"برات کرکسان بر پر نوشته" در بیت زیر کنایه از چیست
عقابان خدنگ خون سرشته
برات کرکسان بر پر نبشته
✏ «نظامی»
١ پاسخ
در مصرع دوم:
«برات کرکسان بر پر نبشته» یعنی حکم خورده شدنِ تو (یا مرگ) از پیش نوشته شده و روی پر کلاغها و کرکسان حک شده، همون پرندههایی که از لاشه مردهها تغذیه میکنن.
«برات» یعنی سند، حکم، یا سرنوشت.
«کرکسان» هم استعاره از مرگ، نابودی، لاشهخوری، یا بدبختی بعد از شکست.
یعنی: انگار مرگت حتمیه، سندش رو از قبل نوشتن و دادن دست لاشخورها که منتظرن جنازهتو بردارن.
پس اینجا کنایه از سرنوشت حتمی شکست یا مرگه؛ اونم بهشکل خیلی هنری و تلخ. یعنی اینقدر شرایط تاریکه که حتی لاشخورها هم خبر دارن که کی میمیری.
ترجمه:مصرع اول: «عقابان خدنگ خون سرشته»
یعنی تیرهایی که مثل عقاب از کمان رها میشن، با خون آغشتهان، یا حتی انگار از اول با خون ساخته شدن.
ـ "خدنگ" نوعی چوب سخت و مرغوب برای تیر بوده.
ـ این مصرع تصویر شدت و خونبار بودن جنگ یا شبیخونه؛ تیرها نهفقط میکشن، بلکه انگار خودشون هم از خون آفریده شدن. یعنی اصل خشونت و مرگ در ذات ابزار جنگه.
مصرع دوم: «برات کرکسان بر پر نبشته»یعنی حکم مرگ و نابودی، از پیش، روی پر کرکسان نوشته شده. این یعنی کشتهها از قبل تعیین شدن و لاشخورها خبر دارن کی قراره بمیره.
جمعبندی
کل بیت داره فضای رعبانگیز و بیرحم نبرد رو نشون میده. انگار از همون اول همهچی تعیین شدهست:
ـ تیرها مرگ میپاشن چون با خون عجینن.
ـ لاشخورها هم آمادهن چون مرگ تو قبلاً براشون نوشته شده.
یعنی حتی قبل از شروع جنگ، مرگ خیلیا قطعی شده. این بیت یه ترکیب شاعرانه از سرنوشت محتوم، خشونت بیرحمانه و مرگی که مثل سایه روی سر جنگجوها افتادهست.
این یه جور توصیف وحشیانه و خونین از جنگه؛ انگار حتی کرکسها هم قراره سهمشون رو از قبل بدونن، و تیرها از اول با نیت کشتن و خونریزی ساخته شدن. نه ترحمی هست، نه شانسی برای فرار.
درود
بسیار عالی