در جمله " بر حسود و بخیل و ممسک لعنت "، سه واژه حسود و بخیل و ممسک از نظر معنایی چه تفاوت هایی با هم دارند؟

این حالات مربوط به داشتن دارایی خاص می‌شود. اما دو حالت آن (بخل و حسادت) در رابطه با داشتن چیزی است که دیگری دارد و ما نداریم و حالت دیگر (ممسک) مربوط می‌شود به آنچه ما داریم و دیگران ندارند.

اصولا هنگامي كه نعمتي به ديگري مي رسد و خود شخص از او محروم مي ماند چند حالت مختلف در او پيدا مي شود:

- آرزو مي كند كه همان گونه كه ديگران دارند او هم داشته باشد اين حالت را غبطه مي خوانند و حالتي است قابل ستايش، چرا كه انسان را به تلاش و كوشش سازنده وا مي دارد و هيچ اثر تخريبي در اجتماع ندارد. شخص مومن غبطه مي خورد، اما حسد نمي برد و منافق حسد مي ورزد، اما غبطه نمي خورد.

- آرزو مي كند آن نعمت از ديگران سلب شود و براي اين كار به تلاش و كوشش بر مي خيزد و اين حالت بسيار مذموم، حسد است كه انسان را به تلاش و كوشش مخرب درباره ديگران وا مي دارد بي آن كه در مورد خويش تلاش سازنده اي انجام دهد.

- آرزو مي كند خودش داراي آن نعمت شود و ديگران از آن محروم بمانند و اين همان حالت بخل و انحصار طلبي است كه انسان همه چيز را براي خودش بخواهد و از محروميت ديگران لذت ببرد.

اما در مورد حالتی که ما صاحب چیزی هستیم که دیگری ندارد می‌توان به لغت «ممسک» اشاره کرد. لغت ممسک که به نوعی هم ریشه با امساک کردن است به معنی خسیس و تنگ نظر است یعنی فردی که در همه آنچه دارد امساک می‌کند که مبادا دیگری آن را داشته باشد. به نوعی این فرد تمامیت خواه یا تنگ نظر و یا خسیس و کنس است.