باریدن یا باراندن

۱. فعل «باریدن»

فعل باریدن در فارسی لازم است، یعنی مفعول نمی‌گیرد.

• «برف می‌بارد.»
• «باران بارید.»
• «تگرگ بارید.»

در این جمله‌ها چیزی مستقیم باریده نمی‌شود، بلکه باریدن خودش عمل طبیعت است. بنابراین درست است که بدون مفعول به‌کار رود.

۲. پس چرا نمی‌گوییم «برف باریده شد»؟

چون «باریدن» فعل لازم است و فعل لازم را نمی‌توان به صورت مجهول آورد.

• «برف بارید» درست است.
• «برف باریده شد» غلط است (چون «شدن» برای فعل‌های گذراست، مثل «کتاب خوانده شد»).

۳. فعل «باراندن»

«باراندن» متعدی است، یعنی چیزی را باعث می‌شود که ببارد.

• «ابر، باران باراند.» (ابر سبب شد باران ببارد)
• «آسمان تگرگ می‌باراند.»

پس:

• «آسمان بارید» ❌ درست نیست، چون «آسمان» فاعل باریدن نیست.
• «آسمان باراند» ✅ درست است، چون آسمان باعث بارش می‌شود.

۴. پس «آسمان ماهی می‌بارید» یا «آسمان ماهی می‌باراند»؟

🔹 درست: «آسمان ماهی می‌باراند.» (یعنی آسمان ماهی فرو می‌ریخت)
🔹 نادرست: «آسمان ماهی می‌بارید.» (چون باریدن لازم است و نمی‌تواند مفعول بگیرد).

۵. چرا اما می‌گوییم «برف می‌بارد»؟

چون «برف» خودش فاعل فعل است. برف دارد عمل باریدن را انجام می‌دهد.
ولی «آسمان» فاعل باریدن نیست، بلکه فاعل باراندن است.