دائره المعارف تصویری حیوانات در ایران باستان
وقتیکه هیچ لغتنامه تصویری در دست نداریم که نام جانواران به تصویر کشیده شده وتعیبن کنه سگ کدام
شیر کدام
مرغ کدام
گاو کدام...؟
...
حالا اصل مبحث:
کی گفته پیل همان حیوان فیل در عربی؟؟؟؟
در اوستا انواع نام های نژاد سگ ذکر شده اما هیچ کدام نزدیک به کلب عربی لفظاً یا معنا وجود ندارد والّا میگفتند (بعضیها با توهم خلّاقانه اشاره کردند)کلب ریشه فارسی دارد!
یه متن کهن ارائه بدهید که پیل یعنی فیل...
سپاس فراوان از تحمل کردن پرسشهای جنجالی من(البته که نیست وهدف جلب توجه هم نیست وتعصب هم نیست).
حقائق باید پذیرفت نه اساطیر وتوهمات وخودبرتری ...
...
به پرسش من " تعصب از نظر شما چیه؟" مطالعه وپاسخ بدهید.
بازهم تشکر. ..
١ پاسخ
قبل از پاسخ، بهتر است موضوع زیر را مورد توجه قرار دهیم:
این پرسش، سوال ریتوریک یا بلاغی هست و حاوی تعصبات زبانی و ملیگرایانه! که در برابر واقعیتهای تاریخی و زبانشناختی از قبیل متون، کتیبهها، وامواژهها و ... بیتاثیر است. از نوع و طرز بیان پرسش بیشتر چنین استنباط میشود که دنبال تأثیرگذاری بر مخاطب هست تا پاسخ واقعی یا مستقیم و علمی. پیشنهاد من برای چنین بحثهایی (کلکلهای شبکههای اجتماعی)، مطالعه مفاهیم زبانشناسی مانند واژههای مشترک با ریشه یگانه یا Cognates، وامواژهها یا Loansirds، تغییرات معنایی یا Semantic Shift و علل آنها و از طرفی یافتههای نوین علم باستانشناسی و تاریخنگاری هست.
تاکید من بر نکتهای بسیار عمیق و کلیدی استوار است: "مبدأ تاریخگذاری" و "چارچوب دانشی" که برای تحلیل انتخاب میکنیم، به طور مستقیم بر پاسخ ما تأثیر میگذارد. این مسئله، فراتر از یک بحث زبانشناختی، به فلسفه تاریخ و علم برمیگردد.
جناب العطٓار، پاسخ به پرسش شما با در نظر گرفتن دو مبدأ تاریخی و دیدگاه متفاوت، پاسخهای متفاوتی میتواند داشته باشد:
۱- اگر مبدأ را «تاریخ متأخر» یا حوالی دهههای قبل از صدر اسلام به بعد قرار دهیم، در این چارچوب، که ممکن است تحت تأثیر متنهای مکتوب محدود یا روایتهای مسلط فرهنگی باشد مثل حمله ابرهه با فیلمهای جنگی، منشأ استفاده حیوان فیل به عنوان ارایه جنگی و عدم بومی بودن آن حیوان در شبه جزیره عربستان، پاسخ این خواهد بود:
"واژه «فِیل» در عربی، شکل تعریب شدهٔ واژه فارسی «پیل» است. عربها این حیوان و نام آن را از طریق تماس با امپراتوری ساسانی شناختند و آن را با قواعد آوایی خود تطبیق دادند."
این دیدگاه ممکن است به دلیل تمرکز بر منابع نوشتاری عربی و فارسی دوره اسلامی، نادیده گرفتن پیشینه کهنتر منطقه و مراودات، تبادلات و آمیختگیهای فرهنگی و سیاسی و تجاری و تاریخی، یا حتی تعصبات قومی-زبانی که برتری یک فرهنگ بر دیگری را جستجو میکند، شکل بگیرد. این نگاه، اگرچه میتواند بخشی از واقعیت باشد، اما ناقص است.
۲- اگر مبدأ را «تاریخ باستان» یا همان دوران پیش از تاریخ و باستانشناسی قرار دهیم، در این چارچوب که شواهد بینرشتهای مانند زبانشناسی، باستانشناسی و ژنتیک ملاک است، پاسخ پیچیدهتر و متفاوت است:
"واژههایی مانند «پیل pīl/pīru» (فارسی)، «فِیل» (عربی) و «پیلو pīluḥ» (سانسکریت) همگی به یک ریشهٔ باستانی مشترک در زبانهای آفروآسیایی، احتمالاً در شاخ آفریقا یا میانرودان، مانند اکدی، سانسکریت یا عبری و سامی، حبشی، مصری دیگر زبانهای رایج آفریقا که حیوان فیل منشأ و پیدایش و انتشار و بومی آفریقایی دارد، برمیگردند. این واژه هزاران سال پیش همراه با خود حیوان و تجارت، در منطقه پراکنده شد و هر زبان آن را به گونهای برای خود تطبیق داد."
این دیدگاه بر کهنترین شواهد فسیلی و خواستگاه فیل در آفریقا با قدمت میلیونها سال کهنتر از فلات هند، شباهتهای آوایی واژه در زبانهای به ظاهر نامرتبط و نقش خاورمیانه به عنوان پل ارتباطی بین آفریقا و آسیا استوار است.
پاسخ به چنین پرسشهایی کاملاً به بازه زمانی و زاویه دید ما بستگی دارد.
یک دیدگاه کوتاهمدت و محدود، آن را به عنوان یک وامواژه ساده از فارسی یا هندی به عربی تفسیر میکند.
اما یک دیدگاه بلندمدت و میانرشتهای نشان میدهد که این واژه بخشی از یک میراث زبانی کهنتر است که مالکیت انحصاری برای هیچ فرهنگ یا زبانی قائل نیست.
تعصبات و کاستی اطلاعاتی میتواند ما را در دام دیدگاه اول بیندازد، در حالی که علمِ فارغ از تعصب، ما را به سمت دیدگاه دوم میبرد.
"حقیقت" در تاریخ و زبانشناسی اغلب امری مطلق نیست، بلکه به عمق میدانی که برای بررسی انتخاب میکنیم، بستگی دارد.
در پایان عرض کنم که، هیچ زبانی بر لغتنامههای تصویری پایه نهاده نشده است، بلکه این لغتنامهها هستند که بر زبانها استوارند.و چنانچه آز ده نشوید و امیدوارم نظرم اشتباه باشد، تعصب در پرسشهای شما از آنجا برداشت میشود که مبدأ تاریخ و زبان بر وفق سوالات و نظرات و پاسخهایتان،بر خلاف واقعیت، با تاریخ اسلام و زبان عربی شروع میشود.