معنی این ابیات زیبا از شیخ اجل سعدی را نوشته و مفهوم آنرا بیان نمایید
نبیند مدّعی جز خویشتن را
که دارد پردهٔ پندار در پیش
گرت چشمِ خدا بینی ببخشند
نبینی هیچکس عاجزتر از خویش
سعدی
١ پاسخ
این ابیات از شیخ اجل سعدی اشاره به واقعیتهایی دارد که در زندگی بشر و ادراک انسانها از خود و دیگران وجود دارد.
معنی ابیات:
1. نبیند مدّعی جز خویشتن را
این بیت به این معناست که فرد متکبر و خودخواه، تنها خود را میبیند و از حقیقتهای بزرگتر غافل است. شخص مدعی، که خود را برتر از دیگران میبیند، توانایی دیدن واقعیتهای دیگر را ندارد.
2. که دارد پردهٔ پندار در پیش
این عبارت میگوید که فرد مدعی و خودخواه به دلیل پندار و تصورات غلط خود، حقیقت را نمیبیند. پردهای از خیال و اشتباهات ذهنی او را از درک واقعیتها باز میدارد.
3. گرت چشمِ خدا بینی ببخشند
این خط بیانگر این است که اگر خداوند به فردی توفیق دهد که حقیقت را ببیند، به او قدرت دیدن و درک کامل و دقیق واقعیت را خواهد داد.
4. نبینی هیچکس عاجزتر از خویش
در این بیت، سعدی میفرماید که اگر انسان واقعیتهای جهان و محدودیتهای خود را به درستی ببیند، متوجه میشود که هیچکس از خودش عاجزتر و ناتوانتر نیست. این اشاره به این دارد که انسان در مقابل قدرتهای بزرگتر و قوانین طبیعی ناتوان است و نمیتواند همهچیز را کنترل کند.
مفهوم کلی:
سعدی در این ابیات به نقد خودخواهی و کبر انسانها پرداخته و تأکید میکند که فردی که در خود غرق است و حقیقت را نمیبیند، در حقیقت از بسیاری از واقعیتها و قدرتهای بزرگتر غافل است. او همچنین به این نکته اشاره میکند که اگر فردی توانایی دیدن حقیقت و واقعیتها را پیدا کند، متوجه خواهد شد که هیچچیز از خود او ناتوانتر و عاجزتر نیست. این ابیات به انسانها یادآوری میکند که از خود بزرگبینی و تصورات اشتباه دوری کنند و حقیقت را با دیدی باز و فروتنانه ببینند.