ای غلامت عقل و تدبیرات و هوش...............

این ابیات از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی (مولوی) هستند و به معنای عمیقی اشاره دارند. در اینجا تفسیر کلی و معنای “جوهری چون نجده” را توضیح می‌دهم:

1. ای غلامت عقل و تدبیرات و هوش / چون چنینی خویش را ارزان فروش:
2. مولانا در این بیت به انسان می‌گوید که عقل، تدبیر و هوش تو به تو خدمت می‌کنند، پس چرا خودت را ارزان می‌فروشی؟ این به معنای ارزش‌گذاری بر خود و استفاده درست از عقل و هوش است.
3. خدمتت بر جمله هستی مفترض / جوهری چون نجده خواهد از عرض:
4. در این بیت، مولانا می‌گوید که خدمت تو بر همه هستی واجب است، زیرا تو جوهری هستی که از عرض (ظاهر) فراتر است.

“جوهری چون نجده” به معنای جوهر و ذات اصلی انسان است که از ظاهر و سطحی بودن فراتر می‌رود. “نجده” به معنای شجاعت و دلیری است، بنابراین مولانا می‌گوید که جوهر اصلی انسان باید شجاع و دلیر باشد و از ظاهر و سطحی بودن فراتر رود.

این ابیات به ارزش‌گذاری بر خود و استفاده از عقل و هوش برای رسیدن به جوهر اصلی و شجاعت درونی اشاره دارند.