تفسیر قرآن . سوره والعصر

سوگند به زمان ، گذر عمر است . 

گذر زمان یعنی تولد ، پیری ، مرگ .

بودا ، تولد و پیری و مرگ را دید که به دنبال جاودانگی رفت . یعنی دچار درد و رنج شد و دنبال راه حل رفت .   و زمانی که به رهائی رسید فهمید که این چرخه ، حق / حقیقت است و بخاطر وجود ' من یا نفس ' دچار درد ورنج شده . 

آدمی در زیان است : چون به مرگ نمی اندیشد و عمر خود را صرف نفس پروری و لذت جوئی می کند و بخاطر سیری ناپذیری بدن و ذهن ، دچار درد و رنج می شود .

مگر اینکه به حق ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد . 

حق ، همان حقیقت است . یعنی بپذیرد که این بدن ، دچار پیری و مرگ می شود و با دوری از خویشتن حیوانی و نزدیکی با خویشتن انسانی ، این مدت زمانِ تولد تا مرگ را در صلح و آرامش با زمین مادر و سایر موجودات سپری کند . 

بپذیرد که همین زندگی را دارد و عواقب و تنبیه و  پاداش کار خود را به بهشت و جهنم نیندازد .   

بفهمد که   حقیقت وجودی او و جان او ، همان حق است و با مرگ کالبد فیزیکی ، این ' من یا نفس ' محو می شود و نور حق ، به منبع حق باز می گردد . 

و  در راه انسانیت و انسان بودن و انسان شدن ، صبوری کند و دچار  خواهشهای نفسانی و حیوانی نشود ، تا این عمر طی شود . تا بعد از مرگ او ، سایر باقی ماندگان و زمین مادر ، در صلح و آرامش بماند . 

حق ، همان نور حق یا الله یا خداست . 

هر چه غیر از حق ، تغییرپذیر ، شامل گذر عمر و  فانی است و در آن درد و رنج هست چون شامل تولد و پیری و مرگ می شود . 

حتی ذهن که غیر مادی است و لا زمان و مکان است   از نظر ما آدمیان اینگونه هست وگرنه در پبشگاه حق ، شامل زمان و مکان است . 

عدالت و تعاریف دیگر عزیزان در موردحق ، اینها مفاهیم ساخت ذهن آدم است . 

مثلا اگر می گویند " این حق من است "

یعنی  خدا به من داده . کسی نمی تواند آنچه که خدا به من داده را از من بگیرد .

ولی در عامیانه اینگونه جا افتاده که یعنی قانون برای من تعریف کرده   و قانون این حق را به من داده . 

نا حق : یعنی آنچه که آدمی را از حقیقت دور کند . آنچه که موجب شود تا نور حق ، به منبع حق باز نگردد . مانند تناسخ های باطل در سه جهان اتری ، اثیری و اختری .

اهل حق : یعنی سالکان و صوفیانی که به دنبال راه میانبر هستند تا این نور جان یا نور حق ، به منبع حق یا شمس الحق، باز گردد .  

کلمه ی عصر در این سوره به معنی عصاره ی هستی و عصاره ی نبوت و عصاره ی امامت  حضرت صاحب الزمان (عج) هستش  که خداوند به ایشون قسم خورده.

چرا انسان در زیانکاریست؟ خدا ز لفظ بشر یا آدم استفاده نکرده بلکه انسانرا که اسیر جهل و نفس هست رو خطاب قرار داده و همه رو مشمول این خسارت کرده مگر کسانی که چند ویژگی داشته باشند.

قلبی ایمان به خدا داشته باشند و در کردار .. اعمال صالح انجام بدند  و در گفتار توصیه به حق و صبر کنند که این حق همون دستوراتی هست که توسط خالق به مخلوق داده شده و پایداری  و ثبات در این مسیر.

۱. چرا به "عصر" سوگند یاد شده؟

در قرآن، خداوند به چیزهایی قسم می‌خورد که اهمیت، عظمت یا پیام خاصی دارند.

"عصر" می‌تونه چند معنا داشته باشه:

زمان به طور کلی، که نشان‌دهنده‌ی ارزش لحظات عمر انسانه.

عصر خاصی از تاریخ، مثلاً دوران پیامبر یا هر عصری که حق و باطل در تقابل باشن.

دوره‌ی پایانی عمر، یادآور فرصت‌های از دست‌رفته و نزدیک شدن به پایان.

سوگند به زمان یعنی:

"به این زمان که در آن زندگی می‌کنید، که در آن حق و باطل درگیرند، که در آن عمر می‌گذرد و فرصت‌ها از دست می‌روند..."

---

۲. چرا انسان در زیان است؟

چون:

عمرش رو از دست می‌ده.

ممکنه فرصت‌های رشد و نیکی رو نادیده بگیره.

به چیزهایی دل ببنده که فانی و بی‌ارزشن.

در مسیر نادرست حرکت کنه، حتی اگر فکر کنه درسته.

مگر اینکه چهار شرط رو داشته باشه...

---

۳. حق چیست؟

حق یعنی آن‌چه با واقعیت هماهنگه، پایدار و درست‌ـه.

در قرآن، حق معمولاً به:

ایمان به خدا

عدالت

صداقت

آموزه‌های پیامبران

اشاره داره.

توصیه به حق یعنی دعوت به آن‌چه درسته، حتی اگه سخت باشه یا در اقلیت باشی.

---

۴. صبر چیست؟ و چطور توصیه به صبر کنیم؟

صبر در قرآن فقط تحمل سختی نیست. سه نوع صبر داریم:

صبر بر طاعت: انجام کارهای درست، حتی اگه سخت باشه.

صبر بر معصیت: مقاومت در برابر وسوسه‌ها.

صبر بر مصیبت: بردباری در برابر بلاها.

توصیه به صبر یعنی:

حمایت از همدیگه در لحظات سخت.

یادآوری اینکه راه درست همیشه آسون نیست.

تشویق به ایستادگی در برابر مشکلات، بی‌عدالتی، وسوسه.

---

جمع‌بندی: سوره عصر انگار می‌گه: «تو فرصت محدودی داری. اگر صرف حق و عمل صالح و حمایت از حقیقت و صبر نکنی، ضرر کردی. ولی اگر این چهار رو داشته باشی، نجاتی.»

به تعبیر زیبای بعضی از بزرگان:

"اگر این سوره تنها چیزی بود که به بشر داده می‌شد، کافی بود برای هدایتش."

 چرا به گذشتِ زمان سوگند یاد شده؟
  سوگند به عصر یا زمان، نشان‌دهنده اهمیت و ارزش زمان در زندگی انسان است. زمان، ظرفی است که در آن اعمال و تصمیمات انسان شکل می‌گیرد. همچنین، گذر زمان یادآور محدودیت‌های زندگی دنیوی و ضرورت استفاده بهینه از فرصت‌هاست. این سوگند تأکید بر اهمیت تفکر و عمل در لحظات زندگی دارد.

چرا آدمی در زیان و حسرت هست؟
  انسان به دلیل طبیعت خود و تمایل به غفلت از حقیقت و هدف زندگی، ممکن است در زیان باشد. زیان به معنای از دست دادن فرصت‌ها برای رشد معنوی و انجام اعمال شایسته است. این آیه هشدار می‌دهد که بدون ایمان، عمل صالح، و توصیه به حق و صبر، انسان در مسیر زیان قرار می‌گیرد.

حق چیست؟
  حق به معنای حقیقت، عدالت، و آنچه که مطابق با اراده الهی است، تعریف می‌شود. حق شامل اصول اخلاقی، عدالت اجتماعی، و حقیقت معنوی است که انسان باید به آن پایبند باشد و دیگران را به آن دعوت کند.

منظور از صبر چیست؟
  صبر به معنای پایداری و تحمل در برابر سختی‌ها، مشکلات، و چالش‌های زندگی است. صبر همچنین شامل استقامت در مسیر حق و ایمان است. توصیه به صبر به معنای تشویق دیگران به پایداری در برابر مشکلات و حفظ ایمان و اخلاق در شرایط دشوار است.