تعریف AI agent چیه ؟

تعریف AI Agent

یک عامل هوش مصنوعی (AI Agent) یک سیستم نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری است که می‌تواند به‌طور خودمختار یا نیمه‌خودمختار در یک محیط عمل کند، داده‌ها را درک کند، تصمیم بگیرد و اقدامات مناسبی انجام دهد تا به اهداف مشخصی برسد. این عوامل می‌توانند به‌صورت ساده (مانند یک ترموستات) یا پیچیده (مانند ربات‌های هوشمند) باشند.

1. درک محیط (Perception) – توانایی دریافت اطلاعات از محیط از طریق حسگرها یا داده‌های دیجیتال.
2. تصمیم‌گیری (Decision Making) – تحلیل داده‌ها و انتخاب بهترین اقدام.
3. اقدام (Action) – اجرای تصمیمات برای تأثیرگذاری بر محیط.
4. یادگیری (Learning) – بهبود عملکرد خود از طریق تجربه و داده‌های جدید.

آیا ChatGPT یک AI Agent است؟

بله، ChatGPT یک نوع AI Agent محسوب می‌شود، اما از نوع خاصی به نام "Conversational AI Agent" که برای پردازش زبان طبیعی (NLP) طراحی شده است. این مدل می‌تواند ورودی‌های متنی را پردازش کند، بر اساس یادگیری قبلی پاسخ دهد و مکالمات هوشمندانه داشته باشد.

با این حال، ChatGPT محدودیت‌هایی هم دارد:

• به‌طور مستقیم با محیط فیزیکی تعامل ندارد (مثلاً مثل یک ربات صنعتی نیست).
• خودمختاری آن محدود است و برای تصمیم‌گیری‌های پیچیده نیاز به ورودی کاربر دارد.
• در مقایسه با AI Agentهای تعاملی پیشرفته، کنترل مستقیم بر اکشن‌های دنیای واقعی ندارد (برخلاف یک AI که می‌تواند ترید مالی انجام دهد یا روباتیک را کنترل کند).

بنابراین، ChatGPT را می‌توان یک AI Agent در دسته "Conversational AI" یا "NLP-based AI Agent" دانست، اما نه یک AI عامل عمومی که توانایی تصمیم‌گیری و اجرا در محیط‌های مختلف را دارد.

عامل هوش مصنوعی یک نرم‌افزار یا سیستم است که توانایی انجام وظایف خاصی را به صورت خودکار دارد. این عامل می‌تواند از محیط خود اطلاعات جمع‌آوری کند، تصمیم‌گیری کند و اقدامات لازم را انجام دهد تا به اهداف مشخصی برسد. به طور کلی، یک عامل هوش مصنوعی دارای ویژگی‌های زیر است:

1. درک محیط (Perception): توانایی جمع‌آوری اطلاعات از محیط (مثلاً از طریق داده‌های ورودی مانند متن، تصویر یا صدا).
2. تفکر و تصمیم‌گیری (Reasoning & Decision Making): توانایی پردازش اطلاعات و تصمیم‌گیری بر اساس آن‌ها.

3. عمل (Action): توانایی انجام اقدامات بر اساس تصمیم‌گیری‌ها (مثلاً تولید پاسخ، کنترل یک ربات، یا ارسال دستورات). 

    انواع عامل‌های هوش مصنوعی

عامل‌های هوش مصنوعی می‌توانند به انواع مختلفی تقسیم شوند، از جمله:

1. عامل‌های ساده (Simple Reflex Agents): فقط بر اساس ورودی‌های فعلی تصمیم‌گیری می‌کنند.
2. عامل‌های مبتنی بر هدف (Goal-Based Agents): برای رسیدن به اهداف خاصی طراحی شده‌اند.
3. عامل‌های یادگیرنده (Learning Agents): توانایی یادگیری از تجربیات گذشته را دارند.
4. عامل‌های گفتگو (Conversational Agents): برای تعامل با انسان‌ها از طریق زبان طبیعی طراحی شده‌اند (مثل ChatGPT).

ChatGPT یک عامل هوش مصنوعی گفتگو محور (Conversational AI Agent) است. این سیستم با استفاده از فناوری پردازش زبان طبیعی (NLP) و یادگیری عمیق (Deep Learning) آموزش دیده است تا بتواند با انسان‌ها به صورت متنی تعامل کند. ویژگی‌های ChatGPT به عنوان یک عامل هوش مصنوعی عبارتند از:

1. درک محیط: ChatGPT متن ورودی کاربر را درک می‌کند (مثلاً سوالات یا دستورات).
2. تفکر و تصمیم‌گیری: با استفاده از مدل زبانی خود، پاسخ مناسب را تولید می‌کند.
3. عمل: پاسخ تولید شده را به کاربر نمایش می‌دهد.

1. ChatGPT یک عامل خاص است که برای تعامل متنی با انسان‌ها طراحی شده است. این سیستم نمی‌تواند اقدامات فیزیکی انجام دهد (مثل کنترل ربات‌ها)، اما می‌تواند در حوزه‌های مختلفی مانند پاسخ به سوالات، تولید متن، ترجمه، و حتی کدنویسی کمک کند.
2. در مقابل، برخی عامل‌های هوش مصنوعی دیگر ممکن است برای انجام وظایف فیزیکی (مثل ربات‌های صنعتی) یا تحلیل داده‌های پیچیده (مثل سیستم‌های تشخیص بیماری) طراحی شده باشند.

برای اینکه به طور کامل به سوال شما پاسخ بدیم، ابتدا باید تعریف AI Agent رو دقیق‌تر بررسی کنیم:

یک AI Agent (عامل هوش مصنوعی) موجودیتی نرم‌افزاریه که در یک محیط معین قرار داره و:

• محیط رو درک می‌کنه (از طریق حسگرها)
• بر اساس درکش از محیط، تصمیم می‌گیره (از طریق پردازش اطلاعات)
• اقداماتی رو برای رسیدن به یک هدف خاص انجام می‌ده (از طریق عملگرها)

به عبارت ساده‌تر، یک AI Agent باید توانایی‌های زیر رو داشته باشه:

• درک محیط: بتونه اطلاعات رو از محیط دریافت و پردازش کنه.
• تصمیم‌گیری: بتونه بر اساس اطلاعات دریافتی، تصمیمات منطقی بگیره.
• عمل: بتونه اقدامات لازم رو برای رسیدن به هدفش انجام بده.
• خودمختاری: بتونه بدون دخالت مداوم انسان، به طور مستقل عمل کنه.

پاسخ به این سوال کمی پیچیده‌ست. ChatGPT یک مدل زبانی بزرگه که توانایی‌های چشمگیری در تولید متن و پاسخ به سوالات داره. اما:

• محدودیت درک محیط: ChatGPT به طور مستقیم با محیط فیزیکی تعامل نداره. درکش از محیط، محدود به اطلاعاتی هست که در طول آموزش بهش داده شده.
• عدم خود مختاری کامل: ChatGPT برای انجام هر کاری نیاز به دستورات کاربر داره و نمی‌تونه به طور کامل مستقل عمل کنه.
• عدم توانایی عمل در محیط فیزیکی: ChatGPT توانایی انجام اقدامات فیزیکی در دنیای واقعی رو نداره.

با این حال، با پیشرفت‌های اخیر در زمینه هوش مصنوعی، مدل‌هایی مانند ChatGPT در حال تبدیل شدن به AI Agentهای توانمندتر هستند. به عنوان مثال:

• با اتصال ChatGPT به ابزارهای جانبی، می‌شه توانایی انجام کارهای خاصی رو بهش اضافه کرد.
• با استفاده از تکنیک‌های یادگیری تقویتی، می‌شه ChatGPT رو برای تصمیم‌گیری‌های پیچیده‌تر آموزش داد.

در حال حاضر، ChatGPT رو نمی‌شه یک AI Agent کامل در نظر گرفت. اما با توجه به پیشرفت‌های سریع در این زمینه، احتمالاً در آینده شاهد ظهور AI Agentهایی خواهیم بود که از مدل‌هایی مانند ChatGPT به عنوان هسته اصلی خود استفاده می‌کنند.

مطالعه مطلب جامع زیر درباره AI Agent به شما پیشنهاد میشه:

AI Agent یا عامل هوش مصنوعی، یک سیستم نرم‌افزاری است که می‌تواند به‌طور خودمختار یا نیمه‌خودمختار در یک محیط خاص عمل کند و وظایفی را بر اساس داده‌های ورودی و هدف‌های مشخص انجام دهد. این عامل‌ها معمولاً از تکنیک‌های یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی و هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های اصلی یک AI Agent:

1. درک محیط (Perception): می‌تواند از طریق ورودی‌هایی مانند حسگرها، APIها یا داده‌های زنده، اطلاعات محیط را دریافت کند.

2. پردازش و تصمیم‌گیری (Processing & Reasoning): داده‌های ورودی را تحلیل کرده و بر اساس الگوریتم‌ها و مدل‌های از پیش‌آموخته‌شده تصمیم می‌گیرد.

3. عملگر (Action): بر اساس تحلیل‌های خود اقداماتی را انجام می‌دهد، مثلاً ارسال پیام، کنترل دستگاه‌ها، یا پاسخ به سوالات.

4. یادگیری (Learning): برخی از عامل‌های هوش مصنوعی قابلیت یادگیری دارند و می‌توانند بر اساس تعاملات قبلی، عملکرد خود را بهبود دهند.

انواع AI Agent:

عامل‌های واکنشی (Reactive Agents): فقط بر اساس داده‌های فعلی عمل می‌کنند و حافظه‌ای از گذشته ندارند (مثلاً برخی از سیستم‌های شطرنج ساده).

عامل‌های دارای حافظه محدود (Limited Memory Agents): می‌توانند مقداری از اطلاعات گذشته را ذخیره کرده و از آن برای تصمیم‌گیری استفاده کنند (مانند خودروهای خودران).

عامل‌های نظریه ذهن (Theory of Mind Agents): به‌طور فرضی، می‌توانند احساسات و نیت‌های کاربران را درک کنند (هنوز در مرحله تحقیق هستند).

عامل‌های خودآگاه (Self-aware Agents): این نوع عامل هنوز وجود ندارد، اما تئوریکاً می‌تواند دارای درک عمیق‌تری از خود و محیط باشد.

نمونه‌هایی از AI Agents:

دستیارهای مجازی (مانند Siri، Google Assistant، Alexa)

ربات‌های معاملاتی در بازارهای مالی

سیستم‌های تشخیص چهره

ربات‌های چت (Chatbots)

عامل‌های کنترل در بازی‌های ویدیویی

ChatGPT یک AI Agent محسوب می‌شود، زیرا ویژگی‌های اصلی یک عامل هوش مصنوعی را دارد:

1. درک محیط: ورودی‌های متنی از کاربر دریافت می‌کند.

2. پردازش و تصمیم‌گیری: از مدل‌های یادگیری عمیق برای پردازش زبان طبیعی و تولید پاسخ مناسب استفاده می‌کند.

3. عملگر: پاسخ‌های متنی تولید کرده و به کاربر نمایش می‌دهد.

4. یادگیری: به‌طور مستقیم یاد نمی‌گیرد، اما نسخه‌های جدیدتر آن بر اساس داده‌های به‌روزتر و بازخوردهای کاربران بهبود می‌یابند.

اما: ChatGPT یک عامل واکنشی (Reactive Agent) است و دارای حافظه بلندمدت یا قابلیت خودآگاهی نیست. یعنی فقط بر اساس ورودی فعلی پاسخ می‌دهد و به‌طور خودکار در طول مکالمه اطلاعات جدید را برای دفعات بعدی یاد نمی‌گیرد.

تعریف AI agent (نماینده هوش مصنوعی)و اجزای کلیدی آن؛ 
 

یک عامل هوشمند (ایجنت) را می‌توان به طور خلاصه به عنوان موجودیتی تعریف کرد که:

• محیط را حس می‌کند (Perceives its environment): از طریق حسگرها (Sensors) اطلاعاتی را از محیط پیرامون خود دریافت می‌کند. این حسگرها می‌توانند نرم‌افزاری (مانند دریافت داده از یک API) یا سخت‌افزاری (مانند دوربین‌ها، میکروفون‌ها) باشند.

• تصمیم‌گیری می‌کند (Makes decisions): بر اساس اطلاعات دریافتی و با استفاده از منطق، قواعد، الگوریتم‌ها و دانش خود، در مورد اقدامات بعدی تصمیم می‌گیرد. این فرآیند تصمیم‌گیری، هسته اصلی هوشمندی عامل را تشکیل می‌دهد.

• اقدام انجام می‌دهد (Takes actions): با استفاده از عملگرها (Actuators)، اقدامات تصمیم‌گیری شده را در محیط اعمال می‌کند. عملگرها نیز می‌توانند نرم‌افزاری (مانند ارسال دستور به یک سیستم دیگر) یا سخت‌افزاری (مانند بازوهای رباتیک، موتورها) باشند.

• هدف‌محور است (Goal-oriented): هدف مشخصی دارد که به دنبال دستیابی به آن است. اقدامات عامل همواره در راستای تحقق این هدف  انجام می‌شوند.

• خودمختار است (Autonomous): در تصمیم‌گیری و انجام اقدامات تا حدی مستقل است و نیازی به دخالت مداوم انسان ندارد.
.

•  این برنامه‌ها از هوش مصنوعی

( artificial intelligence ) استفاده میکنند تا یاد بگیرند، خود را تطبیق دهند و تصمیم بگیرند و عمل کنند. عامل‌های هوشمند میتوانند به تنهایی یا در کنار دیگر افراد و سیستم‌ها کار کنند و بر اساس داده‌هایی که پردازش میکنند رفتار درستی داشته باشند.

ضمنا AI Agent ها میتوانند سطوح مختلفی از اختیار( autonomy ) را داشته باشند تا به وظیفه‌ی خود عمل کنند و به هدف خود برسند.

.

• حسگرها (Sensors): مسئول جمع‌آوری اطلاعات از محیط. نوع حسگرها به نوع محیط و اطلاعات مورد نیاز عامل بستگی دارد.

• دانشگاه داده (Knowledge Base): مخزن اطلاعات، قواعد، مدل‌ها و دانش مورد نیاز عامل برای تصمیم‌گیری. این دانش می‌تواند از پیش برنامه‌ریزی شده باشد یا به مرور زمان از طریق یادگیری به دست آید.

• موتور استنتاج/تصمیم‌گیری (Inference/Decision-Making Engine): مغز عامل که با استفاده از اطلاعات دریافتی از حسگرها و دانش موجود در پایگاه داده، تصمیمات را اتخاذ می‌کند. این بخش می‌تواند از الگوریتم‌های مختلفی مانند منطق فازی، شبکه‌های عصبی، الگوریتم‌های جستجو و … استفاده کند.

• عملگرها (Actuators): اجزایی که به عامل اجازه می‌دهند تا اقدامات خود را در محیط اعمال کند و بر آن تأثیر بگذارد.

• استقلال و خودمختاری: AI Agent‌ها معمولاً توانایی انجام وظایف به‌صورت مستقل و تصمیم‌گیری بر اساس داده‌های دریافتی را دارند. در مقابل، ChatGPT به ورودی‌های انسانی وابسته است و نمی‌تواند به‌طور مستقل عمل کند.

• نوع عملکرد: AI Agent‌ها می‌توانند در محیط‌های مختلف عمل کنند و وظایف پیچیده‌ای را مدیریت کنند، مانند برنامه‌ریزی یا تصمیم‌گیری در زمان واقعی. ChatGPT بیشتر به عنوان یک مدل پردازش زبان طبیعی عمل می‌کند که تمرکز آن بر روی تولید متن و پاسخگویی به سؤالات است.

• کاربردها: AI Agent‌ها معمولاً در زمینه‌هایی مانند رباتیک، سیستم‌های خودران و مدیریت داده‌ها استفاده می‌شوند. ChatGPT بیشتر در زمینه‌های مکالمه‌ای، تولید محتوا و خدمات مشتری کاربرد دارد.

• قابلیت یادگیری: AI Agent‌ها معمولاً قابلیت یادگیری از تجربیات گذشته را دارند و می‌توانند خود را با شرایط جدید تطبیق دهند. ChatGPT نیز می‌تواند از تعاملات گذشته یاد بگیرد، اما این یادگیری محدودتر است و بیشتر بر روی بهبود پاسخ‌ها تمرکز دارد.

این تفاوت‌ها نشان‌دهنده‌ی این است که در حالی که ChatGPT یک ابزار قدرتمند برای پردازش زبان طبیعی است، AI Agent‌ها توانایی‌های بیشتری برای عمل و تصمیم‌گیری دارند.