علوم فیزیکی و طبیعت
آیا کشش خورشید روی ماه بیشتر است یا کشش زمین روی ماه ؟ قاعدتاً باید کشش زمین روی ماه بیشتر باشد ، ولی در واقعیت اینچنین نیست ، کشش خورشید روی ماه دو برابر کشش زمین روی ماه است ، پس چرا ماه بطرف خورشید کشیده نمیشود ؟
١ پاسخ
سوالی که مطرح کردید به یک پدیده پیچیدهی فیزیکی در سیستمهای گرانشی مربوط است. درست است که **کشش گرانشی خورشید روی ماه** دو برابر **کشش گرانشی زمین روی ماه** است، اما چرا ماه به سمت خورشید کشیده نمیشود، مسئلهای است که میتوان آن را از جنبههای مختلف فیزیکی بررسی کرد. در اینجا دلایل اصلی را توضیح میدهم:
### 1. **اثر نیروی گرانشی زمین و خورشید بر ماه:**
نیروی گرانشی زمین بر ماه حدود ۶۰ درصد بیشتر از نیروی خورشید است، اما خورشید فاصله بسیار بیشتری از ماه دارد (تقریباً ۴۰۰ برابر بیشتر از فاصله زمین تا ماه). بنابراین، اگرچه نیروی گرانشی خورشید دو برابر نیروی گرانشی زمین است، اثر آن به دلیل فاصله زیاد کمتر از نیروی گرانشی زمین است.
### 2. **نیروی گرانشی زمین بهعنوان مرکز چرخش ماه:**
ماه به دور زمین میچرخد، نه به دور خورشید، و به دلیل این که زمین مرکز اصلی چرخش ماه است، ماه در مداری به دور زمین قرار دارد که در آن نیروی گرانشی زمین نقش اصلی را دارد. این وضعیت باعث میشود که ماه از کشش خورشید کشیده نشود، زیرا زمین ماه را در مدار خود نگه میدارد و این مدار بهطور کلی ماه را از خورشید دور نگه میدارد.
### 3. **حرکت مداری ماه و خورشید:**
ماه به طور همزمان به دور زمین و خورشید حرکت میکند. این حرکت مداری ماه به گونهای است که نیروی گرانشی زمین آن را در مدار خود نگه میدارد، در حالی که نیروی گرانشی خورشید نیز ماه را به طور همزمان به سمت خود میکشد. با این حال، این دو نیرو به دلیل جهتهای مختلف خود (نیروی گرانشی زمین باعث حرکت ماه به دور زمین است و نیروی گرانشی خورشید باعث حرکت زمین و ماه به دور خورشید) موجب میشود که ماه در یک وضعیت تعادلی قرار بگیرد.
### 4. **نیروی گریز از مرکز:**
وقتی ماه به دور زمین میچرخد، نیروی گریز از مرکز به وجود میآید که در برابر نیروی گرانشی زمین عمل میکند و باعث میشود که ماه در مدار پایدار باقی بماند. این نیرو به گونهای است که از کشش خورشید جلوگیری نمیکند بلکه ماه را در مدار خود حول زمین نگه میدارد.
### 5. **پدیده لاغری مدار:**
کشش گرانشی خورشید باعث میشود که مدار ماه حول زمین کمی ناپایدار باشد، ولی این تغییرات در مقیاس زمانی بلندمدت (مدت زمانی بسیار طولانی) قابل توجه است و تأثیر آن به قدری اندک است که به راحتی قابل مشاهده نیست.
### نتیجهگیری:
کشش خورشید بر ماه به طور قطع بیشتر از کشش زمین است، اما ماه به دور زمین میچرخد و زمین نیروی گرانشی کافی برای نگه داشتن ماه در مدار خود را دارد. بنابراین، ماه به سمت خورشید کشیده نمیشود، بلکه به دلیل ترکیب نیروی گرانشی زمین و حرکت مداری خود حول زمین، در مدار زمین باقی میماند.