تاریخ اسلامی و نام گذاری

طبق نقل مشهور تاریخی، در دوره‌ای از حکومت امیر مقرب‌الدین مسعود (قرن ۶ هجری)، یک چراغ یا نوری غیرعادی در نقطه‌ای از شیراز مشاهده می‌شد که هر شب از زمین می‌تابید. این موضوع مورد توجه حاکم وقت قرار گرفت و دستور به کاوش و تحقیق داده شد.

در جریان کاوش:

جنازه‌ای سالم و نورانی یافتند که روی آن نوشته شده بود:

"العزّة لله، احمد بن موسی"

از آن زمان، مردم آن محل را به خاطر آن نور و عظمت، "شاه چراغ" نامیدند:

"شاه" به معنای بزرگ و عظیم.

"چراغ" به دلیل نورانیت و کشف شبانه آن قبر مطهر.

---

جمع‌بندی:

نام "شاهچراغ" اشاره‌ای عرفی و احترام‌آمیز به عظمت، نورانیت و کرامت این شخصیت الهی است که در طول تاریخ دل‌های بسیاری را روشن کرده است؛ هم به‌خاطر نسب شریفش، هم سلوک و شهادتش، و هم کشف کرامت‌آمیز مرقدش.

 در زیر به چند منبع معتبر اشاره می‌کنم:

1. تاریخ شیراز – ابن بلخی

یکی از نخستین منابعی است که به شخصیت احمد بن موسی و جایگاهش در شیراز اشاره می‌کند.

2. مرآت البلدان – میرزا حسن خان اعتمادالسلطنه

در این کتاب، به‌صورت مفصل ماجرای نور مرموز و کشف قبر مطهر توسط «مقرب‌الدین مسعود» و آغاز ساخت آرامگاه نقل شده است.

3. ناسخ‌التواریخ – میرزا محمدتقی سپهر

در این کتاب نیز داستان کشف قبر و شناسایی احمد بن موسی (ع) و نامگذاری "شاهچراغ" آمده است.

4. بحارالانوار – علامه مجلسی

اطلاعاتی در مورد فضیلت و جایگاه احمد بن موسی در میان فرزندان امام موسی کاظم (ع) آورده شده است. (جلد ۴۸، ذیل شرح احوال فرزندان امام کاظم)

---

منابع پژوهشی جدید:

دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی

مقالهٔ مربوط به "شاهچراغ" اطلاعات تاریخی و روایی را مستند کرده است.

سایت آستان مقدس شاهچراغ (aqrshahcheragh.ir)

شامل مستندات تاریخی، منابع روایی و توضیحات مربوط به کشف و توسعه حرم است.