بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه بان دارد //بهارعارضش خطی زخون ارغوان دارد

درود.

گرد گل  و  سنبل به عنوان موجوداتی تصور شده‌اند که برای بت (معشوق) سایه‌بان می‌سازند. و بهار  و ارغوان نیز به گونه‌ای توصیف شده‌اند که گویی خطی از خون ارغوان بر عارض بت می‌کشند.  که جان بخشی  مطرح شده

 استعاره از معشوق زیبا و دلربا.سنبل سایه‌بان دارد: سنبل (گیاهی باریک و بلند) استعاره از موهای فرودی و زیبای معشوق است.

گرد گل(سفید) و خون ارغوان ]قرمز[،  تضاد رنگی بین سفید و قرمز.

و مراعات نظیر  در مورد گل، سنبل، بهار، ارغوان: همه مربوط به طبیعت و فصل بهار هستند.

 خطی ز خون ارغوان: عارض بت به خط خون ارغوان تشبیه شده است. که تشبیه است.

در این بیت، چندین آرایه ادبی به کار رفته است. در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم:

1. تشبیه:
2. «گرد گل» و «ز سنبل سایه بان دارد» از نوع تشبیه است. در اینجا، شاعر به صورتی غیرمستقیم، زیبایی و لطافت گل‌ها را به سایه‌بانی که از سنبل به‌وجود آمده، تشبیه می‌کند.
3. استعاره:
4. در عبارت «بهار عارضش خطی زخون ارغوان دارد»، «خون ارغوان» استعاره از رنگ سرخ گل ارغوان است. در اینجا، «خون ارغوان» به جای رنگ سرخ یا زرد گل ارغوان استفاده شده است که زیبایی و شکوه بهار را می‌رساند.
5. مبالغه:
6. در عبارت «بهار عارضش خطی زخون ارغوان دارد»، به طور مبالغه‌آمیز گفته شده است که عارض یا صورت فرد بهاری دارد و چهره‌اش به زیبایی گل ارغوان است که اغراق‌آمیز است.
7. تکرار:
8. «خون ارغوان» به نوعی تکرار معنایی در شعر محسوب می‌شود، زیرا خون به‌طور نمادین نشانگر شجاعت و زندگی است و در کنار ارغوان این تصویر معنوی را تقویت می‌کند.

این آرایه‌ها به غنای ادبی بیت افزوده و عمق زیبایی‌شناسی آن را بیشتر کرده‌اند.

در این بیت، آرایه‌های ادبی زیر به کار رفته است:

1. تشبیه:

"بتی" به معشوق تشبیه شده است.

"بهار عارضش" (صورت معشوق) به بهار تشبیه شده است.

2. استعاره:

"بتی" استعاره از معشوق است.

"خطی زخون ارغوان" استعاره از خط سبز یا موی نازک صورت معشوق است که به رنگ ارغوانی (قرمز) تشبیه شده است.

3. مراعات نظیر:

واژه‌های گل، سنبل، بهار، عارض، خون، ارغوان همگی با هم از نظر طبیعت و زیبایی تناسب دارند.

4. توصیف:

توصیف زیبایی معشوق با استفاده از طبیعت (گل، سنبل، ارغوان).

5. اغراق (مبالغه):

سایه‌بان شدن سنبل برای گل که نشان‌دهنده زیبایی بیش از حد معشوق است.

6. ایهام:

"خطی زخون ارغوان" می‌تواند به هر دو معنای خط صورت یا زخمی قرمز اشاره داشته باشد.

این بیت سرشار از تصویرسازی و زیبایی‌های ادبی است.