پای استدلالیان چوبین بود پای چوبین سخت بیتمکین بود
صد هزاران ز اهل تقلید و نشان
افکندشان نیم وهمی در گمان
که به ظن تقلید و استدلالشان
قایمست و جمله پر و بالشان
شبههای انگیزد آن شیطان دون
درفتند این جمله کوران سرنگون
پای استدلالیان چوبین بود
پای چوبین سخت بیتمکین بود
حضرت مولانا ، میفرمایند کسانی که به دنبال مدرک و دلیل اثبات هستند ، پایشان چوبین است ، یعنی قادر به جلو رفتن و فهمیدن و دارای قدرت شعور و تشخیص نیستند .
این دسته از افراد ، دارای خلاقیت و فهم جدید نسبت به دنیای اطراف خود نیستند .
تاکید بر سند و مدرک علمی ، همان تقلید است . در واقع چیزی ، مطلبی ، عنوانی علمی را می خوانند و بدون فهم درست و بدون پیدا کردن نقاط ضعف آن عنوان علمی و بدون افزودن یک پرانتز به آن ، آنرا می پذیرند .
آیا تفاوتی بین یک متعصب مذهبی و یک متعصب علمی هست ؟
١ پاسخ
مولانا میگه اونایی که همیشه دنبال مدرک و دلیل میگردن، پایشون چوبینه؛ یعنی نه میتونن راحت جلو برن، نه خلاقیت دارن، نه چیز جدید بفهمن. فقط میخونن و میپذیرن، بدون اینکه عمق ماجرا رو درک کنن یا بهش یه نگاه تازه بندازن.
در این دیدگاه، متعصب مذهبی و متعصب علمی فرق چندانی ندارن: هر دو فقط از قواعد و اصول بیرونی تبعیت میکنن و فکر مستقلشون محدود میشه.
منبعها:
- دیوان شمس و مثنوی معنوی، شرح و تفسیر عرفانی مولانا، تصحیح محمدعلی موحد
Rumi’s Mystical Philosophy, Annemarie Schimmel