سوال ادبیات فارسی "نقش های دستوری "

خب ببینید، برای درک بهتر نقش دستوری ضمایر "م" و "ش" در این بیت، ابتدا باید به معنای کلی بیت توجه کنیم. شاعر در این بیت از شدت علاقه و اشتیاق خود به معشوق می‌گوید و امیدوار است که با دیدن او، این اشتیاق فروکش کند. اما نتیجه برعکس می‌شود و او پس از دیدار معشوق، بیشتر شیفته او می‌شود. حال به بررسی نقش ضمایر می‌پردازیم:

• ضمیر "م" در "مگر" مضاف‌الیه است:
  • مضاف‌الیه کلمه‌ای است که به کلمه قبلی خود وابسته است و معمولاً نشان‌دهنده مالکیت، نسبت یا ویژگی است.
  • در اینجا، "م" به کلمه "درد" وابسته است و نشان می‌دهد که درد متعلق به "من" (شاعر) است.
  • بنابراین، عبارت "مگرم درد اشتیاق" به معنای "مگر درد اشتیاق من" است.
• ضمیر "ش" در "ببینمش" مفعول است:
  • مفعول کلمه‌ای است که فعل بر آن واقع می‌شود و نشان می‌دهد که فعل بر چه چیزی یا چه کسی انجام می‌شود.
  • در اینجا، فعل "ببینم" بر "او" (معشوق) دلالت می‌کند.
  • بنابراین، عبارت "ببینمش" به معنای "او را ببینم" است.

• ضمیر "م" در "مگر" نقش مضاف‌الیه را دارد و مالکیت درد اشتیاق را به شاعر نسبت می‌دهد.
• ضمیر "ش" در "ببینمش" نقش مفعول را دارد و نشان می‌دهد که شاعر قصد دارد معشوق را ببیند.

شاعر می‌گوید: "من گفتم معشوق را ببینم شاید درد اشتیاق من آرام شود، اما وقتی او را دیدم، بیشتر مشتاق شدم."