چه نوع ترجمه ای درست است ؟
با سلام خدمت دوستان به نظر شما چه نوع ترجمه ای صحیح است ؟
آیا اگر از متنی ترجمه مفهومی انجام بدهیم که خواننده متن بتواند درک و فهم بهتری از متن اصلی داشته باشد بهتر این و یا باید بصورت ترجمه لغت به لغت باشد و برداشت از واژگان را بر عهده خواننده متن ترجمه بگذاریم ؟
٧ پاسخ
سلام.
در فرایند ترجمه ما با خواننده فارسی زبان طرفیم و اصولا فرض بر این است که او انگلیسی بلد نیست.
بنابراین اینجا متن اصلی برای او هیچ اهمیتی ندارد
. هر چه پیام متن روشنتر و قابل فهم باشد یعنی
مترجم آدم کار بلدی بوده، بسیار بعید است خواننده ای از مترجم درخواست متن اوریجینال
انگلیسی کند. متن روبروی خواننده نباید بوی ترجمه بدهد، انگار که او دارد یک متن فارسی میخواند، اصلا ترجمه ای خوب است که خواننده
نفهمد، ترجمه است، فکر کند یک نویسنده
فارسی زبان آنرا نوشته. مثل فیلم دوبله شده....
آیا بیننده سوال میکند که سناریوی اصلی به چه زبانی نوشته شده؟ نه. برای او موضوع داستان مهم است به قول استاد مهدي افشار ترجمه باید طوري باشد که اگر نویسنده انگلیسی، فارسی بلد بود ، اینطوری مینوشت.
دوستان عزیز منظور از ترجمه مفهومی رو با مثالی توضیح بدم . ترجمه لغت به لغت این پارگراف
To execute, sign, enter into
acknowledge and effect and do all such deeds, agreements, instruments, acts as
may be requisite for or in relation to all
or any of the purpose, acts or things
aforesaid .
میشه : برای اجرا، امضا، ورود به تأیید و اعمال کردن و انجام تمام اسناد، توافقنامهها، ابزارها و اعمالی که ممکن است برای همه یا هر یک از اهداف، اعمال یا موارد فوقالذکر لازم باشد یا به ارتباط با آنها باشد."
ترجمه مفهومی : برای امضا و تصدیق اسناد و انعقاد هر نوع قراردادی که صلاح بداند به هر قصدی و نیتی در خصوص مواردی که به آن اشاره شد .
در ترجمه مفهومی به هیچ وجه نباید برداشت مترجم دخیل باشد .
منظور از ترجمه مفهومی یعنی وقتی متنی قصد انتقال پیامی رو داره اون پیام رو به نحوی که برای خواننده به زبان مقصد قابل درک کنه . ممکنه در ترجمه لغت به لغت شما منظور را بفهمید ولی در ترجمه مفهومی به آن نحوی که عرض کردم خواننده متن دقیقا پیام متن ترجمه شده هم میفهمد و هم درک میکند .
مثلا در متن بالا ما در فارسی چیزی به اسم "اعمال اسناد و قررارداد و یا انجام اسناد و قراداد نداریم " بنده به عنوان یک فارسی زبان خواهم فهمید که معنی عبارت مذکور یعنی چه ولی وقتی به انعقاد قرارداد ترجمه بشود درک و فهم عبارت بسیار ساده تر خواهد بود
با سلام خدمت بزرگواران
پیشنهاد میکنم نظریههای کارشناسان حوزه مطالعات ترجمه و زبانشناسانی چون نایدا، فردینان دوسوسور، نیومارک، کتفورد، وینه، داربلنه و مخصوصا یاکوبسون که از بنیاگذاران "مکتب زبانشناسی پراگ" هست، را حتما مطالعه کنید.
استاد عزیز، مطمینا شما بهتر میدونید به نکته ظریفی اشاره فرمودین… اتفاقا بخاطر علاقه ای که به آثار ژاک لاکان دارم و از نظریات سوسور و یاکوبسن خیلی استفاده کرده و الهام گرفته تاحدی مطالعه داشته ام و در مورد سوسور گفته میشه انقلاب کوپرنیکی در علم زبانشناسی بوجود آورده کتابی که بعد از مرگ خودش دانشجوهاش از جمع آوری جزوات درسی اون تهیه کرده اند رو هم رو مطالعه کرده ام ولی خیلی مشتاقم نظرتون تفضیلی تر بدونم اگه ممکنه 🙏🏻
سلام جناب شهری، وقت شما بخیر.
لطفاً نام کتابی که از سوسور ( تهیه کتاب از جزوات ) مطالعه کردید رو مشخصات بفرمائید. افراد زیادی نظیر، هلدکرافت، گوردون استاوارسکا نظریات و دیدگاه های سوسور را در قالب کتاب ارائه کردند. چه کتابی از ایشون رو مطالعه کردید؟ اگر منظورتون دروس زبانشناسی عمومی ایشون هست، بالی و سِشِی تدوین کردند، بله مطالعه کردم و در باب نظریه ساختارگرایی که توسط خود سوسور مطرح شد، هستش، که نوام چامسکی در کتاب زبانشناسی نوین نتایج انقلاب چامسکی هم نظریات کاملا به روزتری دارند.
سلام مجدد خدمت شما استاد عزیز. تالیف ترنس گوردن ترجمه ابراهیم سکافی ، بله درحقیقت جزوات درسی سوسور که پس از مرگ تدوین و جمع آوری شده و نظریات فاندامنتال در زمینه ساختارگرایی که نسبت دل و مدلول رو مشخص کرده و جالب هست ژاک لاکان در این زمینه یک قدم پا فراتر نهاده میتونید مبانی روانکاوی تالیف دکتر کرامت موللی و کتاب ژاک لاکان نوشته شون هومر یا کتاب چگونه لاکان بخواینم نوشته اسلاووی ژیژک رو مطالعه کنید
ممنون عزیزم، سال های خیلی دور و قبل از اخذ دکتری زبانشناسی، این کتاب ها و امثال اینها رو خوندیم. زیاد هم درگیر ژاک لاکان نباشید، چون اساسا زبانشناس نیست و نظریاتش وجاهت خاصی در این حوزه ندارد.
نه استاد من ژاک لاکان رو بخاطر مباحث روانکاوی دوست دارم و قبول دارم و این رو قبول دارم ژاک لاکان نگارش خاص خودش رو داره و واقعا کمتر دانشمندی تونستن کلید گفته های اون رو پیدا کنن از جمله میتونم اسلاووی ژیژک رو بگم به خصوص نظریات اون در زمینه سینما …ضمنا استاد بنده رشته متفاوتی درس خوندم و سال ۹۱ دکتری تخصصی رو اخذ کردم و صرفا این مباحث برای علاقه شخصی میخونم
سلام مجدد. اگر به بحث زبانشناسی علاقه دارید، حتما آثار چامسکی رو مطالعه کنید. همینطور در حوزه زبانشناسی اجتماعی و تحلیل گفتمان. بسیار جالب و شیرین هستند.
سپاسگزارم بخاطر راهنمایی تون بله در مورد آثار نوام چامسکی چندین بار توصیه گرفتم و یکی از آثارش رو شروع کردم و به لحاظ اینکه سبک زندگی متفاوتی داره خوشم میاد و با اینکه ۹۴ سال سن داره هنوزم سمپوزیوم ها شرکت میکنه و فعالیت دانشگاهی داره 🙏🏻
ترجمه درست و دقیق اصولا ترکیبی از این دو حالت هست که فرمودین با رعایت اعتدال طوریکه مفهوم جمله خدشه دار نشه و معنی بنیادی لفت هم به بیراهه کشیده نشه
"هر جمله اگر درست ترجمه بشه مفهوم رو هم میرسونه". پس نیازی نیست مترجم برداشت خودش از متن رو تحت عنوان "مفهومی ترجمه کردن" به جای ترجمه ارائه بده. چه بسا که اصلا برداشتش درست نباشه! برای من مهمه که مترجم به متن اصلی وفادار باشه. الان بنده یک کتاب داستان انگلیسی دارم میخونم، ترجمه ی همون کتابم به فارسی خریدم ولی متاسفانه مترجم خیلی از جمله ها و حتی پاراگرافها رو حذف کرده! اگه به نظرش اون قسمتها غیر ضروری بوده خب کل کتاب غیرضروریه، چون داستانه و تخیلِ یک شخص! تنها کاری که میکنم اینه که دیگه هر کتابی که ترجمه ی این شخص باشه نمیخرم.
این چیزی که شما گفتید . مفهومی ترجمه کردن نیست . اسم حذف پاراگراف رو میگن سانسور . ترجمه مفهومی یه چیز دیگه هست
بستگی به متن و موضوع اون متن داره.بعضی متون تخصصی بهتره که لغت به لغت ترجمه بشه البته به صورت سلیس و روان مثلا رشته های تخصصی مهندسی مثل مکانیک و عمران و یا پزشکی. من به عنوان یک مترجم تلفیقی از دو روش رو استفاده میکنم چون مشتری اینطور ترجیح میده. چون انقدرم نباید ترجمه مفهومی باشه که کلا جملات متن به حاشیه برن
ترجمه متن به دو شکل مفهومی و لغت به لغت ممکن است بسته به شرایط و هدف ترجمه متن، مزایا و معایب مختلفی داشته باشد. انتخاب بین این دو شیوه به اهداف ترجمه و نیازهای خواننده و متن اصلی وابسته است. در زیر تفاوتها و مواردی که باید در نظر گرفته شوند توضیح داده شده است:
ترجمه مفهومی:
- مزایا:
- ترجمه مفهومی معمولاً به خواننده کمک میکند تا متن را بهتر درک کند و مفهوم کلی متن را دریابد.
- این نوع ترجمه میتواند برای متون فنی یا علمی که اصطلاحات خاص دارند، توضیحات تخصصی بیشتری ارائه دهد.
- از آنجا که معانی واژگان در متون مختلف و زمینههای مختلف متغیرند، ترجمه مفهومی میتواند مفهوم را از اصطلاحها و عبارات متغیر در زبان مقصد انتقال دهد.
- معایب:
- ترجمه مفهومی ممکن است جزئیات و اصطلاحهای خاص را از دست دهد و مفهوم دقیق را انتقال ندهد.
- در برخی موارد، ممکن است به خاطر سادگی ترجمه مفهومی، بعضی از جذابیتهای فرهنگی و زبانی متن اصلی گم شوند.
ترجمه لغت به لغت:
- مزایا:
- ترجمه لغت به لغت دقیقتر و وفق با واژگان متن اصلی است.
- برای متون فنی و علمی یا در مواردی که اصطلاحات خاصی استفاده شده است، ترجمه لغت به لغت میتواند به خواننده اطلاعات دقیقتری ارائه دهد.
- این نوع ترجمه معمولاً در ترجمه متون حقوقی و رسمی استفاده میشود.
- معایب:
- ترجمه لغت به لغت ممکن است خواننده را در درک و تفهیم متن مشکلتر کند، به ویژه اگر متن اصلی از اصطلاحات یا عبارات خاصی استفاده کرده باشد.
- این نوع ترجمه نمیتواند اختلافات فرهنگی و زبانی میان زبان مبدأ و مقصد را در متن اصلی انتقال دهد.
به طور کلی، ترجمه مفهومی معمولاً برای متون عامیانه و عمومی کاربرد دارد و به انتقال اصطلاحات و عبارات خاص ممکن است مشکلی ایجاد کند. در مقابل، ترجمه لغت به لغت برای متون تخصصی و دقیق معمولاً مناسبتر است، اما ممکن است مفهوم کلی متن را کمی کمتر واضح کند. انتخاب بهترین نوع ترجمه بستگی به نوع متن، مخاطبان، و هدف ترجمه دارد.
مفهومی نه به این معنی که بخواهیم برخی واژه ها رو حذف کنیم منظور از مفهومی ترجمه کردن را با مثالی عرض میکنم . دیروز زحمت کشیدید بخشی از یک وکالتنامه رو ترجمه کردین به این صورت که" برای اجرا، امضا، ورود به تأیید و اعمال کردن و انجام تمام اسناد، توافق نامه ها"
آیا ما در فارسی چیزی به عنوان اعمال اسناد داریم یا انجام اسناد داریم .
منظور بنده این بود که در متنی مثل اون میشد اینطور ترجمه کرد که "برای امضا، تصدیق اسناد و انعقاد هر نوع قراردادی الی آخر"
دقیقا حرف دل بنده رو زدید