فرق فقر مطلق و فقر نسبی

در تعریف‌های اقتصادی، فقر مطلق و فقر نسبی دو مفهوم مختلف هستند که به شیوه‌های متفاوتی فقر را اندازه‌گیری و ارزیابی می‌کنند:

1. فقر مطلق (Absolute Poverty):

تعریف: فقر مطلق به وضعیتی اشاره دارد که در آن افراد قادر به تأمین نیازهای اساسی زندگی خود مانند غذا، مسکن، بهداشت، پوشاک و آموزش نیستند. این نوع فقر براساس معیارهای ثابت و مشخص تعریف می‌شود که از سطح معیشتی حداقلی برای زندگی انسانی برخوردار است.

معیار: برای اندازه‌گیری فقر مطلق، معمولاً از یک خط فقر مشخص استفاده می‌شود که بر اساس درآمد یا مصرف تعیین شده است. افرادی که درآمدشان پایین‌تر از این خط فقر قرار گیرد، به‌عنوان فقیر مطلق شناخته می‌شوند.

ویژگی: فقر مطلق معیار جهانی دارد و معمولاً به شرایط خاص یک کشور یا منطقه بستگی ندارد. به‌عبارت دیگر، فارغ از تفاوت‌های کشورها، اگر فردی قادر به تأمین نیازهای پایه‌ای زندگی نباشد، در فقر مطلق به سر می‌برد.

2. فقر نسبی (Relative Poverty):

تعریف: فقر نسبی به وضعیتی اشاره دارد که در آن فرد یا خانواده نسبت به سایر افراد یا خانواده‌ها در یک جامعه یا کشور خاص، از شرایط اقتصادی ضعیف‌تری برخوردار است. در این نوع فقر، میزان درآمد یا منابع فرد یا خانواده به اندازه‌ای کم است که نتواند به سطح زندگی رایج و معمول جامعه برسد.

معیار: فقر نسبی معمولاً بر اساس مقایسه درآمد یا مصرف فرد با متوسط درآمد یا استانداردهای زندگی در جامعه خاصی سنجیده می‌شود. مثلاً اگر فردی درآمد کمتری از متوسط درآمد جامعه داشته باشد و نتواند از خدمات عمومی و امکانات عمومی بهره‌برداری کند، به‌عنوان فردی در فقر نسبی در نظر گرفته می‌شود.

ویژگی: فقر نسبی به شرایط اجتماعی و اقتصادی خاص جامعه وابسته است. به همین دلیل، خط فقر در فقر نسبی ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد، چون استانداردهای زندگی در جوامع مختلف متفاوت است.

تفاوت‌های کلیدی:

مفهوم: فقر مطلق به نیازهای اولیه انسانی و توانایی تأمین آن‌ها اشاره دارد، در حالی که فقر نسبی به مقایسه درآمد و وضعیت فرد با دیگران در یک جامعه خاص می‌پردازد.

معیار: فقر مطلق از معیارهای جهانی و ثابت استفاده می‌کند، در حالی که فقر نسبی از معیارهای مقایسه‌ای و وابسته به شرایط خاص جامعه استفاده می‌کند.

پیامدها: فقر مطلق معمولاً به شرایط سخت‌تری اشاره دارد که می‌تواند منجر به مرگ یا بیماری‌های جدی شود، در حالی که فقر نسبی بیشتر به نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی اشاره دارد.

در نهایت، هر دو نوع فقر مهم هستند و به‌طور خاص برای تعیین سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی و تعیین اولویت‌های حمایتی از افراد آسیب‌پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرند.