندار از طریق دریافت اجاره از کشاورزان، درآمدهای رانتی کسب می کردند. در دوره استعمار، کشورهای استعماری از طریق استخراج منابع طبیعی از کشورهای مستعمره، درآمدهای رانتی کسب می کردند. و در دوره کنونی، کشورهای صادرکننده نفت، از طریق فروش نفت، درآمدهای رانتی کسب می کنند.

برخی از کشورهایی که در حال حاضر نظام رانتیر دارند عبارتند از:

ایران عربستان سعودی قطر کویت امارات متحده عربی روسیه نروژ کانادا استرالیا 

رانتیریسم پیامدهای مختلفی برای کشورهایی که این نظام را تجربه می کنند دارد. از جمله این پیامدها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاهش انگیزه برای فعالیت های اقتصادی مولد افزایش فساد و رانت خواری نابرابری اقتصادی عدم توسعه پایدار 

برای برون رفت از نظام رانتیر، کشورهایی که این نظام را تجربه می کنند باید به سمت کاهش وابستگی به درآمدهای رانتی و افزایش فعالیت های اقتصادی مولد حرکت کنند. این امر مستلزم اصلاحات ساختاری در اقتصاد و سیاست های دولت است.

٧٨,٨٧٨
طلایی
٩٤
نقره‌ای
٤,٣١٤
برنزی
١,٢٥٢
تاریخ
١٠ ماه پیش

پاسخ شما