معنی این شعر چیه دوستان

این یک بیت ، از یک شعر هست . 

کل این شعر ، در مورد رویت نورِ جان / مه / قمر / نگار / بت و ... در دل هست . 

یعنی در جریانِ مراقبه و مشاهده گری ، پس از جلا خوردن آینه های دل بر اثر خلوت گزینی و سکوت ( درونی و بیرونی ) ، حالا  مشاهده گر به سطحی می رسد که نورِ جان خود را ( شمع ) ، بر اثر کانونی شدن و جلای آینه های دل ، به صورت یک ماه کامل بر پرده / صفحه دل می بیند . حالا می بایست به مشاهده نور ادامه دهد ، تا جذب شود . 

این جذب شدن به بوسه زدن از لب یار تشبیه شده . 

در حوصله دفتر افلاک نگنجد

گرشمه ای از ماه تمام تو نویسند

چون شهپر جبریل برافلاک کند سیر

برصفحه هر دل که کلام تو نویسند

نه ماه فلک سیرم ونه مهر جهانتاب

تا بوسه من برلب بام تو نویسند

افلاک : مراتب عمق ذهن . ریشه ذهن .

جبرئیل :عاملِ روانِ خرد .

وحی چه بود 

گفتنی از حس نهان .  

ماه : نورِ درخشان جان .آگاه بودنِ کامل .

می فرماید :  

اگر  ذهن بخواهد اندکی از  وصف تو را حک کند و به یاد بسپارد  ، آنقدر زمان می برد و آنقدر توصیف تو ( زمانی که یک نور کامل و درخشان همچو ماه در دل پدیدار شود )  طولانی خواهد بود که از  حوصله ذهن خارج است !!!

👈 مانند جبرئیل که پرِ پروازش همچو شاه است ( یعنی بلند پرواز ترین   فرشته در عالم افلاک  است) و برترین هست 

در دل نیز  ، تو بر بالاترین سطح   پرده دل(برج دل ) ، پدیدار می شوی .    

کلام تو  نویسند :  یعنی دل ، تو رو در راس و اولویت و ارجحیت از  هر چیز دیگری   ، در خودش ضبط و ذخیره می کند  و تو رو قرار میده . 

نه ماه فلک سیرم و .... : یعنی در سفر دل، در این سیری که دارم ، نه به ماه کامل می رسم و نه به مهر جهان تاب یا  خورشید یا شمس الحق  یا خدا خواهم رسید 

در صورتی که نتونم جذب تو بشم . 

یعنی باید جذب تو ( جان ) بشم  تا به مقام فنا و وصال برسم . 

مصرع  اول:
«چون شهپر جبریل بر افلاک کند سیر»
شهپر یعنی بال، جبریل فرشته‌ای است که پیام‌های الهی را به پیامبران می‌رساند. این بیت به پرواز جبریل در آسمان‌ها اشاره دارد، یعنی انتقال پیام الهی از عالم بالا به عالم پایین.

مصرع دوم:
«بر صفحه ی هر دل که کلام تو نویسند»
این مصرع  بیانگر این است که کلام تو (احتمالاً منظور کلام الهی یا پیامبر) بر دل‌های انسان‌ها نقش می‌بندد، مانند نوشته‌ای که بر صفحه‌ای حک می‌شود.

این بیت به ارتباط میان عالم غیب و عالم محسوس اشاره دارند که از طریق پیام الهی (کلام تو) و فرشته‌ای چون جبریل صورت می‌گیرد. جبریل با بال‌های خود در آسمان‌ها پرواز می‌کند و پیام را به دل‌های انسان‌ها می‌رساند، جایی که کلام الهی به صورت حک شده و تأثیرگذار باقی می‌ماند.

یعنی 

روی  هر دلی که عشق  تو بنشیند ،  مثل بالهای بزرگ جبرائیل  که روی فلک سایه میندازه ،اون دل   در کل عوالمِ مختلف سیر و سلوک خواهد داشت .

صائب‌تبریزی  عشق خداوند که در بعضی  دلها قرار میگیره رو به کلماتی تشبیه کرده که روی کاغذ سپید دل مینویسند ‌.

سلام

مرتّب کنیم تا دریافت معنی آسون‌تر بشه:

بر صفحه هر دل که کلام تو (را) نویسند،

چون شهپر جبریل، بر افلاک سیر کند

کلام تو بر دل هر کسی بنشیند و حک شود (هر دل که کلام تو را فهم کند)، آن دل دیگر مثل جبرئیل (یا ملائکه) پر می‌گیرد و  آسمانی می‌شود.

داره میگه:

همون‌طور که جبرئیل تو آسمونا پرواز می‌کنه،

اگه حرف تو تو دل کسی نوشته بشه، اون دل مثل یه صفحه‌ی آسمونی میشه.

یعنی کلام تو خیلی بالاست، دل آدمو آسمونی می‌کنه.

آرایه‌ها:

تشبیه (دل به صفحه)، تشخیص، مراعات نظیر (جبریل، شهپر، افلاک).

👌 یه جور ستایشه از حرف‌های بلند و نورانی یه شخصیت خاص.