تصمیم‌گیری‌های بلندمدت و پایدارتر در سازمان‌ها

مدل کوه یخ می‌گوید آنچه ما در ظاهر می‌بینیم (رفتارها، نتایج، بحران‌ها)، تنها نوک کوه یخ است. زیر سطح، سه لایه دیگر قرار دارند:

1. الگوهای رفتاری (Patterns): روندهایی که به طور مکرر رخ می‌دهند

2. ساختارهای سیستمی (Structures): سیاست‌ها، فرآیندها، قوانین نانوشته

3. ذهنیت‌ها و باورها (Mental Models): پیش‌فرض‌ها، فرهنگ، ارزش‌های پنهان

به‌جای مقابله با مشکل ظاهری (مثلاً کاهش فروش)، سازمان به سراغ الگوهای پنهان رفتاری یا باورهای ناکارآمد درون سیستم می‌رود.

راه‌حل‌ها بر اساس فهم عمیق‌تر ساختارها و ذهنیت‌ها طراحی می‌شوند، پس دوام بیشتری دارند.

درک اینکه یک مشکل بارها تکرار شده و حاصل ساختاری ناکارآمد است، مانع از تصمیمات شتاب‌زده می‌شود.

با شفاف شدن باورهای زیربنایی، سازمان می‌تواند تصمیم‌هایی بگیرد که با هویت درونی خود سازگارترند.

اگر مشکلی در فرهنگ سازمانی ریشه دارد، مدل کوه یخ به تغییر تدریجی و آگاهانه آن کمک می‌کند، نه صرفاً اصلاح سطحی رفتارها.

فرض کنیم کارمندان اغلب با تأخیر پروژه‌ها را تحویل می‌دهند.

• اتفاق: تأخیر در پروژه‌ها
• الگو: همیشه در مراحل پایانی شتاب‌زده عمل می‌شود
• ساختار: پاداش‌ها فقط بر اساس سرعت هستند، نه کیفیت
• ذهنیت: «اهمیت ندارد چطور کار را انجام دهیم، فقط تمامش کنیم»
• اقدام سطحی: تنبیه افراد
• اقدام عمیق (مدل کوه یخ): بازنگری در سیستم پاداش، آموزش، و فرهنگ کیفیت‌محور