پرسش خود را بپرسید

این ابیات زیبای نظامی را معنی کنید و مفهوم آنرا بیان نمایید

تاریخ
٣ ساعت پیش
بازدید
٥

در صف‌ِ ناورد‌گه‌ِ لشکرش
دست علم بود و زبان خنجر‌ش

خنجر او ساخته دندان نثار
خوش نبود خنجر دندانه‌دار

✏ «نظامی»
 

٢٤,٢٢١
طلایی
٥
نقره‌ای
٩٣٤
برنزی
١,٦٧١

١ پاسخ

مرتب سازی بر اساس:

۱) در صف ناوردگه لشکرش / دست علم بود و زبان خنجرش

معنی

تو میدان جنگ، دستش مثل پرچم بالا بود و حرف‌زدنش با خنجرش بود. یعنی اهل شعار نبود؛ کارش حرفش بود.

مفهوم

یک جور نقد به آدم‌های حرف‌زیاد: این یکی زبان نرم ندارد، زبانش همون تیغه‌ست.

آرایه‌ها

تشبیه (دست = علم)، استعاره (خنجر = زبان).

ناوردگه یعنی میدان جنگ.

نکتهٔ قشنگ

جای زبان، خنجر گذاشتن یعنی شخصیت کاملاً عمل‌محور.


۲) خنجر او ساخته دندان نثار / خوش نبود خنجر دندانه‌دار

معنی

خنجرش انقدر صاف و تیز بود که انگار دندان‌ها پیش‌کشش کرده بودن.

خنجر دندانه‌دندانه اصلاً خوب نیست.

مفهوم

هم اسلحه باید یک‌دست باشه، هم آدم. رفتار دندانه‌دار، یعنی یه جا تیز یه جا کند، خوش نمی‌نشیند.

آرایه‌ها

تشبیه پنهان به دندان، جناس ریز بین دندان/دندانه.

نثار یعنی بخشش.

نکتهٔ قشنگ

خنجر را مثل موجود زنده با دندان تصویر می‌کند؛ هم خشنه هم شاعرانه.


منابع:
  • نظامی گنجوی، خمسه (مخزن‌الاسرار).
  • تصحیح: دکتر محمدعلی فروغی و دکتر قاسم غنی.

    انتشارات امیرکبیر.

    (برای معنی و ضبط واژگان)

  • شعر نظامی گنجوی، شرح و تحلیل ابیات.
  • نویسنده: دکتر حسین حسن‌زاده.

    نشر قطره.

    (برای آرایه‌های ادبی و تحلیل تصویری)

    ٢٩,٩٩٨
    طلایی
    ٢٢
    نقره‌ای
    ٥٦٨
    برنزی
    ١٦٥
    تاریخ
    ١٦ دقیقه پیش

    پاسخ شما