علائم "Post-traumatic stress disorder (PTSD) " چیه و درمان هاش چیه ؟

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک وضعیت روانی است که پس از تجربه یا مشاهده یک حادثه‌ی تروماتیک (مثل جنگ، تصادف شدید، تجاوز، بلایای طبیعی یا خشونت) ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند تأثیرات شدیدی بر زندگی فرد داشته باشد.

علائم PTSD

علائم PTSD معمولاً به چهار دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند:

1. تجربه‌ی مجدد (Re-experiencing)

کابوس‌های مکرر

فلش‌بک (احساس حضور مجدد در حادثه‌ی تروماتیک)

یادآوری‌های ناخواسته‌ی حادثه

واکنش‌های احساسی شدید هنگام مواجهه با چیزهایی که حادثه را یادآوری می‌کنند

2. اجتناب (Avoidance)

تلاش برای دوری از مکان‌ها، افراد یا فعالیت‌هایی که حادثه را یادآوری می‌کنند

اجتناب از صحبت درباره‌ی حادثه

سرکوب احساسات مرتبط با حادثه

3. تغییرات منفی در تفکر و احساسات (Negative changes in thinking and mood)

احساس گناه، شرم یا سرزنش خود

عدم علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند

مشکل در احساس شادی یا نزدیکی عاطفی با دیگران

حس ناامیدی نسبت به آینده

4. برانگیختگی و واکنش‌های بیش از حد (Hyperarousal and reactivity)

احساس تنش دائمی

تحریک‌پذیری و عصبانیت شدید

مشکل در خوابیدن

مشکل در تمرکز

واکنش‌های شدید به صداهای بلند یا لمس ناگهانی

درمان PTSD

1. درمان‌های روانشناختی (Psychotherapy)

رفتاردرمانی شناختی (CBT): کمک به تغییر الگوهای فکری منفی

حساسیت‌زدایی و پردازش مجدد با حرکت چشم (EMDR): نوعی درمان که از حرکات چشم برای پردازش خاطرات تروماتیک استفاده می‌کند

درمان مواجهه‌ای (Exposure Therapy): کمک به مواجهه تدریجی با خاطرات تروماتیک برای کاهش ترس

2. دارو درمانی (Medication)

داروهای ضدافسردگی (SSRIs و SNRIs): مانند سرترالین و پاروکستین

داروهای ضداضطراب: فقط در موارد خاص و کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند

پرازوسین: برای کاهش کابوس‌های PTSD

3. تغییرات سبک زندگی و حمایت اجتماعی

ورزش منظم (مثل یوگا و مدیتیشن برای کاهش استرس)

حمایت از خانواده و دوستان برای بهبود وضعیت روحی

خودمراقبتی (تنفس عمیق، رژیم غذایی سالم، خواب کافی)

آیا PTSD درمان‌پذیر است؟

بله، با ترکیبی از روان‌درمانی، دارودرمانی و حمایت اجتماعی، افراد مبتلا به PTSD می‌توانند بهبود پیدا کنند و زندگی عادی‌تری داشته باشند. مهم‌ترین نکته این است که فرد زودتر برای درمان اقدام کند و حمایت کافی دریافت کند.