معنی حرف اضافه مر
درود دوستان
معنی حرف اضافه ی "مر" که در متون کهن فارسی رایج بود چیست؟
٤ پاسخ
"مر" حرف اضافه جفتی است و معمولا پس از مفعول آن "را" می آید و این دو روی هم به مهنی "به" یا "را" هستند:
مر او را گفت "به او گفت"
من آنم که در پای خوکان نریزم مر این گرامی در لفظ دری را (ناصر خسرو)
"مر" در مورد 1 به معنی "به" است و در مورد دوم به معنی "را" است
البته گاهی "مر" بدون "را" هم می آمده است:
شنیدند گردان همه سر به سر مر آن گفته شاه پرخاش خر
که در این مورد هم بیشتر به معنی "را" است. (آن گفته شاه پرخاش خر را)
منوچهر فرمود تا برنشست مر آن پاک دل مرد یزدان پرست
"مر" در این مورد به معنی "به" است. البته در فارسی ادبی حروف اضافه "به" و "را" گاهی به جای هم به کار می روند:
به او گفتم یا مر او را گفتم
سلام به شما 😊
در مورد مر باید بگم یه جور حرف اضافه یا نشونهی مفعولنمای قدیمیه. تو فارسی کهن، برای اینکه معلوم بشه کدوم کلمه مفعوله (یعنی کاری روش انجام شده)، از مر قبلش استفاده میکردن.
مثلاً:
🔹 مر گربه را سنگی زدم
یعنی اون سنگو به گربه زدم... اون مر داره میگه که گربه، مفعوله، نه فاعل.
تو فارسی امروزی دیگه استفاده نمیشه، ولی تو شعرها و متون قدیمی ممکنه زیاد ببینینش. پس اگه یه وقت حافظ گفت مر دل را چه افتاد، بدونین منظورش اینه دل چه مشکلی پیدا کرده 😄
📚 اگه دنبال یه منبع درستوحسابی و ساده برای این چیزا هستین،
کتاب دستور زبان فارسی دکتر حسن انوری خیلی خوبه.
اگه نه، سایت گنجور یا لغتنامه دهخدا هم بهدرد میخورن واسه گشتن تو متون کهن و دیدن کاربردها.
بعضیا میگن اگه مر رو تو جمله دیدی، بدون کار قراره خراب بشه 😅
نه به خاطر خودش، چون یعنی یه نفر یا یه چیزی قراره ضربه بخوره 😂
علامت تأکید و حصر:
«مر» به ویژه در اوایل مفعولهایی که به «را» ختم میشدند، برای تأکید و محدود کردن معنای مفعول به کار میرفته است. مثلاً در جملههایی مانند «بی هنران مر هنرمندان را نتوانند دید» که در آن «مر» تأکید بر «هنرمندان را» دارد
حرف اضافه به معنای «از»، «برای» و «به»:
در برخی متون، «مر» به عنوان حرف اضافه به معنی «از»، «برای» یا «به» هم کاربرد داشته است، به خصوص در ساختارهای «مر ... را» که در آنها حرف اضافه اول «مر» و حرف اضافه دوم «را» بوده است
زینت کلام و اقامه وزن:
گاهی «مر» به صورت زائد و صرفاً برای زیبایی و وزن شعر به کار میرفته است
مر در متون قدیم معمولا مخفف اگر هست
گربه اینجا متممه، حالت خوشه؟ اگه میخواستم جواب هوش مصنوعی رو بگیرم اصلا اینجا نمیومدم مستقیم خودم ازش میپرسیدم!