وسواس تمیزی"Contamination OCD"

کاهش نگرانی‌های افراد مبتلا به وسواس تمیزی (Contamination OCD) نیازمند ترکیبی از درمان روان‌شناختی، حمایت محیطی، و در برخی موارد درمان دارویی است. 

۱. درمان شناختی-رفتاری (CBT) با تأکید بر ERP

ERP (مواجهه و جلوگیری از پاسخ) مؤثرترین روش درمانی برای این نوع وسواس است.

فرد به تدریج با موقعیت‌های اضطراب‌آور (مثلاً لمس یک سطح «آلوده») مواجه می‌شود و یاد می‌گیرد از واکنش وسواسی (مثلاً شستن مکرر دست) خودداری کند.

۲. آموزش و اصلاح باورهای اشتباه

شناسایی و اصلاح باورهای غیرواقعی درباره آلودگی و بیماری (مثل اینکه "هر چیزی آلوده است" یا "اگر دستم را نشویم حتماً مریض می‌شوم").

۳. درمان دارویی (در صورت نیاز)

داروهای ضد افسردگی از نوع SSRI مانند فلوکستین، سرترالین یا فلووکسامین می‌توانند به کاهش شدت وسواس کمک کنند.

۴. تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness)

کمک به فرد برای تمرکز روی لحظه حال و کاهش پاسخ خودکار به اضطراب.

تمریناتی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌توانند اضطراب را کم کنند.

۵. حمایت خانواده و اطرافیان

آموزش خانواده برای جلوگیری از تأیید رفتارهای وسواسی (مثلاً پاسخ ندادن به درخواست‌های مکرر برای اطمینان دادن یا پاک کردن).

۶. ایجاد برنامه تدریجی کاهش شست‌وشو

تنظیم برنامه‌ای مرحله‌ای برای کاهش زمان یا دفعات شست‌وشو.

۷. پرهیز از اجتناب مفرط

اجتناب از مکان‌ها یا اشیایی که "ممکن است" آلوده باشند، وسواس را تشدید می‌کند. باید به‌تدریج به این موقعیت‌ها نزدیک شد.

۸. استفاده از دفترچه پیگیری وسواس‌ها

ثبت رفتارهای وسواسی و افکار اضطراب‌آور برای شناخت الگوها و بررسی پیشرفت.