معادل فارسی واژه پیتزا؟
٩ پاسخ
چرب لقمه اما خود پیتزا بهتره
معادل فارسی واقعی و رایج برای پیتزا، نانچرب و رویهدار پیشنهاد میشه، ولی معمولاً خود پیتزا در زبان فارسی جاافتاده و مردم همین را استفاده میکنن.
واژه ها و کلمات و اصلا خود زبان برای فهمیدن و فهماندن بوجود آمده اند و با توجه به اینکه ارتباطات وسیع و گسترده شده بسمت یکی شدن زبانها پیش میروند معادل سازی در کلیه موارد و همیشه مورد تردید است. خصوصا در مورد واژه های جدید که از قبل وجود نداشته اند مثلا واژه کامپیوتر که همین کلمه در تمام دنیا به یک معنی بکار میرود ولی چنانچه ما واژه رایانه را درست کرده و کاملا هم بین مردم جا بیفتد صرفا ایرانیها معنی و معادل آنرا متوجه خواهند شد و لذا برای ارتباطات زبانی بین ملل ناچار به یاد گرفتن کلمات بیشتری هستیم
پیتزا ا سم هست و ترجمه نداره .
با درود،
برابرسازی واژگان برای نام های اختصاصی مواد خوراکی، غذا، شهر، کشور، نام اشخاص، برندهای تجاری و… و مواردی که به نوعی به فرهنگ و آیین و تاریخ یک کشور گره خورده انجام نمیشه و اصلا بی معنیه!
برابرسازی بیشتر برای اون چیزهایی انجام میشه که صرفا بنیان ساختمان و کارکرد اون ها منجر به نامگذاری اون ها شده. مثلا computer واژه ی انگلیسی به معنی رایانش کننده(محاسبه کننده) که از فعل compute به معنای رایانش(محاسبه) گرفته شده و اصلا اساس کار این دستگاه بوده و در فارسی براش واژه ی جایگزین «رایانه» انتخاب شده که کاملا هم منطقیه.
یا مثلا آسانسور (ascenseur) یک واژه ی فرانسوی به معنای بالابرنده است. در زبان انگلیسی بهش میگن elevator که اونجا هم به معنی بالابرنده است. حالا در فارسی هم واژه ی جایگزین «بالابر» رو براش انتخاب کردیم که کاملا درست و منطقیه.
یا مثلا واژه airport در زبان انگلیسی اگر جزء به جزء معنی کنیم از دو واژه air + port شکل گرفته. port به معنی (لنگرگاه،بندرگاه، محل استقرار، درگاه) و air به معنی هوا. ترکیب این دوتا شده airport به معنی (لنگرگاه، بندرگاه، محل استقرار) هوایی. حالا ما در فارسی واژه جایگزین «فرودگاه» رو انتخاب کردیم که واژه ی زیبایی هم هست در این مورد.
مثال های گوناگون زیادی هست و واژه های جایگزین فارسی که براشون انتخاب شده، به طور کلی درست و منطقی و زیبا هستن(اگر هم میهنانمون منطق زبان و هویت تمدن های مختلف و جایگاه و تاثیرشون در شکل گیری یک اجتماع، فرهنگ، هنر و تمدن رو درک کنن و زبان خودشون رو به سخره نگیرن. چون درحال حاضر در جامعه چنین چیزی مشاهده میشه که افسوس برانگیزه و نیازمند فرهنگ سازیه)
بنابراین Pizza در فارسی میشه «پیتزا»، همونطور که قورمه سبزی در انگلیسی یا هر زبان دیگه ای Ghormeh Sabzi خواهد بود.
پیتزا اسم خاص غذا است یک خارجی هم قورمه سبزی را ترجمه نمی کنند
زبان یک موجود زنده و پویاست و بر اساس کاربرد و نیاز جامعه شکل میگیرد، نه دستور یا اجبار. وقتی واژهای بین مردم مقبولیت و نفوذ پیدا کرد، رسماً بخشی از زبان میشود. موفقیت یک واژه به مقبولیت عمومی و کارآمدی آن بستگی دارد، نه به منشأ زبانی. "پیتزا" مثل هزاران واژه دیگر به این نقطه رسیده است. وامگیری زبانی پدیدهای جهانی و طبیعی است و هیچ زبانی "خالص" نیست. فارسی نیز از دیرباز هزاران واژه از زبانهای دیگر چون عربی، ترکی، فرانسوی و انگلیسی را در خود جذب کرده که امروزه بسیاری از آنها "فارسی" و جزئی از آن به حساب میآیند. درست مثل خود آن زبانها که این وامگیری در آنها صورت میگیرد. "پیتزا" نیز در همین مسیر است. معادلسازی مصنوعی اغلب محکوم به شکست است. ساختن معادلهای بیروح برای مفهومی که بار فرهنگی خاص خودش را دارد، نه تنها مفید نیست، بلکه باعث گیجی و طنز میشود. مردم آن را نمیپذیرند مگر اینکه خودشان به طور ارگانیک آن را انتخاب کنند. از همه مهمتر، هدف زبان "ارتباط" است، نه "حفظ خلوص" یعنی اگر واژهی وامگرفتهای مانند تلفن، کامپیوتر، پیتزا، ماکارونی، به صورت جهانی فهمیده میشود و ارتباط را کارآمدتر میکند، اصرار بر جایگزینی آن یک مبارزهی بیهوده و خلاف اقتصاد زبانی بوده و باعث حصر آن در جغرافیای خاص زبانی خود خواهد شد.
لطفاً کلمات زیر را مورد توجه قرار دهید:
کتاب، قلم، هوا، خانه، دفتر، دانش، بیمار، مدرسه، آقا، خانم، باشگاه، چاقو، قورمه، قاشق، بشقاب، یخچال، رادیو، شوفر، سینما، آسانسور، پتو، مترو، کروات، پالتو، کامپیوتر، اینترنت، تلفن، رادیاتور، دانلود، چت، استکان، سماور، ساعت، برنج، کاروان، پیراهن.
هر کدام از واژههای فوق ممکن است سفر زبانی میان چندین زبان هم داشته یا ریشه در فارسی و بعد عاریه از زبانی دیگر بصورت تغییر یافته باشد.
اصلا چرا باید معادل سازی بشه.؟
مگر هر واژه ای را باید معادل سازی کرد
تصور کنید که یک نفر واژه ای را برای اختراع خود یا روش و فرآیند یک کاری ابداع نموده؛ آیا من نوعی حق دارم که آن واژه را تغییر بدهم.؟ پس حق مالکیت معنوی کجای داستان قرار می گیرد.
اگر بفرض ما یک غذا مانند کباب کوبیده یا آبگوشت یا هر چیزی را ثبت کردیم یا بوجود آوردیم آیا کشور دیگری حق دارد آن واژه را معادل سازی کند؟
لطفا بصورت کاملا منطقی و بدون هرگونه تعصب پاسخ دهید؟
سلام
فرمایش شما درسته؛ اما تعمیم صحیح نیست.
اگه مصطلح یا brand یا patent ثبت شده دیگه جایز نیست معادل سازی کرد مگه خود اصل کلمه معنی بد میده یا مفهوم دیگری غیرقابل پذیرفتنیه. . .
درغیراینصورت اگه زبان واژه از قبل دارد بس لازمه ازش حمایت کزد واستفاده قرار باشد.
fake شد کیک!
sheet قدیما شیت کنمیگن بجای بهن کن!
shit شد مدح وتعریف کردن بجای واشگفتا، عالی . . .
این بحث مفصله. . .
درود بر دکتر . واژه ای که اسم باشه ، نباید تغییر ش داد . نمیشه تغییرش داد . یعنی اسم یا نام گذاری بر چیزی ، نباید معادل سازی بشه .
ولی میشه بهش یک عنوانی اضافه کرد .
پیتزای ایرانی ،
اما عمق مطلب شما ، درست هست .
بهتر هست که تلفن ، همان تلفن باشد .
ساز طنبور ، همان طنبور باشد .
اسامی خاص نباید ترجمه یا معادل سازی شوند، مگر اینکه معادل آن با مشخصات برابر یا خیلی نزدیک در آن فرهنگ و زبان وجود داشته باشند. پیشنهاد شما تعریف یا صفت پیتزا هست.
ما نمی توانیم نان سنگک را در زبانی دیگر مثلاً انگلیسی بجای نامیدن به نام خودش با معادل آن صدا بزنیم:
"Pebble - baked triangle flat crisp"
😊